Kabinete e kopane ka Laboraro la 27 Lewedi 2017, ka Union Buildings, Pretoria.

1. Merero seemong sa bjale

1.1. Kopanokgothekgothe ya Mokgatlo wa Dinagakopano (UNGA)

Kabinete e amogetše polelo ya Mopresidente Jacob Zuma ge a be a eme Kopanong ya Mehleng ya bo 72 ya UNGA ka lefoko ka New York, Amerika ka la 12 Lewedi 2017, ka fase ga morero wa “Re lebeletše kudu Batho: Re nyaka Khutšo le Bophelo bjo Bokaone go Bohle Pholaneteng ya go ya go ile”.

Ditherišano di ile tša hlokomela kudu, gareng ga tše dingwe, Dinepotlhabollo tša Go ya go ile (di-SDG); phetogo ya klaemete; merero ya khutšo le tšhireletšo le dipeakanyoleswa tša UN, kudukudu dipeakanyoleswa tša Lekgotlatšhireletšo la UN.

Mopresidente Zuma o saenetše gape Kwano ka ga Kiletšo ya Dibetša tša Nyutleleara, yeo e laetšago boikgafo bjo bo tšwelago pele bja Afrika Borwa go fihleleleng ga lefase la go hloka matšhošetši ao a tšweletšwago ke dibetša tša nyutleleara le go netefatša gore theknolotši ya nyutleleara e šomišwa mabakeng a go tliša khutšo fela.

Mopresidente Zuma o bile monggae wa moketeko wa mengwaga ye lekgolo wa dijo tša mantšiboa e le go hlompha mohu Mopresidente wa peleng wa African National Congress, Morena Oliver Reginald Tambo.

1.2. Kgwedi ya Bohwa

Kabinete e leboga maAfrika Borwa ka moka ge ba ketekile Kgwedi ya Bohwa ka Lewedi ebile e bušeletša molaetša wa Mopresidente Zuma wa Letšatši la Bohwa wo o rego batho ka moka ka mo nageng ba swanetše go šomela go fihlelela kwano le ge e le gore ba fapafapane.

Ge naga e feleletša Kgwedi ya Bohwa ka fase ga morero wa “Ngwaga wa Oliver Reginald Tambo: Re Keteka Bohwa bja rena bja Tokologo”, maAfrika Borwa a hlohleletšwa go aga go metheo yeo e ukangwego ka gare ga Molaotheo le go maatlafatša maitapišo a go aga naga ye e se nago bohloki, tlala, go hloka magae le tlhokego ya tekatekano.

Ka go tšwetša pele moya wa bohwa, Kabinete e amogela tumelelano ye e saennwego gareng ga Afrika Borwa le Tanzania, yeo e ikemišeditšego go lota histori ya ntwa ya go lwela tokologo.

UN e thekgile go tsenywa tirišong ga Protšeke ya Ditsela tše di Lebilego Boipušong ka Afrika. Ke keteko ya moya wa kwano le tirišano gareng ga mekgatlo ya tokologo ya ka Afrika gomme se se tla dira gore go agwe museamo, bokgobapuku le mafelo a dibolokwa tša histori.

1.3. Letšatši la Boeti la Lefase

Afrika Borwa, ka fase ga boetapele bja Tona ya Boeti, Mohumagadi Tokozile Xasa, e kgathile tema ka go Letšatši la Boeti la Lefase (ka la 27 Lewedi 2017) le ka go Kgwedi ya Boeti, ka fase ga morero wa “Boeti bja Go ya go ile – Setlabelo sa Tlhabollo”. Se se fa sefala sa go thekga diphetogo tša melawana, ditiro tša kgwebo le maitshwaro a badiriši ba tša boeti, go fihlelela lefapha la tša boeti la go ya go ile, kudu leo le ka tsenyago letsogo kudu go fihleleleng ga di-SDG. Ka Letšatši la Boeti la Lefase, dinaga le ditšo tše di fapafapanego di keteka bontši bja ditiro tša ka dileteng go swana le go tšwetša pele ditefišo tše di kgethegilego le/goba go katološa phihlelelo go dinolofatši, go dumelela ga batho ba bantši go tsena ka dirapeng le ka dirapaneng ba sa lefe selo, le ditherišano tša mehutahuta le bakgathatema.

Afrika Borwa e atlegile go tšwetša pele boeti ka go diriša didirišwa tše di fapafapanego tša kgoketšo tša go swana le dirapa, mabopo a mawatle ao a obamelago melawana, le mafelo a bohwa a lefase ao a dumeletšwego. Bokgoni bja go thwala bašomi ka lefapheng la tša boeti bo tšwela pele go ba sebetša se segolo kgahlanong le tlhokego ya mešomo. Bjalo ka naga ye e etelwago ke baeti, Afrika Borwa e lebane le dikgonagalo tša go godiša mafapha a yona a boeti ao a fapafapanego ka nepo ya go kgontšha bokgoni bjo bogolo bja ekonomi ka go diriša seo se bitšwago mafapha a ekonomi ya tša boeti ao a bego a dirišwa kudu go tloga le peleng. Wona a akaretša boeti bja dinagamagaeng, bja kalafo, bja tša temo le bja tša setšo.

1.4. Tumelelano ya mabapi le theko ya dianthiretherobaerale

Kabinete e amogela tumelelano ye bohlokwa kudu ya mabapi le ditheko ye e fihleletšwego ke Tona ya Maphelo, Ngaka Aaron Motsoaledi, ka go dirišana le mekgatlo ye mmalwa ya boditšhabatšhaba, go akgofiša go hwetšagala ga lenaneokalafo la mathomo la philisi e tee ya go se ture ya go lwantšha HIV.

Go akanywa gore phokotšo ye ya theko e tla feletša ka go boloka tšhelete ya go fihla go R11.7 pilione mo mengwageng ye e tlago ye tshela. Se se tla kgontšha Afrika Borwa go ngwadiša balwetši ba bantši mo go lenaneokalafo le.

Tumelelano ye ya theko e dira gore sehlare sa Dolutegravir, seo se šišinywago ke Mokgatlo wa Maphelo wa Lefase, se se turele mebušo ka dinageng tšeo badudi ba tšona ka bontši ba hwetšago meputso ya fasana le ya magareng.

Go ya ka tumelelano ye ya theko, Kgoro ya Maphelo e rulaganya go tsebagatša selekanyo se seswa seo se hlakantšwego sa diokobatši tše tharo, e lego, Tenofovir, Lamivudine le Dolutegravir ka Moranang 2018.

Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa ka moka ao a tsenelago thobalano, kudukudu bafsa, go tšwela pele go phela bophelo bja go hloka malwetši e lego bjoo bo dirišago magato a thibelo a go swana le go tsenela thobalano ye e bolokegilego ka go se tsenele tša thobalano, go botegela molekane o tee le go šomiša dikhontomo, le go dira diteko tša HIV kgafetšakgafetša.

1.5. Maphelo

Kabinete e amogela go tsebagatša semmušo ga karolo ye mpsha ya Sepetlele sa Cecilia Makiwane Hospital ka Mdantsane, East London. Se ke motheo wa go tsenya tirišong Inšorentshe ya Maphelo ya Bosetšhaba yeo e tlago feletša ka kabo ya tlhokomelo ya maphelo ya boleng, kudukudu go ditšhaba tše di hlokago.

Sepetlele se sa thuto sa maemo a godimo lefaseng ke peeletšo ka nepo ya go fihlelela nepo ya Leanotlhabollo la Bosetšhaba (NDP) le di-SDG tša UN tša tlhokomelo ya maphelo go mang le mang.

Sepetlele se sa mepete ye 526 se thekgwa ke lenaneo leo le kopantšwego leo le tlago oketša kabo ya tlhokomelo ya maphelo ya boleng. Se diriša boitlhamelo bja theknolotši ka nepo ya go fokotša dinako tšeo balwetši ba di tšeago ba letetše go hwetša kalafo, go kaonafatša phekolo le go kgontšha tsenogare ya maphelo ya ka pejana go balwetši.

Lenaneokgoparara le la peeletšo ya R1 pilione le tla thekga tlhabollo ya ekonomi mo tikologong ye kudukudu ka makheišeneng. Ge re tsošološa lenaneokgoparara la setšhaba la maphelo, re oketša gape dibaka go ditšhaba tša kgauswi gore di kaonafatše maphelo a tšona ka tlhomo ya mešomo le tlhabollo ya dikgwebo tša kgauswi.

1.6. Kgwedi ya Tlhabollo ya Setšhaba

Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa ka moka go tšwela pele go thuša bao ba hlokilego mahlatse go feta bona go lebilwe go Kgwedi ya Tlhabollo ya Setšhaba ka Diphalane.

Kgwedi ya Tlhabollo ya Setšhaba e swarwa ngwaga ka ngwaga go keteka dikatlego tše ntši tšeo naga e di fihleletšego, ka go aba thušo ya tša leago go bahloki le go bao ba lego kotsing kudu ka Afrika Borwa.

Mopresidente Zuma o tla tsebagatša semmušo ketelo ya Kgwedi ya Tlhabollo ya Setšhaba ka Labohlano la, 29 Lewedi 2017.

Kabinete e lakaletša batšofadi ka moka gore ba be le Letšatši la Batšofadi la Lethabo, leo le tlago ketekwa ka Lamorena la 1 Diphalane 2017.

MaAfrika Borwa a hlohleletšwa go šomiša kgwedi ya Diphalane go lemoga tema le maitapišo a magolo ao a dirilwego ke batšofadi gore re fihlelele tokologo ka nageng ga rena. Ke mošomo wa badudi ka moka, e sego fela mmušo, go hlokomela batšofadi le dihlopha tšeo di lego kotsing ka go fetišiša.

Lenaneo la thušo ya leago la mmušo wa Afrika Borwa le theilwe go tumelo ye e tiilego ya gore thušo ya tšhireletšego ya leago ke tokelo ya botho ya motheo ebile le bohlokwa go bušetša seriti go badudi ba ona. Ditšhelete tša thušo ya leago di tliša kimollo ya ditšhelete go malapa a dimilione gomme go šomišana le mmušo go thuša batho bao ba lego kotsing gore maemo a bona a go phela a kaonafale ka seriti.

1.7. Ditokišetšo tša ditlhahlobo

Kabinete e lakaletša baithuti ka moka mahlatse le mahlogonolo, kudukudu bao ba lego ka go Kreiti ya 12, ge ba itokišetša ditlhahlobo tša bona tša mafelelong a ngwaga.

Kgoro ya Thuto ya Motheo (DBE) e itokišeditše gabotse ditlhahlobo tša marematlou tšeo di thomago ka la 16 Diphalane 2017 tšeo di tlago ngwalwa ke baithuti bao ba ingwadišitšego ba go feta 798 000.

DBE e fana ka thekgo ya tlaleletšo go baithuti ba marematlou ya mabapi le go ithuta ka morago ga ge sekolo se tšwele, mafelelong a beke le ge dikolo di tswaletšwe.

Kabinete e ipiletša go batswadi le go bahlokomedi ba baithuti go fa baithuti thekgo ye e hlokagalago ge ba itokišetša ditlhahlobo.

1.8. Beke ya Ngwaga ka Ngwaga ya Thusong Service Centre

Mmušo o phethile ka katlego Beke ya Ngwaga ka Ngwaga ya Thusong Service Centre ya mo ngwageng wo, yeo e bilego go tloga ka la 18 go fihla ka la 22 Lewedi 2017 ka fase ga morero wa: “Ngwaga wa OR Tambo – Re Tšwetša pele Dikgwebopotlana, Dikgwebo tša Magareng le Dikgwebo tše nnyane ka go mafelo a Thusong Service Centre”.

Se se bopile karolo ya Kgwedi ya Tirelo ya Setšhaba le go tšwetša pele Lenaneo la Thusong ka go bontšha lenaneo leo le kopantšwego la go thetha le setšhabale go šoma gabotse ga lona go fetola dinyakwa tša badudi. Mafelo a Thusong Services Centre a tliša mokgobo wa ditirelo tša mmušo le tshedimošo kgauswi le batho.

Lenaneo le le fihlelela dimilione tše tshela tša baholegi ngwaga o mongwe le o mongwe ka go diriša Lenaneo leo le Kopantšwego la go Thetha Setšhabeng, Beke ya Ngwaga ka Ngwaga ya Thusong Service Centre le difala tša tše dingwe tša Tshepetšo ya Dikgokagano le Tshedimošo ya Mmušo (GCIS).

Ka go diriša lenaneo le, mmušo o tšwela pele go rarolla tlhokego ya tekatekano ya nako ye e fetilego ka go tliša ditirelo tša setšhaba tša boleng kgauswi le ditšhaba tšeo di hlokišitšwego menyetla nakong ye e fetilego ka go beelwa thoko go tlhabollo ya ekonomi ya setšhaba.

Mafelo a Thusong Service Centre le ona a maatlafatša ditšhaba ka go di fa bokgoni bjo bo hlokagalago le tlhahlo ya gore di kaonafatše maphelo a tšona, ka go diriša dilekane tše di lego gona le mmušo, dikgwebo tša mmušo le lefapha la phraebete.

Kabinete e bušeletša boipiletšo go ditšhaba gore di tšwele pele go šomiša mafelo a Thusong Service Centres go fihlelela ditirelo tša motheo tša go swana le tša Kgoro ya Merero ya Selegae, ya Bašomi, ya Toka, Setheo sa Tšhireletšego ya Leago sa Afrika Borwa (SASSA) le Sekhwama sa Dikotsi tša Mebileng (RAF).

1.9. Myanmar

Kabinete e hlobja boroko ke maemo a badudi ba Rohingya bao ba tšhabilego magaeng a bona ka Myanmar.

Afrika Borwa e thekga polelo ye e tšweleditšwego ke Mongwaledipharephare wa UN, Morena António Guterres, yo a gateletšego maikarabelo a Mmušo wa Myanmar go fa ditšhaba ka moka tšeo di amegago tšhireletšo, gomme a tšwela pele go kgopela ditheo tša thušo ya masetlapelo go dumelelwa go tsena go ditšhaba tšeo di hlokago thušo le tšhireletšo.

Kabinete e ipiletša go bao ba amegago ka moka go fediša dikgaruru ka nepo ya go efoga tlaišego ye nngwe ya batho ebile e ipiletša gore seemo ka Rakhine State se rarollwe ka go diriša ditshepedišo tša molao.

1.10. Angola

Kabinete e ba le Mopresidente Zuma ge a lebogiša Repabliki ya Angola ge e bile le Dikgetho tše di atlegilego tša Maloko a Palamente. Mopresidente Zuma o tsenetše Moletlo wa go Hlomamiša Semmušo Mopresidente João Manuel Gonçalves Lourenço ka Luanda ka Labobedi la 26 Lewedi 2017.

Afrika Borwa le Repabliki ya Angola di na le histori ye e swanago ya ntwa kgahlanong le bokoloniale le kgethologanyo. Go tloga ka 1994, dinaga tše ka bobedi di tšwetše pele go godiša le go oketša dikamano tše tiilego tša dinaga tše.

Angola ke ye nngwe ya badirišani ba bagologolo ba kgwebišano le Afrika Borwa ka khonthinenteng ya Afrika ebile e tšwela pele go godiša dikamano tša yona le Afrika Borwa.

1.11. Tlhaselo go baeti ba go tšwa ka Netherland

Kabinete e kgalema go hulwa fao go sa tšwago go hlaga ga baeti ba go tšwa Netherland bao ba ilego ba šalwa morago go tloga ka Boemafofaneng bja Boditšhabatšhaba bja OR Tambo. MaAfrika Borwa ka moka a swanetše go kgalemela bosenyi bja mohuta wo bjo bo tšhošetšago lefapha la rena la boeti leo le tšwelelago go gola. Kabinete e tšwetše pele go ipiletša go Tirelo ya Maphodisa ya Afrika Borwa go dira ka moka tšeo e ka kgonago go di dira go golega badirabosenyi bja bosenyi bjo.

Kabinete e ipiletša go setšhaba go tšwelela ka tshedimošo efe goba efe yeo e ka thušago ditheo tša phethagatšo ya molao ebile e ipiletša gore maatla a molao ka botlalo a phethagatšwe go bao ba ka bonwago molato.

1.12. Go tsebagatša semmušo ga puku ya Bakoena Ba Mopeli ya molaosetlwaedi wa setšo

Kabinete e reta go tsebagatšwa semmušo ga puku ya, Bakoena Ba Mopeli Customary Law of Succession and Genealogy, bjalo ka motheo wa katlego ya boetapele bja setšo ka Afrika Borwa.

Tona ya Pušo ya Tirišano le Merero ya Setšo, Morena Des van Rooyen, le Mohlomphegi Kgoši Letsie III, Hlogo ya Naga ya Naga ya Bogoši ya Lesotho, ba tsenetše moletlo wo ka Mošupologo wa la 25 Lewedi 2017.

Kgoro ya Pušo ya Tirišano le Merero ya Setšo e thomile go ngwala histori ya Magoši/Bommakgoši ba 13 ka 2011. Puku ye e tla thuša go kwešiša histori ya Bakoena Ba Mopeli le histori ya tlhatlamano ya malapa ka nepo ya go lota histori ya rena.

2. Diphetho tša Kabinete

2.1. Phrothokholo ya Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja Afrika (SADC)

Kabinete e amogetše go dumelelwa ga Phrothokholo ya SADC ka ga Taolo ya Tikologo ya Tlhabollo ya Go ya go ile ke Palamente. Maikemišetšo a phrothokholo ye ke go tšwetša pele tšhomišo ya go ya go ile le taolo ya tikologo go putlaganya mellwane ya dinaga, e lego seo dinagamaloko tša SADC di nago le kgahlego go sona.

Afrika Borwa, bjalo ka Modulasetulo wa SADC go thoma ka Phato 2017 go fihla ka Phato 2018, e ikgafile go maatlafatša maitapišo a ka mo seleteng se a go lota methopo ya tlhago ya go putlaganya le mellwane ya dinaga le go tšwetša pele tlhabollo ya go ya go ile ka gare ga selete sa SADC.

Se se sepelelana le NDP, yeo e beilego pele go maatlafatša kopanyo ya selete sa SADC gammogo le go netefatša go ba gona ga tikologo go ya go ile le phetogelo ye e lekalekanego go ya go ekonomi ya khapone ya fase.

2.2. Khonferentshe ya Ditona ya Dilekane tša Kgato mabapi le Ekonomi ya tša Tikologo

Kabinete e dumeletše go swarwa ga Khonferentshe ya Ditona ya Dilekane tša Kgato mabapi le Ekonomi ya tša Tikologo ka Lewedi 2018. Sefala se se thekga dinaga le dilete go bea tšwetšopele ya go ya go ile ka gare ga melawana le ditiro tša ekonomi ka nepo ya go tšwetša pele Lenaneo la 2030 la Tlhabollo ya Go ya go ile.

Ke lenaneo la UN leo le kopanyago botsebi go tšwa go ditheo tše hlano tša UN e lego; Lenaneo la tša Tikologo la UN; Mokgatlo wa Bašomi wa Boditšhabatšhaba; Lenaneotlhabollo la UN; Mokgatlo wa Tlhabollo ya Diintasteri wa UN le Sehlongwa sa Tlhahlo le Dinyakišišo sa UN.

Go swarwa ga Khonferentshe ye ya Ditona go tla tšwetša pele lenaneo le, ka mo nageng le ka khonthinenteng ya Afrika, la kgolo ye e akaretšago mang le mang ka go amogela ponelopele ya mabapi le khapone ya fase le ya ekonomi yeo e kgotlelelago klaemete.

2.3. Lekgotlataolo la Meetse la Umngeni

Kabinete e sedimošitšwe ka ga seemo ka go Lekgotlataolo la Meetse la Umngeni e lego lekgotlataolo la meetse la bobedi ka bogolo ka mo nageng leo le nago le poelo ya ngwaga ka ngwaga ye e fetago R2,4 pilione gomme ditekanyetšo tša lona tša Tšhomišo ya Ditšhelete tša mengwaga ye mehlano di feta R7 pilione. Kabinete e sedimošitšwe gape ka ga dipoledišano tšeo kgoro ya meetse le kelelatšhila e bego e di swere le babeeletši ba yona.

Ka nepo ya go bušetša sekeng mathata ao mmušo o nago le ona le Lekgotlataolo le, Kabinete e thekgile go thwalwa ga Lekgotlataolo la Motšwaoswere mola ka go le lengwe Tona a sepediša Tshepedišo ya go thwala Lekgotlataolo la Meetse la Umngeni ka botlalo. Kabinete e kgotsofetše ka mošomo wo Tona a o dirilego go bušetša sekeng Lekgotlataolo la Meetse la Umngeni.

3. Melaokakanywa

3.1. Molaokakanywaphetošwa wa Tekodišišo ya Naga

Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Tekodišišo ya Naga gore setšhaba se fe ditshwaotshwao ka ga ona. Molaokakanywa wo o fetoša Molao wa Tekodišišo ya Naga wa 1997 (Molao wa 8 wa 1997).

Diphetošo tše di maatlafatša ditshepedišo tša boikarabelo le tša pušo ebile o hlagiša gore go thwalwe maloko a itšego a Lekgotla la Ditaolo tša Tekodišišo ya Naga, go realo e le go maatlafatša taolo ya tekodišišo ya naga ka Afrika Borwa.

Molaokakanywa wo gape o nyaka go laola tekodišišo ya naga ka Afrika Borwa ka go maatlafatša Molekodimogolopharephare wa Naga gore a phethagatše tlhokomedišišo le taolo ya bosetšhaba go ditekodišišo tša bogolo bja naga, tša boalo bja naga le tša boleng le beng ba naga le ditirelo tša tshedimošo ka lefelo le itšego le ka ga naga.

3.2. Molaokakanywaphetošwa wa Melao ya Mahlale le Theknolotši wa 2017

Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Molaokakanywaphetošwa wa Melao ya Mahlale le Theknolotši wa 2017 gore setšhaba se fe ditshwaotshwao ka ga ona. Molaokakanywa wo o šišinya go kopanya le go swantšha ditlhagišo tšeo di laolago ditshepetšo le pušo ya dihlongwa tša mmušo tšeo di begago go Tona ya Mahlale le Theknolotši. Se se tla netefatša gore go ba le go swana ga dinyakwa ka moka tšeo di swanetšego go fihlelelwa le ditshepedišo tše di swanetšego go latelwa ke dihlongwa mabapi le pušo ya tšona.

4. Ditiragalo tše di tlago

4.1. Kgwedi ya Dinamelwa

Ka ge Diphalane 2017 e keteka Kgwedi ya Dinamelwa ka fase ga morero wa: “Mmogo re tšwetša pele Afrika Borwa”, Kabinete e ipiletša go batho ka moka go šoma mmogo go netefatša gore lenaneokgoparara la dinamelwa le hola batho ka moka le go hlohleletša bašomiši ba ditsela go rwala maikarabelo le go diriša polokego mebileng bjalo ka karolo ya maphelo a bona a ka mehla. Ka go šoma mmogo re ka fokotša dikotsi ditseleng tša rena.

Ka Kgwedi ya Dinamelwa, mmušo – o etilwe pele ke Kgoro ya Dinamelwa le ditheo tša yona – o tla bolela kudu ka dikholego tša ekonomi tša ka lefapheng le ka go bontšha ditirelo tša lenaneokgoparara la dinamelwa ka go tirelo ya difofane, ka dinamelweng tša dikepe, ka dinamelweng tša bohle, ditseleng le ka ditimeleng. Go tsebagatšwa semmušo ga bosetšhaba go swarelwa ka Lepatlelong la Sinaba ka Daveyton ka City of Ekurhuleni ka la 29 Lewedi 2017.

Dipeeletšo ka lefapheng la dinamelwa di hlohleletša tlhabollo ebile di hloma mešomo bjalo ka karolo ya Leano la Dintlha tše Senyane la Afrika Borwa, leo le ikemišeditšego go godiša ekonomi le go hlola mešomo ye e hlokagalago kudu. Dipeeletšo tše di tla netefatša gore go agwa marangrang ao a kopantšwego a dinamelwa tša setšhaba go ralala le naga.

4.2. Afrika Borwa e tla ba monggae wa Kopano ya bobedi ya Khomišene ya Dinaga ka Bobedi tša Afrika Borwa le Zimbabwe (BNC)

Mopresidente Jacob Zuma o tla amogela modirišani ka yena, Mohlomphegi Mopresidente Robert Mugabe, yo a tla bago ka Afrika Borwa ka la 03 Diphalane 2017 ka tiragalong ya Kopano ya bobedi ya BNC ya Afrika Borwa le Zimbabwe. Tumelelano ye e hlomago BNC e saennwe ka Moranang 2015 gomme ya tsebagatšwa semmušo ka Diphalane 2016 ka Harare, Zimbabwe.

Afrika Borwa le Zimbabwe di na le dikamano tše botse tša sepolotiki, tša ekonomi le tša leago tšeo di theilwego go dikamano tše tiilego tša histori go tloga kgale mengwaga ye mentši. Dinaga tše ka bobedi ga di na fela le dikamano tše tiilego tša histori eupša gape di na le tirišano ya ekonomi. Zimbabwe ke ye nngwe ya bagwebišani ba bahlano ba bagolo ba Afrika Borwa ka mo Khonthinenteng, gomme dipalopalo tša mabapi le kgwebišano gareng ga tšona di laetša kgolo ya ngwaga ka ngwaga. Ka 2016, diromelwantle tšeo Afrika Borwa e di rometšego ka Zimbabwe di fihlile go tšhelete ye e ka bago R29.3 pilione.

5. Melaetša

5.1. Letšatši la matswalo – Mama Winnie Madikizela-Mandela

Kabinete e ba le naga ka moka ge e lakaletša Mama Winnie Madikizela-Mandela, yo bao ba mo ratago ba mmitšago Mma wa Setšhaba, letšatši la matswalo la lethabo ge a be a swara mengwaga ye 81 ka Labobedi la, 26 Lewedi 2017.

Mama Madikizela-Mandela ke yo mongwe wa bagale ba go lwela tokologo bao ba ketekwago kudu. Kabinete e a mo leboga ka seo a se diretšego Ntwa ya tokologo yeo e lwetšwego gaboima ebile e mo lakaletša ngwaga wa ditšhegofatšo wo o tlago le bao a ba ratago le ba lapa la gagwe.

5.2. Banyana Banyana

Kabinete e lebogiša Banyana Banyana ge ba thopile Phadišano ya Basadi ya COSAFA ya 2017 ka morago ga go fenya Zimbabwe 2-1 ka go makgaolakgang ka Bulawayo. Banyana Banyana ba emišetša godimo folaga ya Afrika Borwa ka Boikgantšho gomme thaloko ya bona e tšwela pele go hlohleletša bafsa ba bangwe ba maAfrika Borwa bao ba nago le talente gore le bona ba šome ka katlego.

5.3. Go roromela ga lefase ka Mexico

Kabinete e ba le Mopresidente Zuma ge a lebiša mahloko go Mopresidente Enrique Peña Nieto wa United Mexican States le go batho ba Mexico ka morago ga go roromela ga lefase fao go tlišitšego masetlapelo, tsunami le ledimo le maatla, leo le feleleditšego ka mahu a batho ba go feta ba 225 le tshenyo ye kgolo kudu go mananeokgoparara.

6.  Bao ba thwetšwego mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

6.1. Kabinete e dumeletše go thwalwa ga Lekgotlataolo la Lebakanyana la Lekgotlataolo la Meetse la Umgeni:
a. Mohumagadi Ziphozethu Mathenjwa (Modulasetulo);
b. Mohumagadi Nompumelelo Chamane;
c. Morena Visvin Reddy;
d. Morena David Dikoko;
e. Mohumagadi Zodwa Manase;
f. Moatbokheiti Tshidi Hatashe; le
g. Morena Midiavhathu Tshivhase.

6.2. Maloko a go šoma ka go Phaneletaolo ya Tšeomarapo:
a. Morena Sandile Bubele Siyaka (lebaka la bobedi);
b. Morena Ntshengedzeni Anthony Michael Tshivhase (lebaka la bobedi);
c. Morena Christopher Ewing (lebaka la bobedi);
d. Morena Ebrahim Aboobaker Moolla (lebaka la bobedi);
e. Mohumagadi Nonzukiso Zukie Siyotula; le
f.  Mohumagadi Nocamagu Nomfundo Mbulawa.

6.3. Balaodi bao e sego ba khuduthamaga go Lekgotlataolo la Koporase ya Inšorentshe ya Sekoloto sa Diromelwantle ya Afrika Borwa SOC Limited:
a. Morena Dhevendren Dharmalingam (Modulasetulo);
b. Mohumagadi Vuyelwa Matsiliza (o thwetšwe leswa); le
c.  Mohumagadi Siobhain O’Mahony (o thwetšwe leswa).

6.4. Morena Patrick Khulekani Dlamini o thwetšwe leswa bjalo ka Mohlankedimogolophethiši (CEO) wa Pankatlhabollo ya Borwa bja Afrika le Molaodi wa Khuduthamaga go Lekgotlataolo.

Dipotšišo:
Mohumagadi Phumla Williams
Molaodipharephare wa Motšwaoswere (GCIS)
Mogala: 083 501 0139