A. Xiyimo xa Khabinete eka Timhakakulu

1. Ikhonomi

1.1. Kungu ra ku Aka hi Vuntshwa na Nhlakarhelo wa Ikhonomi leri Phuresidente Cyril Ramaphosa a nga ri andlala eka Ntshamo wa Tindlu to Hambana wa Nhlangnelo wa Palamende hi Ravumune, 15 Nhlangula 2020, ri lava leswaku tisekitara hinkwato ti koka masokisi ti tirhisana ku tshamisekisa ikhonomi ya hina.

1.2. Kungu leri ri aka ehenhla ka ntwanano lowu nga fikeleriwa hi vanakulobye va vaaki – mfumo, vatirhi, bindzu na mihlangano ya miganga - hi ku kanerisana ko enta na ku va loku koxometaka eka tin'hweti tingaritingani leti nga hundza.

1.3. Ku na swiyenge sw mune leswi nga rhangisiwa emahlweni leswi swi seketelaka kungu lera nhlakarhelo wa ikhonomi, xosungula ku nga nsimeko lowukulu wa swimakiwakulu. Xiyenge xa vumbirhi lexi nga rhangisiwa emahlweni i ku ndlandlamuxa vuswikoti bya ku endliwa ka eneji laha mfumo wu hatlisisaka nsimeko wa Kungu ra Swipfuno leri Pfanganisiweke. Xiyengekulu xa vunharhu hi lexiya xa xihlohloteri xa mitirho ku tumbuluxa mitirho na ku seketela vutihanyisi. Xiyenge xa vumune xi languta eka ku kula ka tiindasitiri laha mfumo wu nga ta seketela ku kula eka vuhumelerisi bya laha tikweni na ku endla leswaku ku xavisela ehandle ka Afrika-Dzonga ku va loku phikizanaka swinene.

1.4. Swiyenge leswi rhangisiwaka emahlweni leswi nga kumeka swi hoxa xandla eka ku aka ntshembo na ku veka Afrika-Dzonga eka ndlela yintshwa ya vuvekisi na ku kula ka ikhonomi endzhaku ka ku onheteriwa loku vangiweke hi ntungukulu wa Vuvabyi bya Khoronavhayirasi (COVID-19).

1.5. Ku tiyisisa ku vulanguteri bya nkarhi na nkarhi bya nsimeko wa kungu leri, Khabinete yi pasise ku tumbuluxiwa ka Khansele ya Nhlakarhelo wa Ikhonomi ya Rixaka. Khansele leyi yi ta fambisiwa tanihi mutshamaxitulu hi Phuresidente naswona yi vumbiwa hi Xandla xa Phuresidente, Holobye wa le ka Hofisi ya Phuresidente na Vaholobye hinkwavo eka Ntlawa wa Ikhonomi. Khansele leyi yi ta hlangana n'hweti na n'hweti ku angamela nsimeko wa kungu ra ku aka hi vuntshwa na nhlakarhelo wa ikhonomi na ku tlhela yi hlangana na vanakulobye va mfumo eka Khansele  ya Nhluvukiso wa Ikhonomi na Vatirhi ya Rixaka.

2. Xiyimo xa Mhangu xa Rixaka
 
2.1. Ku engeteriwa ka Xiyimo xa Mhangu xa Rixaka ku ya eka 15 Hukuri 2020, ku ya hi Nawu wa Vulawuri bya Timhangu wa Rixaka, 2002 (Nawu wa 57 wa 2002), swi ta pfumelela mfumo ku ya emahlweni wu hunguta ku hangalaka ka xitsongwatsongwana lexi.

2.2. Loko Afrika-Dzonga yi tokotile ku huguteka swinene ka ntluleto na ku hangalaka ka COVID-19 eka tin'hweti leti hundzeke, xitsongwatsongwana lexi xa ha ri na hina.

2.3. Loko tiko ri karhi ri tifambelanisa eka ‘ntolovelo wuntshwa’ wa ku hanya swin’we na COVID-19 na ku tlakuka nakambe loku nga tshukaka ku va kona, Khabinete yi tlhela yi kombela nakambe maAfrika-Dzonga hinkwavo ku ya emahlweni va landzelela milawu ya rihanyu ya ku ambala swipfalaxikandza, ku siya mpfhuka exikarhi ka vanhu na ku tshama va karhi va hlamba swandla hi mati na xisibi kumbe ku tirhisa xidlayaswitsongwatsongwana lexi nga na xihoko. Lama hi wona ntsena magoza yo sivela lama nga kona ku tisirhelela, ku sirhelela mindyangu ya hina na varhandziwa va hina eka ku khomiwa hi COVID-19.  

2.4. Khabinete yi navelela hinkwavo lavaya va nga tluletiwa hi xitsongwatsongwana lexi ku hatlisa va hola, ku katsa na Holobye wa Rihanyu wa hina, Dkd Zweli Mkhize na nsati wa yena, Dkd May Mkhize.

2.5. Khabinete yi tlhela yi rhandza ku khensa vatirhi va rihanyu va vuthu ra le mahlweni hinkwavo eka vutiboheleri na vutiyimiseri bya vona lebyi byi nga endla leswaku ku va na ku tlakuka eka mpimo wa nhlakarhelo wa COVID-19 wa tiko ku hundza eka 90% na ku endla leswaku mpimo wa hina wa mafu wu tshama eka 2.6%.

3. Nkongomiso eka nhlayiseko wa le matikoxikaya

3.1. Khabinete yi seketela hi ku hetiseka ntirho wa maphorisa ya Afrika-Dzonga eka ku khoma lava va nga endla vugevenga byo chavisa etikweni ra ka hina lebyi byi katsaka ku dlayiwa na ku vavisiwa hi xikongomelo xo limata ka van'wamapurasi na vatirhi va le mapurasini etikweni hinkwaro. Muganga wa mapurasi i xiphemu xa nkoka eka ikhonomi ya hina, naswona vugevenga emapurasini byi vanga nxungeto kungari eka nhlayiseko wa munhu yena n’wini wa van'wamapurasi ntsena na vatirhi va le mapurasini kambe na le ka nsirhelelo wa swakudya wa tiko.

3.2. Mfumo wu le ku landzeleriseni hi ku hatlisa nsimeko wa Qhinga ra Nhlayiseko wa le Matikoxikaya lowu pfuxetiweke ku angula eka swidingo swa miganga ya le makaya na ku seketela nhluvukiso wa vanhu na ikhonomi.

3.3. Khabinete yi kombela rixaka ku pfuna Vukorhokeri bya Maphorisa bya Afrika-Dzonga (SAPS) eka ku lwisana na vugevenga hi ku nghenela tiforamu ta maphorisa ta miganga na ku mangala vugevenga eka xitichi xa maphorisa xa le kusuhi, ku bela riqingho eka nomboro ya ku Herisa Vugevenga ya mahala eka 08600 10111, ku rhumela SMS ya xikalavito eka Nomboro ya Riqingho ya swa Vugevenga eka 32211 kumbe u tirhisa App ya MySAPS – xitirhisiwa lexa selifoni yo mangala vugevenga, xa mahala xa kumeka eka tiselifoni ta thekinoloji ya ximanguvalawa – ku mangala vugevenga hi ndlela ya xikalavito.

3.4. Hi fanele hi tirhisana ku tsuvula vugevenga emigangeni ya ka hina na ku endla leswaku tiko ra ka hina ri va ri hlayisekile eka hinkwerhu.

4. Ku lwisana na vukungundzwana

4.1. Khabinete yi amukela ku khomiwa ka vanhu lava va ehleketeleriwaka ku va khumbeka eka milandzu yo hambanahambana ya vukungundzwana, vumbabva, ku tumbeta swihlovo swa mali na vukhamba. Milandzu leyi yi katsa, exikarhi ka yin'wana, leyi yi fambelanaka na ku phangiwa ka timali ta mphalalo ta vanhu ta COVID-19, ku xaviwa ka tinhundzu na vukorhokeri ka vumbabva ka switirhisiwa swo tisirhelela wena n’wini swa COVID-19, manyala yo fambelana na phurojeke ya tindlu ya asibesitosi na ku tsandzeka ku mangala kumbe ku mangala kutsongo eka Vukorhokeri bya Xibalo bya Afrika-Dzonga. Khabinete yi khensa hi ku hetiseka na ku seketela miringeto hinkwayo yo vuyisa mali ya mfumo kusuka eka hinkwavo lavaya va nga tinghenisa eka migingiriko leya vumbabva.  

4.2. Ku khomiwa loku ka ha ku endliwaka i vumbhoni bya leswaku kuvhava loyi a nga ehenhla ka nawu naswona swi komba vutiboheleri bya mfumo ku endla leswaku vanhu lava va yaka emahlweni va tlula nawu hi ku yivela maAfrika-Dzonga lava nga swela mpfuno wa mfumo lowu dingekaka swinene va va na vutihlamuleri.

4.3. Khabinete yi kombela vaaki ku tlanga xiphemu xa vona hi ku mangala lava va endlaka vugevenga byo tano eka tiejensi ta nsindziso wa nawu kumbe ku bela Riqingho ra Xilamulelamhangu ro Lwisana na Vukungundzwana ra Rixaka eka 0800 701 701.

5. Madzolonga lama simekiweke eka rimbewu na ku dlayeteriwa ka vaxisati (GBVF)

5.1. Maxangu ya GBVF na nxaniso wa vana, leswi Phuresidente Ramaphosa a nga swi sola tanihi ntungukulu wa vumbirhi endzhaku ka COVID-19, wu tama wa ha ya emahlweni wu xanisa emigangeni ya ka hina naswona hi boheka ku tirha hi matimba ku swi herisa. Tsalwa ra Timfanelo leri sirheleriweke eka Vumbiwa ra Rhiphabuliki ya Afrika-Dzonga ra 1996 ngopfungopfu ri vula leswaku n'wana un'wana na un'wana u na mfanelo ya ku sirheleriwa eka makhomelo mo ka ma nga ri kahle, ku tshikiwa, nxaniso kumbe ku chichiwa xiyimo.

5.2. Khabinete yi kombela maAfrika-Dzonga hinkwavo ku tirhisana na tiejensi ta nsindziso wa nawu eka ku tiyisisa leswaku mitlawa leyi nga sirhelelekangiki hinkwayo – ngopfungopfu vadyuhari, vavasati na vana – yi sirheleriwa eka madzolonga na nxaniso.

5.3. Mhangu leyi ya ha ku humelelaka ya swinhwanyetana swimbirhi (swa mahahlwa) swa malembe ya nhungu swa le Mpumalanga, leswi swi ehleketeleriwa ku va swi xanisiwile hi tata wa swona, ya kavanyeta na ku vilerisa swinene. Xin’wana xa swinhwanyetana xi mangale mhangu leyi eka mudyondzisi wa xona naswona hi boheka ku hoyozela angulo hi xikolo lowu wu nga endla leswaku muehleketeleriwa a khomiwa. Tanihi rixaka leri ri landzelelaka nawu na ku rhandza ku rhula, hi fanele hi khomana hinkwerhu eka ku sola vugevenga lebya tihanyi hi swisolo swo tikisa swinene leswi faneleke.

6. Ntshunxeko wa swihangalasamahungu

6.1. Anivhesari ya vu43 ya ntshunxeko wa swihangalasamahungu, lowu wu tivekaka tanihi Black Wednesday eAfrika-Dzonga, yi tlangeriwile hi Musumbunuku, 19 Nhlangula 2020. Siku leri ri hi tsundzuxa hi nkoka wa ntshunxeko wa ku vulavula eka tsalwa ra hina ra timfanelo, leri ri katsaka, ntshunxeko wa swihangalasamahungu tanihi nawu wa nkoka, eka xidemokirasi xa hina xa vumbiwa.  

6.2. Siku ra Ntshunxeko wa Swihangalasamahungu ri komba ku yirisiwa ka maphephahungu mo hlayanyana na ku khomiwa ka vahleri va wona vo hambanahambana hi siku ra 19 Nhlangula 1977 hi maphorisa ya mfumo wa xihlawuhlawu, ku va va paluxile vubihi lebyi byi endliweke hi mfumo wa ntshikelelo. Swihangalasamahungu swi ya emahlweni ku tlanga xiphemu xa nkoka eka ku hungata, ku dyondzisa na ku tivisa rixaka, na ku humesa ntwisiso eka swiphemu hinkwaswo swa vutomi bya hina bya vanhu na ikhonomi na bya tipolitiki.

6.3. Swihangalasamahungu swi tshama swi ri nakulobye wa nkoka eka ku tiyisa xidemokirasi xa hina na ku tlakusa timfanelo ta vumbiwa ta vaakatiko va ka hina. Ntshunxeko wa ku tirha mitirho ya swona wu ta na vutihlamuleri byo tiyisisa leswaku swi vika hi ndlela leyinene na hi leswi swilo swi nga xiswona mikarhi hinkwayo.

6.4. Khabinete yi xixima vatekamahungu hinkwavo lava va nga lahlekeriwa hi vutomi bya vona hi mikarhi leyo tika ya COVID-19, naswona ya tiboha ku xixima na ku kondletela ntshunxeko wa ku vulavula, lowu wu katsaka ntshunxeko wa swihangalasamahungu etikweni ra ka hina.

7. Swikambelo swa ku hela ka lembe

7.1. Khabinete yi navelela vadyondzi va Giredi ya 12 va 1.058 699 wa timiliyoni (miliyoni na makumentlhanunhungu wa magidi na madzanatsevu makumekayekaye) tinjombo loko va ha sungula ku lulamisela swikambelo swo hetelela leswi swi nga ta sungula hi siku ra 5 Hukuri 2020 na ku hela hi siku ra 15 N'wendzamhala 2020. Lembe leri Ndzawulo ya Dyondzo ya Masungulo yi tsarisile nhlayo ya le henhla ya vadyondzi va ka Giredi 12 lava va nga ta tsala swikambelo swa vona swo hetelela.

7.2. Endzhaku ka mikavanyeto eka lembexidyondzo hikwalaho ka COVID-19, Khabinete yi kombela vatswari na vahlayisixinawu hinkwavo ku seketela vana va vona hi nkarhi lowu wa nkoka. Tlilasi ya matiriki ya 2020 yi hlohloteriwa ku tirhisa swipfuno leswi swi nga humelerisiwa hi mfumo hi pfhumba ra ku Ringanisa ra ra Woza Matrics ra 2020 (wozamatrics.co.za and #Wozamatrics) eka ku lulamisela swikambelo swa Xitifikheti xa le Henhla xa Rixaka.

B. Swiboho swa Khabinete

1. Nseketelo eka indasitiri ya ferokhiromu ya laha tikweni

1.1. Khabinete yi pasise miphalalo yo hlayanyana ku seketela vuhumelerisi bya ferokhiromu bya laha tikweni na sekitara ya yona ya nkhulukelano wa nkoka wa khiromu. Miphalalo leyi yi katsa ku sungula ku tirhisiwa loku ringanyetiwaka ka xibalo xo rhumela tinhundzu ematikweni mambe eka ngwedi wa khiromu, ku tirhisiwa ka tithekinoloji leti nga tlangisiki eneji eka swin'okiselo, na ku amukeriwa ka tithekinoloji ta nhlanganelo wa gezi na to tiendlela gezi.

1.2. Sekitara ya ferokhiromu ya laha tikweni hi yona muhumesinkulu emisaveni hinkwayo wa ferokhiromu naswona hi yona ntsena yi humesaka nsimbhi yo ka yi nga kurhi. I muphakerinkulu wa nsimbhi yo ka yi nga kurhi eka indasitiri ya mimovha. Miphalalo leyi ringanyetiwaka yi hlanganisiwile hi xipano xa xintirhwana lexi xi vumbiwaka hi tindzawulo ta Swicelwa na Eneji, Mabindzu, Vumaki na Mphikizano, Mabindzu ya Mfumo na Vutamelankwama bya Rixaka.

2. Pholisi ya Vantshwa ya Rixaka (NYP): 2020-2030

2.1. Khabinete yi pasise NYP 2020-2030 ya vunharhu leyi pfuxetiweke, leyi yi nga pholisi ya tisekitara to hambana leyi yi nga endliwa hi tindzawulo ta mfumo to yimela, vanakulobye lava nga na ku tsakela kun’we, mihlangano ya dyondzo ya le henhla na tihuvo ta mabindzu. Yi siva NYP 2015-2020, leyi yi nga ta heleriwa hi nkarhi hi ku hela ka N'wendzamhala 2020.

2.2. Pholisi yi nyika mavonelo eka swirhanganakulu swa ntlhanu: (1) dyondzo ya risima, swikili na mikarhi ya vumbirhi; (2) ku hundzuluxa ikhonomi, vun’wamabindzu na ku tumbuluxiwa ka mitirho; (3) ku kondletela rihanyu ra miri na miehleketo, ku katsa na COVID-19; (4) nkhomano wa vanhu na ku aka rixaka, na (5) xivumbeko xa nhluvukiso wa vantshwa lexi tirhaka kahle na ku va lexi angulaka.

3. Kungu ra Rixaka ra Matirhelo ra Vana (NPAC): 2019 ku ya eka 2024

3.1. Khabinete yi pasise NPAC ya vu4, leyi yi humelerisaka miboheko ya tiko eka Ntwanano wa Nhlangano wa Matiko (UN) eka Timfanelo ta N'wana na Chatara ya Afrika eka Timfanelo na ku Hanya Kahle ka N'wana.

3.2. Kungu ra ntlhanu wa malembe ri katsakanya swirhangana swa xiqhinga na maendlelo ya nsimeko eka ku sirhelela no tirhisa timfanelo ta vana. Kungu leri ri fambelanisiwa na Rimba ra Xiqhinga ra le Xikarhi ka Theme leri ri andlalaka swiendlo leswi mfumo wu nga ta swi endla na mipakaniso leyi faneleke ku fikeleriwa hi nkarhi wa nhlawulo. Ri ta simekiwa hi ku tirhisana na mihlangano ya vaaki na ya lava nga na ku tsakela kun’we.

3.3. NPAC yi ta tlhela yi tirha tanihi rimba ro nyika swiviko swa ndzima leyi khatsiweke swa tiko eka havumbirhi bya Komiti ya Vativinkulu ya Afrika eka Timfanelo na ku Hanya Kahle ka N'wana na Komiti ya UN eka Timfanelo ta N'wana.

4. Nkambisiso wa Nsimeko wa Nawu wa Vadyuhari wa 2006

4.1. Khabinete yi pasise xiviko xa nkambisiso lexi a xi kongomisiwile eka nsimeko wa Nawu wa Vadyuhari, 2006 (Nawu wa 13 wa 2006). Swibumabumelo leswi ringanyetiwaka eka ku antswisa nandzelelo wa swiletelo swa Nawu wa Vadyuhari wa 2006 swi avelaniwile na ndzawulo leyi faneleke.

4.2. Xiviko lexi xa kumeka eka webusayiti ya Ndzawulo yo Kunguhata, Kambisisa no Hlela (www.dpme.gov.za).

5. Mufambisikulu (DG) wa Nhlangano wa Misava wa Mabindzu (WTO)

5.1. Khabinete yi seketela vuyimelakulanghwa bya Dkd Ngozi Okonjo-Iweala tanihi DG wa Nhlangano wa Mabindzu wa Mabindzu (WTO). U tirhile nkarhi lowu nga hundza tanihi Holobye wa Timali wa Nigeria na tanihi Mulawuri wo Fambisa wa Bangi ya Misava. Vuyimelakulanghwa lebyi byi tlhele byi seketeriwa hi Vaholobye va Mabindzu va Afrika lava mutshamaxitulu wa vona ku nga Holobye Ebrahim Patel

Khabinete yi navelela Dkd Okonjo-Iweala tinjombo naswona yi langutela WTO leyi yi vekaka nhluvukiso tanihi longo ra ajenda ya yona na ku pfuna ku hoxa xandla eka nhlakarhelo wa ikhonomi endzhaku ka COVID-19. Loko a humelela eka rhengu leri landzelaka ra ku phurosesiwa hi WTO, utava muAfrika wo sungula na ku va xisati wo sungula ku hlawuriwa eka xiyimo xa DG ya WTO.

C. Mahungu

1. Vuhoyozeri

1.1. Khabinete yi hoyozela Holobye wa Nhluvukiso wa Vaaki Lindiwe Zulu eka ku thoriwa ka yena tanihi Mutshamaxitulu wa Vanakulobye lava nga eka Rixaka na Nhluvukiso (PPD), kusukela hi 2021 kufikela hi 2023. PPD i xinakulobye xa matiko ya 27 lama ha hluvukaka lama ma tirhisanaka ku kondletela ntirhisano wa Dzonga-Dzonga eka rixaka na nhluvukiso, rihanyu ra ku tswala na ndzingano wa rimbewu. Afrika-Dzonga ri teka matimba kusuka eka vafambisi va nkarhi lowu nga hundza, China na India.

2. Michavelelo

Khabinete yi yisa ku chavelela eka:
2.1. ndyangu na vanghana va Dkd Vuyokazi Mahlati, loyi a ri Mutshamaxitulu wa
Phanele ya Vutsundzuxi bya Phuresidente eka Antswiso wa Misava na Vurimi. U tlhele a tirha theme ya vumbirhi eka Khomixini ya Nkunguhato wa Rixaka.

2.2. ndyangu na vanghana va khale ka Khomixinara wa Swikoxo swa Misava eKapa-Vupeladyambu, Mnn Beverley Jansen, loyi a ri mukhomarivoni eka nyimpi ya hina ehenhla ka mfumo wa xihlawuhlawu naswona u tlange xiave xa nkoka eka ku humelela ka swikoxo swa misava hi miganga etikweni hinkwaro.

2.3. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va Xandla xa Mutshamaxitulu wa Khomixini ya Timfanelo ta Ximunhu ya Afrika-Dzonga, Muyimeri wa Tiko Devikarani Priscilla Jana, loyi a ri gqwetha ro tirha hi matimba ro pfumala nchavo ra timfanelo ta vanhu  loyi a nga tinyiketela ku tirha ku lwisana na mfumo wa xihlawuhlawu. Phuresidente Ramaphosa u n'wi xiximile hi Nkosi wa Ximfumo wa Xifundzakulu wo Hlawuleka: Nkhetekanyo wa Mbirhi.

2.4. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va swihangalasamahungu va Ttn Dumisane Lubisi, loyi a ri muhlerinkulu wa phephahungu ra City Press. A tibohile ku tiyisisa leswaku vunyingi bya marito byi kuma ku vulavula etikweni ra ka hina.

2.5. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va Xirho xa Palamende (MP), Mnn Dorah Dunana Dlamini, loyi a nga va Xirho xa Palamende ya vutsevu endzhaku ka nhlawulo wa 2019. U vile Xirho xa Huvo yo Endla Milawu ya Xifundzakulu xa KwaZulu-Natal exikarhi ka 2014 na 2019 a nga si tirha eka Huvo ya Rixaka.

2.6. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va Ttn Zamuxolo Joseph Peter, loyi a nga va Xirho xa Palamende ya vutsevu endzhaku ka ku tirha eka swiyimo swo hambanahambana, ku katsa na ku va Meyara wa Vurhangerinkulu wa Masipala wa Miganga wa Makana eKapa-Vuxa.

2.7. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va MP, Gqwetha Hishaam Mohamed, loyi a nga va Xirho xa Palamende ya vutsevu endzhaku ka mihlawulo ya 2019, endzhaku ka ntirhovutomi wo leha na ku lowu hlawulekeke tanihi nhloko ya xifundzakulu ya Ndzawulo ya Vululami na Nhluvukiso wa Vumbiwa eKapa-Vupeladyambu.

2.8. ndyangu, vanghana na vatirhikulobye va MP, Mnn Thandi Gloria Mpambo-Sibhukwana, loyi a nga va Xirho xa Palamende ya vutsevu eka Huvo ya Rixaka, endzhaku ka ku tirha tanihi murhumiwa wa nkarhi hinkwawo wa Kapa-Vupeladyambu eka Huvo ya Rixaka ya Swifundzakulu hi nkarhi wa Palamende ya vuntlhanu. U tirhe malembe yo tala tanihi mudyondzisi a nga si va MP.

3. Ku thoriwa

Ku thoriwa hinkwako ku fanela landzelela ku tiyisisiwa ka mithwaso na mbhasiso lowu faneleke.

1. Bodo ya Mfumo ya Mubindzurisi wa Dayimani:
a. Mnn Monica M Ledingwane (Mutshamaxitulu);
b. Mnn Faith T Mokwena;
c. Ttn Levy G Rapoo; na
d. Mnn Mpho Mosing.

2. Bodo ya Vulawuri bya Dayimani na Ntsopfu wa Nkoka bya Afrika-Dzonga:
a. Ttn Morake Abiel Mngomezulu (Mutshamaxitulu);
b. Ttn Yershen Pillay;
c. Mnn Kanyisa Macingwane;
d. Mnn Mpho Mosing;
e. Mnn Phydelis Zikalala-Mvelase;
f. Ttn Warren Wayne Adams; na
g. Ttn Ernest Blom.

3. Swirho leswi nga riki xiphemu xa vurhangerinkulu swa Bodo ya Ndzawulo wa Ejensi ya Vakhandziyi va Switimela ya Afrika-Dzonga:
a. Ttn Leonard Ramatlakane (Mutshamaxitulu);
b. Gqweta Smanga Sethene;
c. Ttn Matodzi Mukhuba;
d. Mnn Boitumelo Mokgoko;
e. Ttn Dinkwanyane K Mohuba;
f.  Dkd Alison E Lewis;
g. Mnn Nosizwe Nokwe-Macamo;
h. Mnn Thinavhuyo N Mpye;
i. Muyimeri kusuka eka Ndzawulo ya Vutleketli;
j. Muyimeri kusuka eka Ndzawulo ya Timali; na
k. Muyimeri kusuka eka Nhlangano wa Mfumo wa le Hansi wa Afrika-Dzonga.

4. Vafambisi va Bodo ya Onderstepoort Biological Products (SOC) Limited:
a. Mnn Rene A Kenosi (Mutshamaxitulu);
b. Phurofesa Khathutshelo A Nephawe;
c. Mnn Nona N Sonjani
d. Ttn Lufuno Nematsweran;
e. Mnn Kribashni Naidoo; na
f. Ttn Luvuyo Mabombo.

5. Ttn Pieter Uys Pretorius tanihi Xandla xa DG (DDG): Vukorhokeri bya Mabindzu eka Ndzawulo ya Ndzawulo ya Mfumontirhisano na Timhaka ta Ndhavuko.
6. Mnn Nonhlanhla Patience Mkhize tanihi DDG: Minongonoko ya swa Mbangu eka Ndzawulo ya Timhaka ta Mbangu, Swihlahla na swa Tinhlampfi.
7. Gqweta Martin Mothusi Mafojane tanihi Mulawurinkulu wa Nhundzu ya lava Hundzeke Emisaveni eka Ndzawulo ya Vululami na Nhluvukiso wa Vumbiwa.
8. Ttn Nakampe Joseph Mogale tanihi DDG: Vukorhokeri bya Vulawuri bya Mabindzu eka Hofisi ya Muavanyisinkulu.
9. Ttn Livhuwani Tommy Makhode tanihi DG eka Ndzawulo ya Timhaka ta Xikaya.

Swivutiso: Mnn Phumla Williams – Muvulavuleri wa Khabinete
Selifoni: 083 501 0139