A. Mafhungo a zwino kha Shango

1. Ikonomi

1.1. Pulane ya U vusuludza na U fhaṱa Ikonomi nga huswa yo ṋetshedzwaho nga Muphuresidennde Vho Ramaphosa kha Dzulo ḽo Ṱanganelaho ḽa Phalamennde ḽe miṅwe ya miraḓo vha dzhenela nga kha Vidio nga Ḽavhuṋa ḽa 15 Tshimedzi 2020, i ṱoḓa sekhithara dzoṱhe dzi tshi finya zwanḓa dza shumisana u khwaṱhisa ikonomi yashu.

1.2. Pulane i fhaṱa kha zwe zwa tendelanwa zwo thomiwaho nga tshigwada tsha vhashumisani – muvhuso, zwa mishumo, mabindu na madzangano a vhadzulapo – nga kha vhuvhudzisi ho dodombedzwaho nahone ho vhudziseswaho kha miṅwedzi yo fhiraho i si gathi.

1.3. Hu na masia maṋa a ndemesa ane a tikedza pulane iyi ya u vusuludzwa ha ikonomi, ḽa u thoma ḽi tshi vha ṋetshedzo khulwane vhukuma ya themamveledziso. Sia ḽa vhuvhili ḽa ndemesa ndi u ṱanḓavhudza nḓadzo ya mveledziso ya fulufulu na muvhuso u tshi khou engedza luvhilo lwa u shumiswa ha Pulane ya Zwiko yo Ṱanganywaho . Sia ḽa vhuraru ḽa vhuṱhogwa ndi iḽo ḽa tshiṱuṱuwedzi tsha mushumo u itela u sika mishumo na u tikedza vhuḓitshidzi. Sia ḽa vhuṋa ḽi lavhelesa kha nyaluwo ya zwa nḓowetshumo hune muvhuso wa ḓo tikedza nyaluwo kha vhubveledzi hapo na u ita uri zwivhambadzwaseli zwa Afrika Tshipembe zwi kone u ṱaṱisana zwihulwane na zwa maṅwe mashango.

1.4. Masia a ndemesa o topolwaho a ḓo shela mulenzhe kha u fhaṱa fulufhelo na u isa Afrika Tshipembe nḓilani ntswa ya vhubindudzi na nyaluwo ya ikonomi nga murahu ha mutshinyalo wo vhangwaho nga vhulwadze ha tshitzhili tsha Corona (COVID-19).

1.5. U khwaṱhisedza u ṱolwa misi yoṱhe ha tshumiso ya pulane, Khabinethe yo tendela u tiwa ha Khoro ya Lushaka ya u Vusuludza Ikonomi. Khoro i ḓo rangwa phanḓa nga Muphuresidennde i tshi katela na Muthusa Muphuresidennde, Minisṱa kha ofisi ya Muphuresidennde na Minisṱa dzoṱhe dza Tshigwada tsha Ikonomi. Khoro i ḓo ṱangana ṅwedzi muṅwe na muṅwe u lavhelesa u shumiswa ha Pulane ya U vusuludza na U fhaṱa Ikonomi nga huswa na tshiṱanganelwa na tshigwada tsha vhashumisani kha Mveledziso ya Ikonomi ya Lushaka na Khoro ya Mushumo.   

2. Tshiimo tsha Tshiwo tsha Lushaka

2.1. Nyengedzedzo ya Tshiimo tsha Tshiwo tsha Lushaka  u swika 15 Lara 2020, u ya nga ha Mulayo wa Vhulanguli ha Tshiwo wa 2002 (Mulayo wa 57 wa 2002), i ḓo konisa muvhuso u isa phanḓa na u fhungudza u phaḓalala ha tshitzhili.

2.2. Musi Afrika Tshipembe ḽo tshenzhema u tsela fhasi huhulwane ha phiriso na u phaḓalala ha COVID-19 miṅwedzini yo fhiraho, tshitzhili ri kha ḓi vha ro sala natsho.

2.3. Musi shango ḽi tshi khou ḓowela ‘maitele maswa’ a u tshilisana na COVID-19 na khonadzeo ya u dovha u vuwa ha tshitzhili nga maanḓa mahulu, Khabinethe i humbela hafhu Maafrika Tshipembe vhoṱhe u bvela phanḓa na u tevhedza maga a zwa mutakalo a u ambara mimasiki, u ita maitele a u vha kule na muṅwe muthu na u dzulela u ṱamba zwanḓa nga maḓi na tshisibe kana u shumisa tshiluḓi tsha u vhulaha zwitzhili tshi re na zwikambi. Hedzi ndi dzone nḓila dzi dzoṱhe dza u ḓitsireledza, u tsireledza miṱa na vhafunwa vhashu kha u kavhiwa nga COVID-19 .  

2.4. Khabinethe i tamela avho vhoṱhe vho kavhiwaho hu tshi katelwa na Minisṱa washu wa Mutakalo, Vho Dokotela Zweli Mkhize na mufumakadzi wavho Vho Dokotela May Mkhize u fhola nga tshihaḓu.  

2.5. Khabinethe i dovha hafhu ya tama u livhuwa vhashumi vhoṱhe vha ndeme vha mutakalo kha u ḓikumedzela na u ḓidina havho zwe zwa livhisa kha u gonyela nṱha ha tshivhalo tshi fhiraho 90% tsha vho fholaho COVID-19 kha shango na u langa tshivhalo tsha u lovha ha vhathu tsha dzula tshi kha

3. Ndavheleso kha tsireledzo ya mahayani

3.1. Khabinethe i tikedza tshoṱhe mushumo wa mapholisa a Afrika Tshipembe kha u fara avho vha milandu mivhi shangoni ḽashu i katelaho u vhulawa na u huvhadzwa ha vhorabulasi na vhashumi vha mabulasini u mona na shango ḽashu ḽoṱhe. Vhubulasi hapo ndi tshipiḓa tsha vhuvhili tsha ikonomi yashu, zworalo vhugevhenga mabulasini vhu ḓisa nyofho hu si kha tsireledzo ya vhorabulasi na vhashumi vha mabulasini fhedzi, na kha tsireledzo ya zwiḽiwa zwa shango.  

3.2. Muvhuso u khou ṱavhanyisa u shumiswa ha Tshiṱirathedzhi tsha Tsireledzo ya Mahayani yo sedzuluswaho u fhindula kha ṱhoḓea dza tsireledzo ya zwitshavha zwa mahayani na u tikedza mveledziso ya ikonomi.  

3.3. Khabinethe i khou humbela lushaka uri lu thuse Tshumelo ya Mapholisa a Afrika Tshipembe u lwa na vhugevhenga nga u dzhenela kha dziforamu dza tshipholisa dza lushaka na u vhiga vhugevhenga tshiṱitshini tsha mapholisa tsha tsinisa, kha vha founele nomboro ya mahala ya u imisa vhugevhenga kha 08600 10111, vha rumele mulaedza u sa ḓivhei vhubvo kha nomboro ya u vhiga vhugevhenga ya 3221 kana vha shumise MySAPS ya mahala, app ya mahala ya u rumela mulaedza wa u vhiga mulandu wa vhugevhenga nga founu yavho i hone – u ṋetshedza vhuṱanzi ha vhugevhenga vhu sa ḓivheiho vhubvo.

3.4. Ri fanela u shumisana u lwisa vhugevhenga vhuponi hashu ra ita uri shango ḽashu ḽi vhe ḽo tsireledzeaho kha vhoṱhe.

4. U lwa na zwiito zwa tshanḓanguvhoni

4.1. Khabinethe i ṱanganedza u farwa ha vhahumbulelwa vhoṱhe vha kwameaho kha milandu yo fhambananaho ya zwiito zwa tshanḓanguvhoni, vhufhura, u ngalangala ha vhuṱala ha tshelede na vhuvhava. Milandu iyi i katela, nga nnḓa ha miṅwe,  u tswiwa ha masheleni a tshikwama tsha thusedzo ya matshilisano tsha COVID-19, thengo ya zwishumiswa zwa u ḓitsireledza nga vhufhura, zwiito zwi si zwavhuḓi zwi elanaho na thandela dza dzinnḓu dza asibestosi na u kundelwa u vhiga kana u vhiga nga fhasi ha Tshumelo dza Muthelo wa mbuelo dza Afrika Tshipembe. Khabinethe yo livhuwa nga maanḓa na u thusedza vhuḓikumedzeli hoṱhe ha u vusuludza zwikwama zwa tshitshavha u bva kha zwoṱhe zwe zwa farekanea kha zwiito izwo zwa thengo nga vhufhura.  

4.2. U farwa hu kha ḓi bvaho u itea ndi ṱhanzielavhufa ya uri a hu na a re nṱha ha mulayo, zwi dovha zwa sumbedza vhuḓiimiseli ha muvhuso ha u dzula wo gada avho vha bvelaho phanḓa na u vunḓa mulayo nga u tswela Maafrika Tshipembe vha shayaho vhane vha ṱoḓa thuso ya muvhuso.

4.3. Khabinethe i humbela tshitshavha uri tshi ite mushumo watsho nga u vhiga avho vhaitaho vhugevhenga uvho kha mazhendedzi a khombetshedzo ya u shumiswa ha mulayo kana u founela Nomboro ya Lushaka ya U lwa na zwiito zwa Tshanḓanguvhoni kha 0800 701 701.

5. Khakhathi dzo ḓitikaho nga mbeu na mabulayo a vhatshisadzini (GBVF)

5.1. Phamba ya GBVF na u tambudzwa ha vhana, ine Muphuresidennde Vho Ramaphosa vho i sasaladza sa dwadze ḽa vhuvhili nga murahu ha COVID-19, i dzula i dwadze tshitshavhani tshashu zworalo ri fanela u ita zwoṱhe zwine ra kona  u ḽi fhelisa. Mulayotibe wa Pfanelo wo tsireledzwaho kha Ndayotewa ya Riphabuḽiki ya Afrika Tshipembe ya 1996 u sumbedzisa zwavhuḓi uri ṅwana muṅwe na muṅwe u na pfanelo ya u tsireledzwa kha u farwa lu si lwavhuḓi, u sa ṱhogomelwa, u tambudzwa kana u shoniswa.

5.2. Khabinethe i khou humbela Maafrika Tshipembe vhoṱhe uri vha shumisane na mazhendedzi a kombetshedzaho u shumiswa ha mulayo u vhona uri zwigwada zwoṱhe zwi sa koniho u ḓitsireledza – nga maanḓesa vhaaluwa, vhafumakadzi na vhana – vho tsireledzea kha dzikhakhathi na u tambudzwa.

5.3. Mulandu u kha ḓi bvaho u itea wa vhasidzanyana vhavhili (malwelavanḓa) vha miṅwaha ya malo vha bvaho Mpumalanga, vhe ha humbulelwa uri vho tambudzwa nga khotsi avho, u a pfisa vhuṱungu  na u vhilaedzisa. Muthihi wa vhananyana o vhiga tshiwo kha mugudisi wawe lune ri fanela u khoḓa tshikolo kha u ṱavhanyedza u vhiga zwiito izwi zwe zwa swikisa kha u farwa ha muhumbulelwa. Sa tshitshavha tshi tevhedzaho mulayo tshine tsha funa mulalo, ri tea u farana kha u laṱisa vhugevhenga honoho vhuvhi nga ndaṱiso khulwane yo vhu   fanelaho.  

6. Mbofholowo ya Midia

6.1. Anivesari ya vhu43 ya mbofholowo ya midia, i ḓivheaho sa Ḽavhuraru Ḽitswu fhano Afrika Tshipembe, yo humbulwa nga Musumbuluwo, wa ḽa 19 Tshimedzi 2020. Heḽi ḓuvha ḽi ri humbudza vhuṱhogwa ha mbofholowo ya u bvisa vhupfiwa kha mulayotibe washu  wa pfanelo , u katelaho, mbofholowo ya midia sa mudzulapo wa ndeme kha demokirasi ya ndayotewa.   

6.2. Ḓuvha ḽa Mbofholowo ya Midia ḽi sumbedza nyiledzo ya dzigurannḓa dzo vhalaho  na u farwa ha vhadzudzanyi vhadzo u ya nga u fhambana nga ḽa 19 ḽa Tshimedzi 1977 nga mapholisa a muvhuso wa tshiṱalula, nge dza dzumbulula zwiito zwivhi zwo itwaho nga muvhuso wa tsikeledzo. Midia i isa phanḓa na u ita mushumo wa ndeme kha u mvumvusa, u funza na u ḓivhadza tshitshavha khathihi na u ṱalutshedza masia oṱhe a matshilo ashu a zwa ikonomi  na a zwa poḽotiki.

6.3. Midia i dzula i mushumisani wa ndeme kha u khwaṱhisa dimokirasi yashu na u ṱuṱuwedza pfanelo dza ndayotewa dza vhadzulapo vhashu. Mbofholowo ya u ita mishumo yavho i ḓa na vhuḓifhinduleli ha u vhona uri vha vhiga mafhungo a ngoho na a sa dzhiiho sia  zwifhinga zwoṱhe.

6.4. Khabinethe i ṋea ṱhonifho na nduvho vhoramafhungo vhoṱhe vhe vha lozwa matshilo avho nga izwi zwifhinga zwi konḓaho zwa COVID-19, ya ḓikumedzela u ṱhonifha na u khwaṱhisedza mbofholowo ya u amba, hu tshi katelwa na mbofholowo ya midia shangoni ḽashu.

7. Milingo ya mafheloni a ṅwaha

7.1. Khabinethe i tamela vhagudiswa vha murole wa 12 vha 1.058 699 miḽioni (miḽioni nthihi na zwigidi zwa fuṱhanu malo na maḓana a rathi fuṱaheṱahe) mashudu mavhuya musi vha tshi khou thoma u lugisela milingo yavho ya u fhedzisela ine ya khou ya u thoma nga ḽa 5 Lara 2020 ya fhela nga ḽa 15 Nyendavhusiku 2020.  Ṅwaha uno Muhasho wa Pfunzo ya Mutheo wo rekhoda tshivhalo tsha nṱhesa tsha vhagudiswa vha murole wa 12 vhane vha ḓo ṅwala milingo yavho  ya u fhedzisela.

7.2. Zwi tshi tevhela u khakhisea ha ṅwaha wa pfunzo nga mulandu wa COVID 19, Khabinethe i humbela vhabebi na vhaunḓi uri vha tikedze vhana vhavho nga tshino tshifhinga tsha vhuṱhogwa. Kiḽasi ya maṱiriki ya 2020 i humbelwa u shumisa zwishumiswa zwo ḓiswaho nga muvhuso nga kha fulo ḽa "Woza Matrics 2020 Catch-Up" (wozamatrics.co.za and #Wozamatrics) kha u lugisela milingo ya Ṱhanziela ya Murole wa Nṱha ya Lushaka.

B. Tsheo dza Khabinethe

1. Thikhedzo kha nḓowetshumo ya zwa tsimbi ya fhano hayani

1.1. Khabinethe yo tendela tshivhalo tsha thikhedzo dza mveledziso ya tsimbi dza fhano hayani na sekhithara yayo ya matshimbidzele a mveledzo ya khroumu Thikhedzo dzi katela mathomo o dzinginywaho a muthelo wa thengiselonnḓa ya oiḽi ya khroumu, tshumiso ya thekhinoḽodzhi dzi vhulungaho fulufulu kha zwiṋokisi, na ṱhogomelo ya thekhinoḽodzhi dza mveledzo ya muḓagasi na tshumiso ya malaṱwa a mufhiso u bvaho kha mveledzo ya muḓagasi na dza u bveledza muḓagasi nga iwe muṋe u fana na sisiṱeme dza soḽa.

1.2. Sekhithara yapo ya khroumu ndi tshibveledzi tsha shango tshihulwanesa ḽifhasini  nahone ndi yone fhedzi i bveledzaho tsimbi dzi re na khroumu dzi sa bvi vhulali . Ndi muḓisedzi muhulwane wa tsimbi dzi re na khroumu dzi sa bvi vhulali kha nḓowetshumo ya zwa dzigoloi. Thusedzo yo dzinginywaho yo vhekanywa nga tshigwada tsho tetshelwaho mushumo hu tshi katelwa na mihasho ya Zwiko zwa Mineraḽa na Fulufulu, Mbambadzo, Nḓowetshumo na Muṱaṱisano, Mabindu a Tshitshavha na Vhufaragwama ha Lushaka.

2. Mbekanyamaitele ya Vhaswa ya Lushaka (NYP): 2020-2030

2.1. Khabinethe yo tendela NYP yo sedzuluswaho ya vhuraru ya 2020-2030, na mbekanyamaitele ya sekhithara yo fhambanaho yo bveledzwaho nga mihasho yo imelaho muvhuso, zwigwada zwa vhashumisani vhapo, zwiimiswa zwa pfunzo dza nṱha na madzangano a zwa mabindu. I dzhena vhudzuloni ha NYP 2015 - 2020, ine ya khou fhelelwa nga tshifhinga mafheloni a Nyendavhusiku 2020.

2.2. Mbekanyamaitele i dzinginya masia maṱanu a ndemesa: (1) pfunzo yo dziaho, zwikili na zwikhala zwa vhuvhili; (2) tshanduko ya zwa ikonomi, vhubindudzi na u sikwa ha mishumo; (3) ṱhuṱhuwedzo ya mutakalo wa muvhili na muhumbulo, zwi tshi katela na COVID-19; (4) vhuthihi ha matshilisano na u fhaṱa lushaka, na (5) pulane dza mveledziso ya vhaswa dzi shumaho na dzi bveledzaho.

3. Pulane ya Lushaka ya Nyito ya Vhana (NPAC): 2019 u swika 2024

3.1. Khabinethe yo tendela NPAC ya vhuṋa, i ṋetshedzaho Mulanga wa Mashangombumbano (UN) kha Pfanelo dza Ṅwana na Thendelonzwiwa dza Afrika  kha Pfanelo na Ndondolo ya Vhana.

3.2. Pulane ya miṅwaha miṱanu i sumbedza zwiṱirathedzhi zwa ndemesa na u shumiswa ha nḓila  dza tsireledzo  kha u tsireledza na u langa pfanelo dza vhana. Pulane yo livhanywa na Muhanga wa Tshiṱirathedzhi wa Themo ya Vhukati   u sumbedzaho vhukando vhune muvhuso wa ḓo vhu dzhia na zwipikwa zwino fanela u swikelelwa nga tshifhinga tsha zwa khetho. U ḓo shumiswa nga tshumisano na madzangano a tshitshavha tshapo.

3.3. NPAC i ḓo dovha ya shuma sa muhanga wa u ṋetshedza shango mivhigo ya mvelaphanḓa kha Komiti ya Afrika ya Vhomakone kha Pfanelo na Ndondolo ya Ṅwana na Komiti ya UN kha Pfanelo dza Ṅwana.

4. U ela tshumiso ya Mulayo wa Vhaaluwa wa 2006

4.1. Khabinethe yo tendela muvhigo wa u ela we wa ṋewa thendelo kha tshumiso ya Mulayo  wa Vhaaluwa wa 2006 (Mulayo wa vhu 13 wa 2006). Themendelo dzo dzinginywaho dza u khwiṋifhadza thevhedzo kha ndaela dza Mulayo wa Vhaaluwa wa 2006 dzo no kovhelwa muhasho wo teaho.

4.2. Muvhigo u nga waniwa kha websaithi ya Muhasho wa Vhupulani, U vhea iṱo na U ela (www.dpme.gov.za).

5. Mulangi Muhulwane (DG) wa Dzangano ḽa Mbambadzo ḽa Ḽifhasi (WTO)

5.1. Khabinethe i tikedza u khethwa ha Vho Dokotela Ngozi Okonjo-lweala sa DG wa Dzangano ḽa Mbambadzo ḽa Ḽifhasi (WTO). Mathomoni vho vha vha tshi shuma sa Minisṱa vha zwa Gwama wa Nigeria na u shuma sa Mulanguli wa Bannga ya Ḽifhasi. U khethwa havho ho dovha ha tikedzwa nga Dziminisṱa dza Afrika dza Mbambadzo vho rangwa phanḓa nga Vho Ebrahim Patel.

Khabinethe i tamela Vho Dokotela Okonjo-lweala zwivhuya na u lavhelela  WTO ine ya vhea mveledziso tshivhindini tsha adzhenda yayo na u shela mulenzhe kha mushumo wa u vhuedzedza ikonomi vhudzuloni nga murahu ha COVID-19. Arali vha shuma zwavhuḓi kha tshipiḓa tshi tevhelaho tsha mashumele a WTO, vha ḓo vha Muafrika wa u thoma na mufumakadzi wa u thoma u khethelwa vhuimo ha Mulangi Muhulwane wa WTO.

C. Milaedza

1. U fhululedza

1.1. Khabinethe i fhululedza Minisṱa wa Mveledziso ya Matshilisano Vho Lindiwe Zulu kha u tholwa havho sa Mudzulatshidulo wa Vhashumisani kha Vhadzulapo na Mveledziso (PPD), u bva nga 2021 u swika nga 2023. PPD ndi nyanḓano ya mashango a kha ḓi bvelelaho a 27 ane a shumisana u bveledza tshumisano ya Tshipembe-Tshipembe kha vhadzulapo na mveledziso, mutakalo wa zwa mbebo na ndinganyiso ya mbeu. Afrika Tshipembe ḽi dzhia vhuimo uvhu u bva  kha vhadzulatshidulo vho fhiraho vha, , China na India.

2. Ndiliso

Khabinethe yo rumela dzindiliso kha vha:

2.1. muṱa na dzikhonani dza Vho Dokotela Vuyokazi Mahlati, vhe vha vha vhe mudzulatshidulo wa  
Phaneḽe ya Vhutsivhudzi ya Muphuresidennde kha Mvusuludzo ya Mavu na Vhulimivhufuwi. Vho vha vha tshi khou shuma hafhu kha themu yavho ya vhuvhili kha Khomishini ya Vhupulani ya Lushaka.

2.2. muṱa na dzikhonani dza Khomishinari wa kale wa Mbilo dza Mavu kha ḽa Kapa Vhukovhela, Vho Berverly Janson, vhe vha vha vhe mufarathotshi kha muombano washu wa u lwa na muvhuso wa tshiṱalula, vho dovha vha ita mushumo muhulwanesa kha mvelelo ya zwitshavha ya u vhila mavu u mona na shango.

2.3. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha Muthusa Mudzulatshidulo wa Khomishini ya Pfanelo dza Vhathu ya Afrika Tshipembe, Muambasada Vho Devikarani Priscilla Jana, vhe vha vha vhe ramulayo wa  pfanelo dza vhathu wa maṱhakheni a si na nyofho vhe vha kumedzela tshumelo dzavho kha u lwa na muvhuso wa tshiṱalula. Muphuresidennde Vho Ramaphosa vho vha ṋetshedza Mbulungo ya Tshiofisi ya Vundu ya Tshipentshela: Khethekanyo ya Vhuvhili.

2.4. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha midia vha Vho Dumisane Lubisi, vhe vha  vha vhe mudzudzanyi muhulwane wa gurannḓa ya City Press. Vho vha vho ḓikumedzela kha u vhona uri vhunzhi ha maipfi a wana vhuḓiambeli shangoni ḽashu.

2.5. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha Muraḓo wa Phalamennde (MP), Vho Dorah Dunana Dlamini, vhe vha vha muraḓo wa Phalamennde ya vhurathi nga murahu ha khetho dza 2019. Vho vha vhe muraḓo wa Vhusimamulayo ha Vunḓu ḽa Kwazulu Natal vhukati ha ṅwaha wa 2014 na 2019 phanḓa ha musi vha tshi shumela Buthano ḽa Lushaka.

2.6. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha Vho Zamuxolo Joseph Peter, vhe vha vha muraḓo wa Phalamennde ya vhurathi nga murahu ha u shuma kha vhuimo ho fhambananaho, hu tshi katelwa na u vha Ṋedorobo wa Khorondanguli ya Masipala wa vhupo ha  Makana kha ḽa Kapa Vhubvaḓuvha.

2.7. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha MP, Muimeleli Vho Hishaam Mohamed, vhe vha vha muraḓo wa Phalamennde ya vhurathi nga murahu ha khetho dza 2019, nga murahu ha buḓo ḽo khetheaho lwa tshifhinga tshilapfu sa ṱhoho ya Muhasho wa Vhulamukanyi na Mveledziso ya Ndayotewa kha vunḓu ḽa Kapa Vhukovhela.

2.8. muṱa, dzikhonani na vhashumisani vha MP, Vho Thandi Gloria Mpambo Sibhukwana, vhe vha vha muraḓo wa Phalamennde ya vhurathi kha Buthano ḽa Lushaka, nga murahu ha u shuma sa murumelwa wa tshoṱhe wa Khoro ya Lushaka ya Mavunḓu nga tshifhinga tsha Phalamennde ya vhuṱanu kha ḽa Kapa Vhukovhela. Vho shuma miṅwaha minzhi vhe mudededzi phanḓa ha musi vha tshi vha MP.

3. U tholwa

U tholwa hoṱhe ho fhira kha khwaṱhisedzo ya ndalukano na thendelo yo teaho.

1. Bodo ya Mushavhi wa Daimane ya Muvhuso:
a. Vho Monica M Ledingwane (Mudzulatshidulo);
b. Vho Faith T Mokwena;
c. Vho Levy G Rapoo; na
d. [vha songo ṱaluswaho] Vho Mpho Mosing;

2. Bodo ya Daimane ya Afrika Tshipembe na Mutshimbidzi wa Mutale wa Murahu:
a. Vho Morake Abiel Mngomezulu (Mudzulatshidulo);
b. Vho Yershen Pillay;
c. Vho Kanyisa Macingwane;
d. Vho Mpho Mosing;
e. Vho Phydelis Zikalala-Mvelase;
f. Vho Warren Wayne Adams; na
g. Vho Ernest Blom.

3. Miraḓo i si ya khorondanguli ya Zhendedzi ḽa Ndango ya  Zwidimela zwi ṋamedzaho Vhathu zwa Afrika Tshipembe:
a. Vho Leonard Ramatlakane (Mudzulatshidulo);
b. Muambeleli Vho Smanga Sethene;
c. Vho Matodzi Mukhuba;
d. Vho Boitumelo Mokgoko;
e. Vho Dinkwanyane K Mohuba;
f. Dokotela Vho Alison E Lewis;
g. Vho Nosizwe Nokwe-Macamo;
h. Vho Thinavhuyo N Mpye;
i. Muimeleli u bva kha Muhasho wa Vhuendi;
j. Muimeleli u bva kha Muhasho wa Gwama; na
k. Muimeleli u bva kha Dzangano ḽa Muvhuso Wapo.

4. Bodo ya Vhalanguli vha Zwibveledzwa zwa bioḽodzhikhaḽa zwo kalwaho zwa Onderstepoort (SOC):
a. Vho Rene A Kenosi (Mudzulatshidulo);
b. Mufunzi wa tshikolo tshihulu Vho Khathutshelo A Nephawe;
c. Vho Nona N Sonjani;
d. Vho Lufuno Nematswerani;
e. Vho Kribashni Naidoo; and
f. Vho Luvuyo Mabombo.

5. Vho Pieter Uys Pretorius sa Muthusa-Mulangi Dzheneraḽa (DDG): Tshumelo ya tshumisano kha Muhasho wa Ndaulo ya Vhuanḓani na zwa mafhungo a sialala.
6. Vho Nonhlanhla Patience Mkhize sa DDG: Mbekanyamishumo dza Vhupo Muhashoni wa zwa Mupo, Vhusimamiri na Vhureakhovhe.
7. Muambeleli Vho Martin Mothusi Mafojane sa Mulangi Muhulwane wa Tshumelo ya Ndaka na Ifa zwa Tshitshavha kha Muhasho wa Vhulamukanyi na mveledziso ya Ndayotewa.
8. Vho Nakampe Joseph Mogale sa DDG: Tshumelo ya Vhulanguli ha Tshumisano kha Ofisi ya Muhaṱuli Muhulwane.
9. Vho Livhuwani Tommy Makhode sa DG wa Muhasho wa muno.

Mbudziso: Vho Phumla Williams – Muambeli wa Khabinethe
Luṱingo: 083 501 0139