Khabinethe yo ṱangana nga Ḽavhuraru ḽa 10 Fulwana 2019 ngei Tuynhuys Ḓoroboni ya Kapa

A. Mafhungo a zwino kha shango

1. Mvelelo u bva kha Tshigwada tsha Samithi tsha Fumbili (G20)

1.1 Khabinethe i ṱanganedza mvelelo dza Samithi ya G20 ye ya farelwa ngei Osaka, Japan u bva nga ḽa 28 u swika 29 Fulwi 2019. Muphuresidennde Vho Cyril Ramaphosa vho fara miṱangano nga thungo ha samithi u khwaṱhisa vhushaka na mashango o vhalaho.

1.2 Vho ḓo fara miṱangano ya masia mararu na Mudzulatshidulo wa Mbumbano ya Afrika (AU), Muphuresidennde Vho Abdel Fattah el-Sisi vha Egypt, Mudzulatshidulo wa Vhafarisani Vhuswa ha Mveledziso ya Afrika , Muphuresidennde Vho Macky Sall vha Senegal, na muṱangano wa masia mavhili na Russia, China, Japan na Saudi Arabia, khathihi na Muphuresidennde wa Bannga ya Ḽifhasi, Vho David Malpass.

1.3 Muphuresidennde Vho Ramaphosa vho khunyeledza mbekanyamushumo ya Osaka yavho nga u ṱangana na vhoramabindu nga tshifhinga tsha Muṱangano wa CEO dza  mabindu dza Afrika Tshipembe na Japan u engedza u bvela phanḓa ha shango sa vhupo ha vhubindudzi.

1.4 Vharangaphanḓa vha ḽifhasi kha samithi vho khwaṱhisedza vhuḓikumedzeli havho kha mathomo a Adzhenda 2030 ya Mveledziso yo Khwaṱhaho na Adzhenda ya Nyito ya  Addis Ababa

2. Madalo a u shuma ngei Lesotho

2.1 Madalo a zwenezwino a Muphuresidennde Vho Ramaphosa ngei Kingdom of Lesotho a bvela phanḓa na u fhaṱa kha vhushaka ha vhukonani ho khwaṱhaho vhukati ha mashango mavhili. Vho vha vha hanengei hafhu sa u mutshimbidzi wa Tshitshavha tsha Mveledziso ya Tshipembe ha Afrika (SADC) kha Lesotho..

2.2 Nga tshifhinga tsha madalo aya, Muphuresidennde vho ṱanganedza maswa maswa nga ha mvelaphanḓa ya maitele a mbuedzedzo kha  Kingdom of Lesotho. Mafhungo maswa maswa a ḓo vha tshipiḓa tsha muvhigo une vha ḓo u ṋetshedza Ṱhoho dza SADC dza Muvhuso kha muṱangano une wa ḓo vha hone ngei United Republic ya Tanzania nga Ṱhangule 2019.

2.3 Khabinethe i ṱanganedza u sainwa ha thendelano nga madzangano a poḽotiki ngei Lesotho u thoma mulayo wa Maanḓalanga a Mbuedzedzo ya Vhusimamilayo ha Lushaka. Thendelano i sumbedzisa uri maanḓalanga a mbuedzedzo a ḓo  vhumbwa u ya nga Mulayo wa Phalamennde na uri maanḓalanga a ḓo dededza shango u vhuedzedza ndayotewa, vhuvhusi, tsireledzo na zwa midia.

2.4 Khabinethe i khou ita khuwelelo kha madzangano oṱhe uri a tikedze u thoma nga huswa ha Phalamennde ine ya ḓo khwaṱhisedza ṱhanganedzo na thendelano.

3. Tshinyadzo ya ndaka ya muvhuso.

3.1 Khabinethe i sasaladza u fhiswa ha zwenezwino ha tshikolo tsha phuraimari ngei Katlehong, Gauteng nga vhagwalabi, A hu na na muelo na muthihi wa mbilaelo une wa imelela tshinyadzo ya ndaka ya muvhuso u fana na tshikolo, tshine tsha shuma sa ḽiga ḽa u ya phanḓa kha u fha ṱa vhumatshelo ha vhana vhashu.

3.2 Kha miṅwaha ya 25 yo fhiraho, muvhuso ho bindudza dzibiḽioni dza dzirannda kha u fhaṱa zwikolo zwiswa na u khwinisa themamveledziso dza zwikolo zwiṋe zwa vha hone.. Ṅwaha uno, muvhuso wo kovhela masheleni a linganaho R30 biḽioni a u fhaṱa zwikolo zwiswa na u ṱhogomela themamveledziso dzine dza vha hone.

3.3 Khabinethe i ṱuṱuwedza zwitshavha u ṱhogomela themamveledziso dzavho, dzine dza vhuedza vhone. I khou dovha ya ita khumbelo kha miraḓo ya tshitshavha uri vha shume na mapholisa u khwaṱhisedza uri vhathu vhane vha tshinyadza ndaka ya muvhuso vha fariwe.

4. Muvhigo wa Afrika Tshipembe wa Muoditha-Dzhenerala (AGSA)

4.1 Khabinethe i khou vhilaedzwa nga mvelelo dza odithi dza mimasipala dzo bviswaho nga AGSA zwenezwino. Ḽevele ya nṱha i sa ṱanganedzei ya vhuvhusi vhu si havhuḓi na luthihi, zwihulwane kha ndangulo ya masheleni a tshitshavha kha mimasipala yo vhalaho, zwi sumbedza kushumele ku si kwavhuḓi kha mbekanyamushumo dza nḓisedzo ya tshumelo.

4.2 Mulayo wa Khwiniso ya Odithi ya Tshitshavha (Mulayo wa 5 wa 2018), u ṋea AGSA maanḓalanga a u vhea mulandu avho vha re na vhuḓifhinduleli ha ndangulo ya masheleni i si yavhuḓi na u fhelisa u tambiswa ha zwiko zwa muvhuso, zwihulwane kha mimasipala ye ya dzulela u sa sumbedza khwiniso na nthihi kha mvelelo dzavho u ya nga u fhambana hayo.

4.3 Zwiṅwe hafhu, i tshi khou shuma nga kha Minista wa Vhuvhusi ha Tshumisano na zwa Sialala, Vho Dokotela Nkosazana Dlamini Zuma, na Tshikwama tsha Lushaka, Khabinethe yo tendela mathomo a pulane ya Back to Basic ine ya tshimbidza u fhaṱwa ha khaphasithi thi kha mimasipala. Pulane, vhukati ha zwiṅwe, i ṱoḓa u fhaṱa vhukoni  ha vhashumi nga kha vhupfumbudzi na pfukiselo ya  zwikili, na khombetshedzo ya zwitandadi zwa vhutevhedzeli ha fhasisa ha vhalanguli vha masipala na vhaofisiri vhahulwane.

4.4 Vha tshi khou shumisana na vhurangaphanḓa ha vundu, Minista Vho Dlamini Zuma vha ḓo bvela phanḓa na u ṋetshedza thikhedzo yo teaho kha mimasipala..

5. Tshanduko ya Nḓowetshumo ya Vhuṋa (4IR)

5.1 Khabinethe i khou takadzwa nga uri Afrika Tshipembe ḽo kona u vha ṋemuḓi wa Samithi ya Ikonomi ya Didzhithaḽa yaḽo, yo farelwaho ngei Johannesburg nga ḽa 5 Fulwana 2019, sa ḽiga ḽa vhuṱhogwa ḽo swikelelwaho kha u vhumba pulane ya 41R ya shango. Muphuresidennde ya Vho Ramaphosa,  muvhonelaphanḓa  Vho George Friedman, vha mishumo, vhorapfunzo na vhadzulapo vho dzhenela samithi, ye ya ṱuṱuwedza nyambedzano, pfesesano na pulane dza nyito dzine dza ḓo vhea Afrika Tshipembe kha vhuimo ha u kona u ṱaṱisana maṅwe mashango ḽifhasini.

5.2 Khabinethe i ṱanganedza pulane dza Google dza u fhaṱa khebulu dza fhasi ha lwanzhe ntswa u bva Portugal u ya Afrika Tshipembe dzine dza ḓo ḓisa khaphasithi dza netiweke dzi fhiraho nga kafumbili (20 times) u khwaṱhisedza tshumelo ya inthanethe i re na luvhilo luhulwane. Khebulu i khou lavhelelwa u khunyeledzwa nga 2021. Thusedzo yo raliho i ḓo shela mulenzhe kha uri Afrika Tshipembe ḽi vhe ḽone ḽo teaho kha vhabindudzi vha dzitshaka na vha fhano hayani .

6. Fulufulu

6.1 Khabinethe i ṱanganedza nḓivhadzo ya Eskom ya uri Unithi 3 ya Medupi Power Station tsini na Lephalale ngei Limpopo yo swika hune ya nga thoma u shuma lwa u bindudza nahone i khou ḓo shuma u fana na giridi ya lushaka.

6.2 Hezwi zwi ḓo engedza khaphasithi ya 796 magawatsi. Bannga ya Ḽifhasi yo sumbedza fulufhelo ḽayo kha ndingedzo ya muvhuso ya u tikedza Eskom.

6.3 Musi ri tshi khou bvela phanḓa na u tikedza Eskom, Khabinethe i ita khuwelelo kha MaAfrika Tshipembe vhoṱhe u bvela phanḓa na u shumisa muḓagasi zwavhuḓi, zwihulwane vhukati ha awara dza 17: 00 na 21:00 musi ṱhoḓea ya fulufulu  ya miṱani i nṱhesa shangoni.

7. Vhugevhenga

7.1 Khabinethe yo sumbedza u pfa vhuṱungu na u akhamadzwa nga mabulayo a vhathu vha 13 ngei Phillippi, Ḓoroboni ya Kapa, mafheloni a vhege. Ri swikisa ndiliso dzashu kha vhafunwa vha zwipondwa, vha katelaho vhafumakadzi vha rathi vha miṅwaha ya vhukati ha 18 na 26.

7.2 Khabinethe yo tsivhudzwa nga ha maga e a dzhiwa u khwaṱhisa tsireledzo kha vhupo honoho, na u ita khuwelelo khulwane kha miraḓo ya tshitshavha vhane vha vha na mafhungo ane a nga thusa kha u ita uri zwigevhenga izwi zwi fariwe vha kwame tshiṱitshi tsha mapholisa tsha tsini na ha havho.

8. Dwadze ḽa  African swine fever

8.1 Khabinethe i khoḓa Muhasho wa Vhulimi, Mbuedzedzo ya Mavu na Mveledziso ya Mahayani kha u shuma nga u ṱavhanyedza u kanga dwadze ḽa swine fever ḽo vhigwaho ngei Devhula ha Vhukovhela, , Gauteng, Free State na Mpumalanga. Hezwi zwo thusa kha u langa u phaḓalala ha vhulwadze uvhu.  Naho African swine fever i sa fari vhathu, ṋama iṅwe na iṅwe na zwibveledzwa u bva kha nguluvhe dzo kwameaho dzi nga vha vhubvo ha pfukiselo ya vhulwadze kha dziṅwe nguluvhe. 

8.2 Khabinethe i humbela vhorabulasi vhoṱhe kha vhupo ho kwameaho uri vha ṱhogomele tshifhinga tshoṱhe na u vhiga tsumbadzwadze dziṅwe na dziṅwe dza vhulwadze kha zwifuwo zwavho.

9. Tsireledzo kha zwiimiswa zwa mutakalo

9.1 Khabinethe i sumbedzisa vhuṱhogwa ha tsireledzo ya vhashumeli vha mutakalo na vhalwadze. Hezwi zwi ḓa nga murahu zwiwo zwo vhigwaho zwenezwino zwa u ṱaselwa ha vhashumi vha tshumelo ya shishi ya dzilafho musi vha tshi khou ya u thusa kha luṱingo lwa shishi. U bva nga Phando 2019 , tshivhalo tsha zwiwo zwa 10 zwa u ṱaselwa nga nḓila i fanaho zwo vhigwa, hune tsha zwenezwo tsho vha tsha Cosmo Cty  Extension 2 ngei Johannesburg. Khabinethe i ita khuwelelo kha madzhendedzi  a vhutevhedzeli ha mulayo vha shumaho na zwiimiswa zwa mutakalo wa tshitshavha u khwaṱhisa tsireledzo na vhutsireledzi kha zwiimiswa izwi na kha vhuendi ha u hwala vhalwadze.

9.2 Khabinethe i tama  vhashumeli vha ndondolo ya mutakalo u dzula vha tshi khou tevhedza zwitandadi zwa phurofesheni kha vhalwadze vhane vha khou vha ṱhogomela.

10. E-toll dza eḽekiṱhironki dza bada khulwane dza Gauteng (e-tolling)

10.1 Muphuresidennde Vho Ramaphosa vho ṋea ndaela Minista wa Vhuendi Vho r Fikile Mbalula, Minista wa Masheleni Vho Tito Mboweni na  Mulangadzulo vha Gauteng Vho David Makhura uri vha wane thandululo ya e-toll kha bada khulwane dza Gauteng.

10.2 Vhukwamani ha nga ngomu muvhusoni kha vhege dzi ḓaho vhu khou lavhelelwa u bveledza mvelelo dzi shumiseaho, dzine dza ḓo rumelwa Khabinethe mafheloni a Ṱhangule 2019.

10.3 Phindulo yo ṱanganelaho u mona na muvhuso i khou ṱoḓea kha mafhungo a fanaho na e-toll u khwaṱhisedza uri MaAfrika Tshipembe vha vha na fulufhelo kha mushumo wa muvhuso.

11. Voutu dza Mugaganyagwama

11.1 Kha uno ṅwedzi wa Fulwana, mihasho i khou ṋetshedza mugaganyagwama wavho, une wa ṋetshedza pulane ya zwa masheleni yo khwaṱhaho kha vhuḓikumedzeli ho sumbedziswaho nga Muphuresidennde Vho Ramaphosa kha Mulaedza wa Lushaka wavho wa u thoma nga fhasi ha ndaulo ya dimokirasi ya vhurathi.

11.2 Vouthu dza mugaganyagwama dzi ṋetshedza pulane dza mishumo dza ṅwaha nga vhuḓalo dza mihasho u ya nga u fhambana hayo, dzine dza ḓo shuma kha Muhanga wa Tshiṱirathedzhi tsha Themu ya Vhukati wa 2019 – 2024.

11.3 habinethe i ṱuṱuwedza vhadzulapo u ambedzana nga ha vouthu dza mugaganyagwama na u hwesa mihasho vhuḓifhinduleli. Vouthu dza mugaganyagwama dzi khwaṱhisedza uri masheleni a tshitshavha a tshitshavha a khou shumiswa u ya nga mbekanyandeme dza muvhuso na nga nḓila dzine dza ḓo vhuedza zwihulwane MaAfrika Tshipembe.

B. Tsheo dza Khabinethe

1.1 Khabinethe yo ṱanganedza makumedzwa a Muvhigo wa Tsedzuluso ya Lushaka ya Vhuḓiṋetshedzeli wa shango kha Mashango Mbumbano (UN). Afrika Tshipembe ḽi vhukati ha mivhuso ya muraḓo wa UN  ya ḓana fuṱahe raru (193) we wa ṱanganedza Ndivho dza Mveledziso dzi sa Nyeṱhi (dziSDG0. Nga 017, Afrika Tshipembe ḽo ḓo vha ḽiṅwe ḽa mashango a 51 e a ḓiṋekedzela u rumela muvhigo wa mvelaphanḓa yao kha UN.

1.2 Pulane ya Mveledziso ya Lushaka ya Afrika Tshipembe (NDP), Adzhenda ya AU ya 2063 na dziSDG dza UN dzoṱhe dzo khwaṱhisedza adzhenda ya mveledziso ya Afrika Tshipembe na dzhango ḽa Afrika. 

1.3 Muvhigo wa mvelaphanḓa wo dzudzanywa hu na vhukwamani na tshivhalo tsha vhathu vha kwameaho, hu tshi katelwa na madzangano a vhadzulapo, sekhithara ya phuraivethe na vhorapfunzo. Muvhigo u dovha wa sumbedzisa masia ane a kha ḓi vha khaedu. Wa vhuya wa rumelwa, u ḓo wanalea kha webusaithi ya UN (https://www.un.org/en/).

C. Milayotibe

1.1 Khabinethe yo tendela Mulayotibe wa Ndindakhombo ya Mutakalo Wa Lushaka (NHI) wa 2018 u swikiswe Phalamenndeni. Nga 2018, yo tendela  uri Mulayotibe u bvisiwe u itela vhukwamani ha u wana vhupfiwa kha tshitshavha lwa miṅwedzi i linganaho miraru, u bva nga Fulwi u swika nga Khubvumedzi 2018. Mahumbulwa o ṱanganedzwa u bva kha maitele aya o ṱanganyiswa kha khanḓiso ya zwino zwino, ine na yone ya ḓo sedzuluswa vhukuma u ya nga maitele a Phalamenndeni

1.2 Mulayotibe u ḓi ita uri NDP i bveledzwe ine ya ḓo ṋetshedza tshumelo dza zwa mutakalo dza khwaḽithi kha MaAfrika Tshipembe vhoṱhe, hu sa sedzwi siangane yavho ya zwa ikonomi na vhutshilo. I ḓo vha yo ḓitika nga mikhwa ya vhulamukanyi, u eḓana na vhuthihi ha tshitshavha. I ḓo sedzana na sisiteme ya zwino ya mutakalo  ine ya shumela MaAfrika Tshipembe vha 16%  fhedzi ngeno i sia nnḓa tshivhalo tshihulwane vhukuma tsha vhathu.

1.3 Mulayotibe wa NHI u ṋetshedza mathomo a Tshikwama tsha NHI sa tshiimiswa tsha muvhuso tshi vhigaho kha Minista wa Mutakalo. Tshi ḓo thomiwa sa shedulu yo ḓiimisaho ya 3A nga fhasi ha Mulayo wa Ndangulo ya Masheleni A Tshitshavha, wa 1999 (Mulayo wa 1 wa 1999).

1.4 Mulayotibe wa vhuya wa phasiswa, mvetomveto i re hone ya pulane ya u thoma shuma I ḓo khwiniswa  nga nḓila yo teaho u itela uri nzudzanyo ya pfukela kha u thoma u shumisa ha NHI u ya nga luṱa nga luṱa. Tshifhinga tsha u pfukela kha NHI tshi ḓo ita uri hu fheliswe na zwiṅwe zwipiḓa zwa mulayo u itela u elana na u pfadza.

1.5 Minista wa Mutakalo Vho Dokotela Zweli Mkhize, vha ḓo fara muṱangano na vhoramafhungo u ṱalutshedza nga vhuḓalo Mulayotibe.

D. Zwi khou ḓaho

1.1 Muphuresidennde Vho Ramaphosa nga Ḽavhuvhili ḽa 23 Fulwana 2019 vha ḓo rangaphanḓa vhurumelwa ha muvhuso kha Khonfarentsi ya maḓuvha mavhili ya “Miṅwaha ya 25 ya Dimokirasi – Miṅwe miṅwaha ya 25 i Ḓaho” ine ya ḓo farelwa ngei University of Johannesburg (UJ). Muphuresidennde vha ḓo ṋetshedza mulaedza wa u vula khonfarentsi, ine ya vha Vhufarisani vhukati ha Mapungubwe Institute for Strategic Reflection, na UJ na ofisi ya Muphuresidennde.

1.2 Khonfarentsi i ḓo sedza kha Miṅwaha ya 25 ya Dimokirasi na u ṋetshedza kuvhonele kwa miṅwaha ya 25 i ḓaho kha nḓila ya mveledziso ya Afrika Tshipembe. I ḓo dzhenelwa nga vhorapfunzo vha nṱha, vharangaphanḓa vha muvhuso na vhuimeli ha madzangano a shumisanaho na muvhuso- mabindu tshitshavha na vhaswa, hu tshi katelwa na tshitshavha tsha matshudeni.

E. Milaledza

1. Ndiliso

Khabinethe yo swikisa ndiliso kha muṱa na khonani dza:

1.1 mutsila wa muhali wa kale we a wana pfufho nnzhi, Vho  David Koloane. Mupenndi a ḓivheaho hoṱhe hoṱhe o vha ene mutumbuli wa  Bag Factory (ine kale yo vha i tshi pfi Fordsburg Artists’ Studios), ye ya ita uri zwi konadzee uri vhatsila vha vharema na vha makhuwa vha shumisane kha ḽevele ya phurofesheni, naho ho vha hu na mulayo wa muvhuso wa tshiṱalula. Mama Vivian Magdalene Sarah Daniels. Vho vha vha ḽizhakanḓila ḽihulwane na u vha tshivhonelo tshavhuḓi vho shumelaho lushaka kha nndwa ya u lwa na muvhuso wa tshiṱalula. Vhulwelambofholo havho vhu si na vhutshivha ho ita uri ifa ḽavho ḽi tshile kha tshitshavha tshe vha shela mulenzhe khatsho u mona na Ḓoroboni ya Kapa..

1.2 muambasada wa kale, Vho Dokotela Khorshed Ginwala, vhe vha vha vhe muṅwe wa vhaambasada vha vhafumakadzi vha u thoma kha Afrika Tshipembe ḽa dimokirasi na muphayonia kha u lwela mbofholowo.

1.3 Vho Mandla Maseko, vhe vha vha vha tshi khou tea u vha MuAfrika wa murema wa u tou thoma u ya tshikhalani. Nga 2014, Vho Maseko vho kunda vhudzheneli vha muṱaṱisano vha miḽioni nthihi u vha muṅwe wa vhathu vha 23 u wana tshidulo kha ndambedzo ya Axe Apollo Space Academy.

1.4 mutsila wa muhali wa kale Mama Vho Nomhle Nkonyeni, vhe vha lovha vhe na miṅwaha ya 77. Muphuresidennde Vho Ramaphosa zwenezwino vho vha pfufha nga  Tshiala tsha Lushaka tsha Ikhamanga vha tshi khou livhuwa mushumo wavho sa mutsila. . Aggrey Road ngei New Brighton Vhubvaḓuvha ha Kapa, he vha alutshela hone, yo ḓo shandukiswa ya vhidzwa nga dzina ḽavho sa khuliso yavho. . Vho tamba kha zwiṱori zwi fanaho na  Mzansi, Tsha Tsha, Igazi na tshiṱori tshipfufhi nga 2007 tshi no pfi  Society.

1.5 Mama Vho Susan Manana Matona – mme a Muṅwaleli wa Khomishini ya U  pulana ya Lushaka, Vho Tseliso Matona – vhe vha lovha vha na miṅwaha ya 90.

1.6 mutambi wa kale wa Springbok Vho James Small, vhe vha lovha vha na miṅwaha ha 50. Vho vha vhe tshipiḓa hafhu tsha thimu ya Springbok ye ya wina Tshiphuga tsha Ḽifhasi tsha Rugby fhano hayani..

1.7 Mama Vho Betty Philile Khumalo-Zulu, vhane vha vha mazwale wa Mufarisa Minista wa Mveledziso ya Matshilisano, Vho Hendrietta Bogopane-Zulu.

1.8 zwipondwa zwa dzimvula dza maḓumbu ngei India, hu tshi katelwa na Muvhuso wa India. Khabinethe i tamela vho huvhalaho uri vha fhole nga u ṱavhanya.

2. U fhululedza

Khabinethe yo ṱanganelana na MaAfrika Tshipembe vhoṱhe u fhululedza:

2.1    mugidimi washu a sa kundwi Caster Semenya kha gundo kha ḽawe ḽa 800m kha Prefontaine Classic, ngei California, USA. Semenya, ane a vha ngweṋa ya luvhili, ha athu kundwa kha 800m u bva Khubvumedzi 2015.

2.2 Bafana Bafana forkha u swikelela kha quarterfinals ya Tshiphuga tsha Afrika tsha Dzitshaka ngei Egypt na u vha tamela mashudu kha mutambo wavho na  Nigeria.

2.3 Amy Claire King, we a wina u vha ngweṋa ya World Masters Singles kha World 8 Ball Pool Championships ngei Blackpool, United Kingdom.

2.4 ṋaledzi ya mutambo wa thenisi Kgothatso Montjane, mufumakadzi wa murema wa u thoma wa Afrika Tshipembe ngei Wimbledon. O kunda  Katharina Kruger wa Germany kha quarterfinals dza singili dza vhafumakadzi vha shumisaho wheelchair . Montjane u kha vhuimo ha No 8 ḽifhasini.

2.5 Kevin Anderson kha u swika kha luṱa lwa vhuraru lwa singili dza vhanna na Raven Klaasen kha u swika kha semi-finals dza doubles dza vhanna.

2.6 tshigwada tsha vhaswa vha Afrika Tshipembe vhe vha ita ḓivhazwakale kha zwa mabupo nga u fhaṱa fuḽaimatshini yavho i dzulaho vhathu vhaṋa. Tshigwada tsho fhaṱa fuḽaimatshini nga vhege mbili nga fhasi ha nyendedzi ya The Airplane Factory, vhagudisi vha  U-Dream na vharangaphanḓa vha zwigwada zwiṱanu u bva Denel Aviation. Fuḽaimatshini ya  Sling 4 yo kavha ngei  Namibia, Malawi, Ethiopia, Zanzibar, Tanzania na Uganda nga tshifhinga tsha lwendo lwa 12 000km u ya Egypt, nga murahu ha u fhufha u bva Ḓoroboni ya Kapa ṅwedzi wo fhiraho

 3. U tholiwa

U tholwa hoṱhe hu ḓo itwa ho thoma ha khwaṱhisedzwa ndalukanyo dza vho tholwaho na u sedzwa arali vha si na milandu.

3.1 Bodo yo Farelaho ya Vhalanguli kha Koporasi ya Vhubindudzi ha Tshitshavha u bva nga ḽa 12 Fulwana 2019 u swika 31 Fulwana 2020.

Mbudziso:
Vho Phumla Williams – Muambeli wa Khabinethe vho tou Farelaho
Luṱingothendeleki: 083 501 0139