Khabinete yi hlanganile ro hetelela eka 2017 eUnion Buildings ePitori.

A. Swibohonkulu swa Khabinete

1. Khabinete yi pasisile Qhinga ra Sekithara ra Vupfhumba ra Rixaka (NTSS) 2016-2026 ku va ri simekiwa. NTSS yi yima hi tiphuphu ta maqhinga ta ntlhanu , ku nga ku maketa, ku fambisa mfikelelo wo olova eka vapfhumba, ku antswisa ntokoto wa vaendzi, mafambiselo ya tindhawu ta vuendzi na mivuyelo ya endleloangarhelo.

Tsalwa hinkwaro ri kona eka webusayiti ya Ndzawulo ya Vupfhumba: www.tourism.gov.za.

2. Khabinete yi pasisile rimba ra ku tumbuluxiwa ka Khamphani ya Netiweke ya Broadband ya Rixaka. Yi ta vumbiwa hi ku hlangana ka Sentech na Broadband Infraco. Leswi swi ta fambisa ku sunguriwa ka swilo leswi nga ni vuxaka na ku fambisa hi ndlela yo hlanganela na ku tumbuluxa vurhangeri bya broadband ya rixaka.

3. Khabinete yi pasisile Xiviko xa ku Humelela xa Lembe na lembe xo Sungula eka ku Simekiwa ka Mpfapfarhuto wa tirhele wa Timfanelo ta Vanhu lava hanyaka na Vutsoniwa (WPRPD). Xiviko xi angarhela nkarhi wa ku suka hi ti1 Sunguti ku fika hi ti 31 N'wendzamhala 2016.

Xiviko xi nyika vuhleri bya xiyimo xa le henhla xa hilaha tindzawulo ta mfumo ti nga sungula ku nghenelerisa swileriso swa pholisi ya WPRPD eka makunguhatelo, mapimanyetelo, na mphakelo wa vukorhokeri na maendlelo ya ku vika ya tona.

4. Khabinete yi pasisile ku hangalasiwa ka Rimba ra Maqhinga ya Pholisi ya Vatsoniwa eka Tidyondzo ta le Henhla na Maendlelo ya Vuleteri leswaku ku rhumeriwa swibumabumelo.

5. Khabinete yi hlamuseriwile hi mivuyelo ya Nkambisiso wa Phurogireme ya ku Herisa Mathekisi loku nga endliwa ku suka hi Hukuri 2015 ku fika Ndzati 2016. Phurogireme i xiphemu xo angarhela xa Qhinga ra Vutleketli bya Vaaki, leri lavaka ku fikelerisa sisiteme ya vuhlayiseki byo hlanganela na vutleketli lebyi pfunaka eAfrika-Dzonga.

Khabinete yi pasisile tinhlengeletano to tala na ntirho wo tala wu fanele ku endliwa na tindzawulo leti nga fanela loko Ndzawulo ya Vutleketli ya Rixaka yi nga si sungula ku pfuxeta maendlelo.

6. Khabinete yi pasisile ku humesiwa ku ya eka vaaki ka nkandziyiso wa vu 8 wa Swikombo swa Nhluvukiso swa (2016). Xiviko xa Xikombo xa Nhluvukiso xi langutisa eka nhluvukiso wa Afrika-Dzonga ku sukela loko ku ri na xidemokirasi na ku landzelerisa ku simekiwa ka Kungu ra Nhluvukiso wa Rixaka: Xivono xa 2030.

7. Khabinete yi pasisile tindlela ta ku tiyisisa mafambiselo ya matikhomelo ya vatirhelamfumo loko swi ta eka vatirhi lava endlaka bindzu na marhavi ya mfumo. Swi cinca Swinawana swa Vatirhelamfumo swa 2016, leswi alelaka vatirhelamfumo ku endla bindzu na Mfumo. Ku sukela hi ti1 Nyenyankulu, Nkwama wa Mfumo, hi ku seketeriwa hi Ndzawulo ya Vatirhelamfumo na Vulawuri (DPSA), va ta landzelerisa mitsariso yintshwa eka Nhlayisa-switiviwa ya Vaphakeri ya le Xikarhi eka Sisiteme ya Phesali.

8. Khabinete yi pasisile Mafambiselo ya Matirhelo Yantshwa na Sisiteme ya Nhluvukiso wa Tinhloko ta Tindzawulo, leswi kombaka nkahoxeko ku hlangana exikarhi ka matirhelo ya munhu na matirhelo ya nhlangano. Leswi swi ta sungula ku tirha hi
ti1 Dzivamisoko 2018.

9. Khabinete yi pasisile ku sunguriwa na ku simekiwa ka Rimba ra Xikimi xa ku Thola Vatirhelamfumo lava Thwaseke. Leswi swi vumba xiphemu xa phurogireme ya nhluvukiso eka Vatirhelamfumo ku kota ku koka rinoko eka mathwasana lawa ya nga na vuswikoti eka Vutirhelamfumo.

Rimba ri katsa ku languta phesente ya ndzawulo yin'wana na yin'wana laha ku nga na swivandla swa mitirho ku kota thola mathwasana eka mitirho leyi kaleriwaka hi mathwasana. Holobye wa Vutirhelamfumo na Vulawuri u ta tlhela a xaxameta rimba leri na Phurogireme ya Vukorhokeri bya ku Thola Vantshwa.

10. Khabinete yi pasisile ku hangalasiwa ka Switiviso leswi landzelaka eka Gazete ya Mfumo leswi fambelenaka na ku Kongomisa Swiboho swa Huvo eka Mindzilekano, leswi xikongomelo ku nga ku tlakusa mfikelelo eka vululami eka lava khale a va siyiwile ehandle na le ka matikoxikaya lawa a ya nga korhokeriwi hi ku ringanela. Ku kongomisiwa swi le ka miganga ya majisitarata wa le Free State na le Kapa-N'walungu, na ku susuwa ka Miganga yin'wana ya Majisitarata ku suka eka Rhavi ra Gauteng ra Huvo ya le Henhla na ku ti veka ehansi ka ndzilekana wa Rhavi ra Huvo ya le Henhla ra N'walungu-Vupeladyambu.

11. Khabinete yi pasisile Swipimelo eka Milawu ya Vulamuri hi ku ya hi Nawu wa ku Sirhelela Vuvekisi, 2015 (Nawu wa 22 wa 2015). Swinawana swi fikelerisa muvekisi loyi a nga na mikanetano hi ku ya hi xiboho lexi tekiweke hi mfumo lexi khumbhaka vuvekisi, ku kombela Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki (dti) ku nghenelela hi tindlela leti kotekaka ta vulamuri.

12. Khabinete yi pasisile ku hlangana na ku rhurheriwa ka tikhonferense leti landzelaka:

Khonferense yo Tihlanganisa ya Phurogireme ya Nhluvukiso wa Vatirhi va Muganga va Rixaka ya 2018 hi DPSA.  
Khonferense ya Lembe na Lembe ya vu 23 ya Nhlangano wa Matiko ya Misava ya Vachuchisi, leyi nga ta rhurheriwa hi Vulawuri bya Vachuchisi bya Rixaka eDurban hi Ndzati 2018.
2021 Foramu ya Sayense ya Misava eAfrika-Dzonga. Ndzawulo ya Sayense na Thekinoloji yi ta burisana na Komiti ya Vufambisi eka Foramu ya Sayense ya Misava loko swikoteka ku va yi rhurhela.
2017 N’wangulano wa Xiyimo xa le Henhla xa Nhlangano wa Afrika (AU), lowu nga ta rhurheriwa hi DPSA ku sukela hi ti 6 ku fika hi ti 8 N'wendzamhala 2017.    

13. Khabinete yi pasisile tidizayini na nhlengeleto wa ku tsundzuka na ku hangalasiwa ka mali ya nsimbhi leyi nga ta humesiwa hi 2018.

Tidizayini ta mali ya nsimbhi, na ku tivisiwa ka tona, swi ta kandziyisiwa eka Gazete ya Mfumo:  

2018 ku hangalasiwa ka mali ya R5 ya tinsimbhi timbirhi (Lembexidzana ra Nelson Mandela);
2018 24 wa tikharete ta nsuku ta nongonoko wa R1 (Mikolombyani ya Afrika-Dzonga, pheroto yi jovote futsu);
2018 24 wa tikharete ta nsuku eka nongonoko mali ya nsimbi ya Nachura (Ku tlakuka ka dayinasoro - Archosauria);
2018 2oz, 22 wa tikharete ta nsuku ta randi ya Kruger;
2018 24 wa tikharete ta nsuku na silivhere yo vangama ya mali ya nongonoko wa mali ya Phurothiya (Vutomi bya Nhenha -Nelson Mandela);
2018 wa silivhere yo vangama ya Harhi ya R2 na 2 ½ wa nongonoko wa Tiki (Vutumbuluxi bya Afrika-Dzonga - vukombisi bya xithekiniki hi Khomphyuta); na
2018 silivhere yo vangama ya nongonoko lowu nga totiwa muhlovo (Tinyenyani na Swiluva swa Ntanga wa Swimilani wa Waterberg).

B. Xiyimo xa Khabinete eka Timhakankulu

14. Mivuyelo ya Swimakiwa Hinkwaswo swa Tiko

Khabinete yi tsakile hi ku kula ka ikhonomi ya Afrika-Dzonga leyi kuleke hi ku hlayiwa hi lembe hi 2% eka kotara ya vunharhu ya 2017, ku suka eka mpfuxeto wa le henhla wa 2.8% eka kotara ya vumbirhi. Matirhelo lawa ya nga tiya lawa ku tlula lawa a ya languteriwile ya vile kona hi mhaka ya ku kula loku ya ka emahlweni eka sekithara ya vurimi, leyi nga hoxa xandla eka 0.9 wa tiphesente eka ku kula hinkwako endzhaku ka 44.2% eka kotara hi kotara ya ku kula.  
    
Matirhela ya kahle ya vurimi, laha hi nga vona tikotara tinharhu ta ku kula ka xiyimo xa le henhla, swi vile kona hi ntshovelo wa le henhla wa swirimiwa (yo fana na mavele) eka tindhawu ta mpfula ya ximumu na swirimiwa swa swo xavisiwa. Migodi na vutumbuluxi swi hoxile xandla eka kula loku nga rhikhodiwa, laha migodi na ku ceriwa ka maribye swi nga kula hi 6.6% na ku hoxa xandla hi 0.5% wa tipoyinti eka ku kula.

Sekithara ya gezi hi yona yi nga lahlekeriwa swinene, yi yile ehansi hi 5.5%. Ku kula eka switirhisiwa swa le ndyangwini hi 2.6% swi vile kona hi mhaka ya ku xaviwa ka tinhundzu leti nga tiya, leti nga endla 1.6% wa tipoyinti ta ku kula ka 2.6%. Ku kula ko tlula loku nga languteriwa na ku ya ehenhla ka mpfuxeto eka kotara ya vumbirhi ya mbuyelo swivula leswaku ku kula ku nga fika eka 0.9% hi 2017.

Leswi swi le henhla hi 0.7% eka leswi a swi languteriwile hi nkarhi wa Xitatimende xa Pholisi ya Mpimanyeto wa Theme ya le Xikarhi. Mfumo wu fanele ku tiyisisa leswaku matimba ya ku kula ku ya emahlweni ku tshama ku ri kona hi ku yisa emahlweni ku simeka tindlela ta 14 ta ku tlakusa ku tshemba leti yisaka ehenhla ku tshemba ka vatirhisi naswona ku nga vuyerisa ku tshemba ka mabindzu.

15. InvestSA One-Stop Shop

Khabinete yi amukela ku simekiwa ka  InvestSA One-Stop Shop eKwazulu-Natal hi Phuresidente Jacob Zuma tanihi xiphemu xa ku antswisa ku endla bindzu na Afrika-Dzonga. Loku i ku simekiwa ka vunharhu laha tikweni. Leyi lavaka ku endla leswaku ku va na mbangu wa kahle wa ku fikelerisa nkongomelo wa vuhlanganisi eka vavekisi ku kuma vukorhokeri hi ku hatlisisa tiphurojeke na ku hunguta vuyimayima loko u sungula bindzu.

16. Vuxaka bya Afrika-Dzonga na Angola

Khabinete yi amukela ntwanano lowu nga sayiniwa hi nkarhi wa Riendzo ra Tiko hi Phuresidente wa Angola João Manuel Gonçalves Lourenço. Mitwanano leyi landzelaka yi sayiniwile: Memorandamu ya Ntwanano (MoU) eka ku tumbuluxiwa ka Khomixini ya Matiko hayambirhi ya va Phuresidente, MoU eka Ntirhisano eka Xiyenge xa Mbango, Nsimeko wa Swiletelo swa ku nga tirhisi vhisa, Maendlelo eka Ntirhisano wa Maphorisa na Ntwanano eka Mpfuno wa Vulawuri bya Milawu ya Timhaka ta Xibalo xa tinhundzu leti tlulaka mindzilekana.

17. Samiti ya Vuntlhanu ya Nhlangano wa AU-Yuropo (EU).

Khabinete yi amukela mivuyelo ya vuntlhanu ya Samiti ya AU-EU. Samiti yi fikelerisile xivandlanene eka Afrika-Dzonga ku yisa emahlweni vuxaka bya xidipilomati na maqhinga ya ikhonomi hi ku burisana ko hambanahambana eka samiti na le ka mitlangu ya le tlhelo yo fana na Foramu ya Mabindzu na Vantshwa, leyi nga kongoma eka ku kula ka ikhonomi loku katsaka, ku thoriwa ka vantshwa na mabindzu.

18. Ku xavisiwa ka mahlonga ya vapfhumba va MaAfrika

Khabinete yi hlangana na vaaki va matiko ya misava ku yirisa ku xavisiwa ka vapfhumba va MaAfrika eLibya tanihi mahlonga. Swiendlo leswi pfumalaka vumunhu a swi fambelani na milawu ya AU, na milawu yin'wana ya Afrika na matiko ya misava, ku katsa Tsalwa ra Timfanelo ra Afrika eka Timfanelo ta Vanhu na Vumunhu.

Khabinete yi amukela ku tivisiwa ka valawuri lava nga ta vekiwa laha ku nghenaka na ku huma vanhu eTripoli eka vahlampfa na vapfhumba lava lavaka nsirhelelo wa matiko ya misava.

19. Ntungu wa Listeriosis

Khabinete yi kombela vanhu hinkwavo ku endla leswi nga ringanela ku tisirhelela, ku fana na ku hlamba mavoko loko va nga si lulamisa swakudya na ku papalata swakudya swi mbisi kumbe leswi nga swekiwangiki, ku hunguta ku hangalaka ka listeriosis, loko vulavisisi bya ha ya emahlweni ku kuma laha xitsongwatsongwani xi humaka kona.

Vuvabyi byi vangiwa hi xitsongwatsongwani lexi humaka emisaveni, ematini, eswimilannii na le ka switirhisiwa swa masi lama nga tengisiwangiki, naswona swi nga vanga matitwelo yo fana na ya mukhuhlwani lawa ya nga na nchuluko. Byi nga tshunguriwa kahle hi ku tirhisa swidzidziharisi, loko swi kumiwa hi xihatla.

Khabinete yi kombela MaAfrika-Dzonga ku ya emahlweni na ku tirhisa mati kahle loko tiko ra ha ya emahlweni ri tokota dyandza. Hi nga languti timpfula leti ta ha ku va kona, mipimo ya madamu ya tiko ya ya ehansi.  Leswi swi vangiwa hi maxelo ya ku hisa kasi a hi se va na mpfula leyi tshamelaka ku na.

Khabinete ya hlohloteleka hi ku ya emahlweni ka mivulavurisano na timasipala leti nga na swikweleti swa le henhla ku kuma xintshuxo eka xikweleti xa masipala.

C. Milawumbisi

20. Khabinete yi pasisile ku rhumeriwa ka Milawumbisi leyi landzelaka ePalamende.

20.1. Nawumbisi wa ku Cinca Mpfuno wa Vaaki wa 2017.

Nawumbisi wu nyika mivuyelo leyi  antswisiweke eka mudende wa vana lava nga swisiwana na vana lava nga sirheleriwangiki, ku katsa na volava va tshamaka emindyangwini leyi rhangeriweke hi vana.

20.2. Nawumbisi wa Vaxavisi va Tinhundzu wa 2017

Nawumbisi wu herisa Nawu wa Timhaka ta Tiejensi to Xavisa Tindlu, wa 1976 (Nawu wa 112 wa 1976). Wu endla leswaku ku va mbangu wa vulawuri ku yisa emahlweni migingiriko ya ikhonomi eka vumaki bya ku xavisa tindlu loko ku karhi ku tiyisisiwa ku lulamisa ku tisa ku cinca eka sekithara.

20.3. Nawumbisi wa ku Ndzhundzhuluko wa Rimba ra Mathwaselo wa Rixaka wa 2016

Nawumbisi wu tiyisisa Nawu wa Rimba ra Mathwaselo wa Rixaka lowu nga kona sweswi, 2008 (Nawu wa 67 wa 2008). Wu yirisa tindlela ta ku tirhana na timhaka ta vuxisi na ku veka switandzhaku eka munhu loyi a endlaka vuxisi eka mathwaselo ya yena kumbe mihlangano leyi nyikaka minhwaso leyi nga ri ki yona.

20.4. Nawumbisi wa Milandzu ya Matiko ya Misava wa 2017

Nawumbisi wu nyika rimba ra nawu lowu antswisiweke ku tirhana na milandzu ya matiko ya misava leyi endliwaka laha Afrika-Dzonga na ku tlula ndzilekana. Wu tlhela wu nyika ku antswa eka nsirhelelo na vululami eka vatwisiwakuvava va vugevenga bya matiko ya misava.

D. Mahungu

21. Khabinete yi bele mandla eka:

21.1. Phuresidente Uhuru Kenyatta eka ku vekiwa ka yena tanihi Phuresidente wa Rhiphabuliki ra Kenya na ku va eka theme ya vumbirhi ya mfumo. Khabinete yi langutela ku ya emahlweni na ku aka vuxaka lebyi tiyeke lebyi matiko hayambirhi ya ti phinaka ha byona.

21.2. Phuresidente Emmerson Dambudzo Mnangagwa eka ku vekiwa ka yena tanihi Phuresidente wa Rhiphabuliki ra Zimbabwe. Khabinete yi langutela ku ya emahlweni ka vuxaka lebyi tiyeke na Mfumo wa Zimbabwe.

21.3. Mejara Seitebatso Pearl Block eka ku xiximiwa ka yena ku va a kuma Sagwadi ra Lembe ra Nhlangano wa Matiko ya Misava (UN) hi ku va a ri Gqweta ra  Madzolonga ya ku ya hi Rimbewu eka Mavuthu. Sagwadi leri ri tekela enhlokweni ku tinyikela na matimba ya munhu loyi a tisaka ku rhula na ku seketela milawu eka Xintshuxo xa Huvo ya Vusirheleri ya UN ya 1324, leyi kombelaka mavandla hinkwawo lawa ya lwaka ku sirhelela vavasati na vanhwanyana eka mixaniso ya swa masangu na madzolonga ya ku ya hi rimbewu.

21.4. Ladysmith Black Mambazo, lava va nga vayimelakulangwa va Masagwadi ya tiGrammy ya 2018. Ko sungula ku le ka xiyenge xa Alibamu ya Vunanga bya Matiko ya Misava bya Kahle hi Alibamu ya vona ya Shaka Zulu Revisited: 30th Anniversary Celebation, ya vumbirhi yi le ka Alibamu ya Vana ya Khale eka Songs of Peace & Love for Kids & Parents around the World Masagwadi ya tiGrammy ya ta va kona hi ti 28 Sunguti 2018.

21.5. Chad Le Clos, ku va a vile muhlamberi wa xinuna wo sungula ku va a hlula hi ka mune eka Khapu ya Misava ya ku Hlambela ya FINA eka nongonoko wa swiyenge. Ha tinyungubyisa hileswi a nga swi fikeleleke naswona hi na ku tshemba leswaku u ta ya emahlweni a yimela Afrika-Dzonga hi ku tirha kahle swinene.

21.6. SuperSport United, ku va yi fikelerile ntlangu wo hetisela wa Confederation of African Football Confederetions Cup.  

21.7. N’wambhuri wa Afrika-Dzonga, Demi-Leigh Nel-Peters, ku va hlurile eka N'wambhuri wa Matiko ya Misava eka Van’wambhuri wa vu 66 lowu a wu khomeriwe eAmerika.

21.8. Dr Nkosazana Dlamini-Zuma, loyi a nga nyikiwa sagwadi ra Lifetime Achievement hi Foramu ya Misava ya Varhangeri va Vamanana va Tipolitiki.

22. Khabinete yi rhumela marito yo chavelela eka:

22.1.  Mfumo na vanhu va Egipta endzhaku ka mihlaselo ya vutherorisi eka yindlu yo khongela eSinai Peninsula leyi nga koxa vutomi bya vanhu va 300 na ku vavisa van'wanyana vo hlaya. Khabinete yi alelana na mihlaselo leyi nga ri ki kahle eka vaaki lava pfumalaka nandzu.

22.2. Mfumo na vanhu va Nigeria endzhaku ka munhu loyi a nga tidlaya hi bomo hi ti 21 Hukuri 2017 leyi nga dlaya vanhu va 50 na ku vavisa votala.  Khabinete yi tlhela yi vula nakambe milawu ya yona na ku nga tipfinyingi hi ku alelana na vutherorisi na madzolonga ya vupfumeri lebyi alelaka byin'wana.

22.3. Ndyangu na vanghana va Dok Mochubela 'Wesi" Seekoe, nhenha ya mulwela ntshuxeko na khale ka muyimeri wa Afrika-Dzonga eka Federexini ya Rhaxiya. U tirhele tiko hi ndlela ya xiyimo xa le henhla tanihi Muyimeri wa Afrika-Dzonga eRhaxiya na ku va Mutshamaxitulu wa Nhlangano wa Eneji ya Nyutliliya ya Afrika-Dzonga. Phuresidente Zuma u vule leswaku ku ta va na Nkosi wo Hlawuleka wa Xifundzankulu eka yena.

22.4. Ndyangu na vanghana va khale ka mukhotsiwa na Mulwelantshuxeko wa le Robben Island, Tatana Eddie Daniels, loyi a ha ku hundzaka emisaveni. U ta tsundzukiwa hi ku tinyikela ka yena na vukorhokeri eka vanhu va Afrika-Dzonga.

22.5. Ndyangu na vanghana va khale ka Holobye wa Vusirheleri na Mavuthu, Manana Nosiviwe Mapisa-Nqakula, eka ku hundza emisaveni ka tata wakwe, Tatana Douglas Mapisa. U hundzile emisaveni exibedlhele xa Cecilia Makiwane eEast London, eKapa-Vuxa a ri na malembe ya 96.

E. Mitlangu leyi landzelaka

23. Malembe xidzana ya ku tsundzuka Nelson Mandela

Khabinete yi hlangana na MaAfrika-Dzonga eka ku tsundzuka malembe ya mune ya ku hundza emisaveni ka khale ka Nelson Mandela hi ti 5 N'wendzamhala 2013. Hi 2018 tiko ri ta fungha malembexidzana ya vutomi bya Mandela laha MaAfrika-Dzonga ya hlohloteriwaka ku nghenela ntlangelo wa lembe hinkwaro loko ha ha tsundzuka un'wana wa vana va Afrika lonkulu.

Khabinete yi khensa MaAfrika-Dzonga ku va va nghenelerile eka ku tsundzuka ko hambanahambana ka mitlangu laha tikweni ka OR Tambo na ku tlhela hi langutela ku nghenelela ko tani loko ha ha tsundzuka nhenha ya hina na Phuresidente wo sungula loyi a nga hlawuriwa wa xidemokirasi, Madiba.

24. Nguva ya Khisimusi

Kabinete yi navelela MaAfrika-Dzonga nkarhi wa ntsako na nguva ya khisimusi ya vuhlayiseki. Hi kombela lava nga ta va va ri emagondzweni ku tiyisisa leswaku swifambo swa vona swi ringanerile ku va emagondzweni. Vatirhisi va magondzo, vachayeri na vafambi hi milenge va fanele ku landzelela milawu ya le magondzweni.

Holobye wa Vutleketli, Tatana Joe Maswanganyi u simekile pfhumba ra Arrive Alive eBela-Bela, eLimpopo hi ti 5 N'wendzamhala. SAPS yi simeka pfhumba ra tiko hinkwaro ku va na nguva ya khisimusi yo hlayiseka na ku va na vutihlamuleri ku seketela SAPS hi ku landzelela nawu na matikhomelo lamanene.

Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya yi ta tivisa hi makungu ya 2017/18 ya mikarhi ya makhisimusi ya Afrika-Dzonga eka timhaka ta le mindzilekanini. Leswi i swa ku fambisa hi ku olova na mafambiselo ya kahle ya vanhu na tinhundzu ku nghena na ku huma laha Afrika-Dzonga hi nkarhi lowu wa mphesamphesa.

Hi tlhela hi kombela vatswari na vahlayisi ku va va nga tshiki vana va nga ri na vulanguteri tanihilaha hi nga hi bohekaka ku va hlayisa.

Khabinete yi tsakile leswaku swikambelo swa ka Matiriki swi fambile ku ri hava swiwelo leswikulu na ku navelela tlilasi ya 2017 leswinene loko va ha yimele mivuyelo ya vona yo hetelela.

F. Ku thoriwa

Ku thoriwa hinkwako ku ya hi ku tiyisisiwa ka mithwaso na ku basisiwa loku faneleke.

25. Manana Ilise Karg tanihi muyimeri wa dti eka Huvo ya Vutsundzuxi ya Rixaka eka Vundlandlamuxi.

26. Huvo ya Valawuri va Nkwama wa ku Nyika matimba wa Rixaka:

26.1.Manana Nonkqubela Helen Maliza;
26.2.Manana Lerato Cynthia Molefe;
26.3.Manana Nthabiseng Mateboho Moleko;
26.4.Tatana Ernest Kwinda; na
26.5.Tatana Sipho Zikode (muyimeri wa dti).  

27. Tatana Sandile Mkhize, tanihi Mulawurinkulu (CEO) wa Magalies Water.

28. Tatana Wiseman Mkhize, tanihi xirho xa Huvo ya Vulawuri ya Eneji ya Rixaka ya Afrika-Dzonga.

29. Tatana Phakamani Buthelezi, tanihi CEO wa Overberg Water.

30. Advocate Samuel Vukela, tanihi Mulawuri-Angarhelo wa Ndzawulo ya Mitirho

31. Manana Brenda Sibeko, tanihi Xandla xa DG (DDG) eka Vusirheleri byo Angarhela eka Vaaki eka Ndzawulo ya Nhluvukiso wa Vaaki.

32. Tatana Zephania Nhleko, tanihi DDG wa Makunguhatelo ya Ikhonomi na Vuhlanganisi eka Ndzawulo ya Nhluvukiso wa Ikhonomi.

33. Tatana Mandla Victor Ngcobo, tanihi DDG: Murhangerinkulu wa Vuxokoxoko wa Mfumo eka DPSA.

Vuxokoxoko: Manana Phumla Williams - Mulawuri-Angarhelo wo Khomela GCIS)
Sele: 083 501 0139