Kabinete e kopane ka Laboraro, 6 Phupu 2018, ka Union Buildings, Pretoria.

A. Merero seemong sa bjale

1. Ikonomi

Kabinete e lemogile go theoga ga Bolengkakaretšo bja Dithoto le Ditirelo (GDP) mo kotareng ya mathomo ya 2018. Kgoro ya Dipalopalo ya Afrika Borwa (StatsSA) e lokolotše dipalopalo tše bekeng yona ye. Mafapha a temo, a meepo le a badiraphahlo a kgathile tema mo go theogeng ga GDP kotareng ye ya mathomo. Kabinete e laetše Ditona tša Seboka sa Ikonomi gore di kopane ka potlako go rerišana ka tšeo di ka dirwago go ya pele mabapi le dipalopalo tše.

Dipoelo tša GDP di laeditše ka bogale tlhokego ya go šoma mmogo ga mafapha ka moka a naga ye go thekga ikonomi ya selegae ya Afrika Borwa. Go nyakega gore dikgwebo le mekgatlho ya bašomi ba tšwele pele go šoma le mmušo go thekga maihlamelo a bjalo ka Thulaganyo ya Tlhabollo ya Mafapha a Senyane go hlohleletša kgolo ya ikonomi le go hlola mešomo yeo e nyakegago kudu. Ye nngwe ya dikokwane tše kgolo ke Leanotšhomo la Melawana ya Diintasteri (IPAP) leo le šetšago go hlatloša go dirwa ga diphahlo, tlholego ya mešomo le diyantle. Kabinete e nale boitshepho bja gore IPAP e tla thuša go godiša lefapha la rena la intasteri le ikonomi.

Mafelelong a ngwaga wo, mmušo o tla swara Samiti ya Boditšhabatšhaba ya Dipeeletšo go lokišetša Afrika Borwa bjalo ka lefelo la dipeeletšo. Maikemišetšo a tiragalo ye ke go šoma go ela maikemišetšong a go kgoboketša R1,2 trilione ka dipeeletšo tše difsa mo mengwageng ye mehlano yeo e tlago, yeo e tla bago le ditlamorago tše bohlokwa kgolong ya ikonomi le tlholegong ya mešomo.

2. Dipeeletšo

Kabinete e amogela go tsebagatšwa ga feme ye mpsha ya maemo a bolefase yeo e dirago ditšweletšwa tša theknolotši ya tshedimošo le ya dikgokagano gola East London, Kapa Bohlabela, ka khamphani yeo e laolwago ka botlalo ke bathobaso. Dipeeletšo tše tša R1 bilione di tla hlola mešomo ye mefsa le ya khwalithi ye 1000 godimo ga bašomi bao ba lego gona ba 450, bontši bja bona e lego bafsa le basadi.

Dipeeletšo tše di holegile go tšwa go Diputseletšo tša Mananeokgoparara a Lefapha la go Ikgetha la Ikonomi le Peakanyotiro ya Bahlomi ba Diintasteri tša Bathobaso (BIS) ka bobedi ga ona. BIS e dirile gore Kgoro ya Bogwebi le Intasteri (dti) e dumelele thekgo ya diputseletšo go bahlomi ba 103 ba dikgwebo tša bathobaso mo mengwageng ya ditšhelete ye mebedi yeo e fetilego. Dikhamphani tše 48 le tšona di abetšwe thekgo ya go fihlelela mebaraka, tše seswai tša tšona di kua Kapa Bohlabela.

3. Moputso wa Motheo wa Bosetšhaba (NMW)

Kabinete e amogela go dumelelwa ga Molaokakanywa wa NWM ka Lekgotlakgothakgothe la Bosetšhaba. Kabinete e laetša go thaba ga yona go bakgathatema ka moka Khanseleng ya Bosetšhaba ya Tlhabollo ya Ikonomi le Bašomi ka tema ya bona ya go fihlelela kwano ye. A ke ona mathomomayo a tshepedišo ya go fokotša go se lekalekane ga meputso, kudukudu go bao ba hwetšago meputso ya fase kudu. Bašomi ba go balelwa go 6,4 milione mo Afrika Borwa ba tla holega ge Molaokakanywa wo o šetše o saenetšwe go ba molao. Le ge go le bjalo, Kabinete e lemoga gore go santše go nale mošomo wo mogolo wo o swanetšego go dirwa go fediša go se lekalekane ga meputso elego tlhobaboroko yeo e santšego e le gona mo nageng.

Molaokakanywa wo o tla romelwa Lekgotleng la Bosetšhaba la Diprofense gore o kwanelwe pele Mopresidente a ka o saena gore e be molao.

4. Ditirelo tša motheo

Kabinete e thabišitšwe ke dipoelo tša Dipalopalo tše esego tša Ditšhelete tša Mebasepala tša 2017 tša go lokollwa ke StatsSA. Dipoelo tše di laeditše gore badiriši ba bantši ba amogetše ditirelo tša motheo tša mahala bjalo ka mohlagase, meetse le tlhwekišo ka 2017 ge go bapetšwa leka 2016. Mmušo o santše o ikgafile go abela badudi ka moka ditirelo tša letšatši ka letšatši, kudukudu batho ba go ihlokela. Protšeke ya moragorago ya go amana le meetse ke Protšeke ya Meetse ya Mhlathuze ya R96 milione gola Richards Bay KwaZulu-Natal elego yeo e tla abelago malapa a go feta 6 000 meetse a go nwa.

5. Ditherišano tša meputso tša Ditirelo tša Setšhaba

Kabinete e amogetše sedimošetšo go tšwa go Tona ya Kgoro ya Tirelo le Taolo ya Setšhaba (DPSA) mo ditherišanong tša meputso tša Ditirelo tša Setšhaba. Kabinete e amogela boikgafo bja bakgathatema ka moka bja go hwetša tharollo ye boreledi yeo e tla holago bakgathatema ka moka. Kabinete e netefatša boikgafo bja mmušo bja go rerišana le bašomi ka nepo ya go fihlelela kwano yeo e šomelago bohle bao ba amegago.

6. Dithušo tša tšhelete ya leago

Kabinete e netefaletša baamogedi ba dithušo tša tšhelete ya leago gore mmušo o tla tšwelapele go ba abela tirelo ye ye bohlokwa, go ya ka fao go nyakegago ka gona go lebeletšwe Molaotheo wa Rephabliki ya Afrika Borwa wa 1996. Dithušo tša tšhelete ya leagodi tla tšwelapele go lefelwa gomme tshepedišo ya go iša karata ya gago ya Etšensi ya Afrika Borwa ya Tšhireletšego ya Leago (SASSA) ya bjale gore o hwetše ye mpsha e tla tšwelapele go fihlela mafelelong a Lewedi 2018.

Tšhomišano magareng ga SASSA le Poskantoro ya Afrika Borwa (SAPO) e laetša dipoelo tše botse ka ge ga e sale go tloga ka Mopitlo 2018, baamogedi ba bantši ba be ba tliša dikarata tša bona tša kgale gore ba hwetše tše difsa.

Kabinete e dira boipiletšo setšhabeng go hlokomologa melaetša ye mekopana yeo e laelago baamogedi ba dithušo tša tšhelete ya leago go ingwadiša ka lefsa go efoga gore dithušo tša bona tša tšhelete ya leago di emišwe go lefelwa. Melaetša yeo ya go lahletša ke ya go hlola feela kgakanego bathong ba go hloka le go fapoša mmušo mošomong wa ona wa go netefatša gore dimphiwafela di lefelwa gabotse go baamogedi ba tšona ntle le tšhitego.

7. Leboa Bodikela

Kabinete e amogetše pego ya boraro ya kgatelopele go tšwa go Sehlophatšhomo sa Magareng ga Ditona (IMTT) gola Leboa Bodikela. Kabinete e kgotsofaditšwe ke kgatelopele yeo e dirilwego go tsentšha tirišong Karolo 100(1) (a) le (b) yeo e kgopetšwego dikgorong tša profense tša Leboa Bodikela. Go dumeletšwe gape gore goya pele IMTT e tla begela Kabinete ka kgatelopele ye nngwe le ye nngwe ye e dirwago gatee ka kgwedi go kgontšha dihlopha tšeo di thwetšwego mo profenseng go gatelapele ka mošomo.

Kabinete e thekgile ketelo ya go leba Profenseng ya Leboa Bodikela ka la 7 Phupu 2018 go sedimoša Lekgotlaphethiši la Leboa Bodikela, Lekgothatheramolao la Profense le bahlakiši ba ka ntle bao ba rwelego maikarabelo a profense ye.

8.  Magato a boipelatšo

Kabinete e sola magato a moragorago a boipelatšo bja dikgaruru go potologa naga, ebile e nyamišwa kudu ke ditiragalo tša dikgaruru le tša matšhošetši tša balwetši le bašomedi ba Bookelo bja Johannesburg bja Charlotte Maxeke. Baipelaetši bao ba phethagatšago ditokelo tša bona tša go ipelaetša ba swanetše go dira bjalo ntle le go gataka ditokelo tša batho ba bangwe, kudukudu bao maphelo a bona a lego kotsing. Ga gona kelo ya boipelaetšo yeo e ka šomišwago bjalo ka tlhalošo le maitshwaro a matšhošetši ao a bonwego bekeng ya go feta.

9. Polokego le tšhireletšego

Kabinete e amogela le go thekga thulagano ya magato a boitsetsepelo ka Kgoro ya Ditirelo tša Maphodisa ya Afrika Borwa (SAPS), yeo e tla šomišanago le maAfrika Borwa mo maitekelong a yona a go dira gore setšhaba sa gaborena se bolokege. Ponagalo yeo e tieletšego kudu ya maphodisa ao a aperego yunifomo ba go sepela ka dinao le ba go sepela ka difatanaga – ba thekgile ke lekala la difofane la SAPS, masolo a kgafetšakgafetša a go emišwa le go phuruphutšwa, go thiba ditsela le go nyaka ka patla le jase babelaelwa bao ba nyakwago go tla tšwelapele lebaka le letelele go netefatša gore batho nageng ya gaborena ba bolokegile le go ikwa ba bolokegile.  

Batho setšhabeng ba hlohleletšwa go fana ka tshedimošo ya go amana le polokego ya bona go ya seteišeneng sa kgauswi sa maphodisa goba go letšetša nomoro ya mahala ya Kgahlanong le Bosenyi: 08600 10111. Kabinete e dira boipiletšo go maloko a setšhaba go diriša nomoro ye ka maikarabelo. Tlaišo ya mogala wo e ka ama gampe mogala wa kgonthe wa tšhoganyetšo wo o ka bego o phološitše bophelo.  

10. Kgwedi ya Bafsa

Kabinete e dira boipiletšo go maAfrika Borwa go kgatha tema ya bona mananeong le diprotšekeng tša maatlafatšo ya bafsa ka Kgwedi ye ya Bafsa ya Phupu. Ngwageng wo ke meketeko ya Tata Nelson Rolihlahla Mandela le Mama Albertina Nontsikelelo Sisulu le gona Kgwedi ya Bafsa ya 2018 e thabelwa ka fase ga morero wo: “Phelela bohwa: Re katanela bafsa bao ba maatlafetšego maphelong a bona le ikonoming”.

Ka gona go hlohleletšwa ke bohwa bja balwelatokologo, go nyakega gore bafsa ba maatlafale go kgatha tema ye mafolofolo tlhabollong ya setšhaba sa gabobona ka nepo ya go šoma mmogo go hlabolla Afrika Borwa. Mmušo o šoma ka thata go netefatša gore bafsa ba kgona go fihlelela mananeo a mantši a thekgo le a thuto ya mmušo ao a tla kaonafatšago tema ya bona ikonoming.

11. Ditlhahlobo tša mathomo le tša gare ga ngwaga

Kabinete e dira boipiletšo go batswadi le bahlokomedi go fa bana ba bona thekgo ka mekgwa ye maleba mo ditlhahlobong tša mathomo le tša gare ga ngwaga tšeo di kgatlampanago nageng ka bophara.

Kabinete e thabela ka moya wo borutho tema ye bohlokwa yeo barutiši ba e kgathago mo go bopeng bokamoso bja baetapele ba kamoso mola ba hlola tikologo ye maleba le ya polokego gore bana ba rena ba ithute. Re hlohleletša gape barutwana ka moka go tšwelapele go ithuta le go phegelela go šoma kaone kudu.

Kabinete e amogela gape go bulwa gape ga dikolo dikarolong tša go fapafapana tša Leboa Bodikela, go akaretšwa Koster le Rustenburg. Se se tla dibeke morago ga boipilaetšo le tšhwalalanyo ya dithuto mafelong a. Kabinete e dira boipiletšo go batswadi, barutwana le barutiši go šomišana e le ge ba leka go lefeletša nako yeo e lobilwego le go ikgafa ka botlalo go dira mananeo a go potlakiša kgatelopele.

12. Komelelo le mello

Kabinete e gopotša maAfrika Borwa gore naga e santše e itemogela komelelo. Afrika Borwa ke ye nngwe ya dinaga tše 30 tša go gomelela kudu lefaseng le gona dipula tša maemo a ka fase go a setlwaedi di gakaditše seemo se. Batho ka moka ba swanetše go tšwelapele go šomišana le mmušo go seketša meetse ka nepo ya go netefatša gore go nale kabo yeo e lekanego bathong ka moka.

Ge re tsena sehleng sa marega, Kabinete e dira boipiletšo bathong ka moka setšhabeng go ba le tlhokomelo ye kgolo go thibela mello ya mekhukhu le ya hlaga. Mmušo o tšwelapele go šomišana le setšhaba go hlohleletša magato a polokego mo nakong ye ge ba bantši ba tlabe ba šomiša mekgwa ya go fapafapana ya dibešwa gore ba iruthufatše.

13. Saense le theknolotši

Kabinete e lemoga dikgatelopele tša thuto ya dinaledi mo mafelelong a beke ao a fetilego ge banepadinaledi ba go šoma le Catalina Sky Survey gola Arizona, USA, ba utolla sekanaledi se se nyenyane (2018 LA) kgauswi le sediko sa planete ya Ngwedi, seo ka morago se ilego sa nyako wela ka planeteng ya Lefase.

Dipoelo tša mothuthupo wo tšeo di lokolotšego maphoto a lešata la go se kwagale ditsebeng tša batho (lešata la sehebehebe) leo le bego le roropa lefaufaung le lemogilwe ke theknolotši ya Afrika Borwa ya go kwa mašata a maemo a fasefase, yeo e bego e hlomilwe bjalo ka karolo ya Peakanyo ya Tekolo ya Boditšhabatšhaba ya Kwano ya Kakaretšo ya Kiletšo ya Diteko tša Nyuklea.

Se se laetša mabokgoni ao a golelago pele a ditekolonyakišišo tša sebjalebjale tša mafaufau go utolla dikadinaledi tšeo di nepilego planete ya Lefase gotee le bokgoni bja Afrika Borwa bjo bo lemogwago maemong a boditšhabatšhaba.  

B. Diphetho tša Kabinete

14. Kabinete e dumeletše tlhagišo pele ga Palamente ya pego ya 2016/17 ya tiragatšo ya Mananeo a Diputseletšo tša Motšhelo tša Diphatišišo le Tlhabollo (R&D). Lenaneo le la diputseletšo le kgontšhitše dikhamphani go fetoša mafapha a tšona a R&D, go kgoboketša thoto ya kelello le go hlola ditšweletšwa tše difsa. Lenaneo la diputseletšo, leo le tsebagaditšwego ka Dibatsele 2006, le gare le phethagatšwa ke Kgoro ya Saense le Theknolotši gotee le Ditirelo tša Metšhelo tša Afrika Borwa le Matlotlo a Bosetšhaba.

Go tloga ka Hlakola 2016 go fihla ka Dibokwane 2017, palomoka ya dikgopelo tše 153 tša diputseletšo tša metšhelo tša R&D di amogetšwe go tšwa dikhamphaning tše 117, tše 58 tša tšona ebile dikgopelo tša lekga la mathomo. Dikgopelo tšeo e be e le tša diprotšeke tše 571 tša R&D tša go bitša tšhelete ya go balelwa R3,6 bilione. Kabinete e thabišitšwe ke kgolo ya palo ya dikhamphani tša go beeletša go R&D ebile e tšwelapele go dira boipiletšo dikgwebong go beeletša kudu mo go R&D, elego kokwane ye bohlokwa ya maitekelo a rena a go godiša ikonomi.

15. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga ditekolonyakišišo tša 2016/17 dikhwameng tša mmušo bakeng sa Ditiragalo tša Saenthefiki le tša Theknolotši. Ditekolonyakišišo tše di lekola ngwaga ka ngwaga tiragatšo ya lefapha la saense le theknolotši, le tema ya lefapha le kgolong le tlhabollong ya Afrika Borwa. Kabinete e lemogile ditlhaelelo tša tekanyetšokabo tšeo di tlišitšego kgolo ya go nanya ya disenyegelo tša R&D go ralala dikgoro.

16. Kabinete e dumeletše Tlhako ya Pholisi yeo e sekasekilwego ya Tumelelo ya Phetišetšo ya Ditirelo ya Afrika Borwa. Tlhako ye ya pholisi e hlomilwe ka 2010 ka go tsamaišana le Molao wa Toka ya Bana 2008 (Molao 75 wa 2008).Tshepedišo ya tshekatsheko e lebeletše go netefatša gore baabi ba ditirelo tša phetišetšo le mananeo a phetišetšo a obamela maemo a motheo ka dinako tšohle. Dikgaolo tše tshela di fetošitšwe go kaonafatša khwalithi le maemo a ditirelo tšeo di abelwago bana bao ba humanwego ba le kgahlanong le molao.

17. Kabinete e dumeletše Leanopeakanyo la Kopano ya Dilete ya Polokego ya Tlhago gotee le phethagatšo ya yona. Theknolotši ya tlhago e lemogwa bjalo ka tšhušumetšo ye holofetšago ya kgolo ya ikonomi le sedirišwa se segolo twantšhong ya tlala le bohloki, kudukudu dinageng tšeo di hlabologago.  

Leanopeakanyo le le tla kgontšha kgwebišano magareng ga dinaga tša Afrika le go kaonafatša phadišano ya selete se mebarakeng ya lefase ka bophara. Le tla kaonafatša gape le tšhomišano le tsenelano ya Afrika Borwa ka gare ga selete sa dinaga tša Afrika.

C. Melaokakanywa

18. Kabinete e dumeletše Molaokakanywa wa 2018 wa Inšorense ya Bosetšhaba ya Maphelo (NHI) wo o tla phatlalatšwago ka gare ga Kuranta ya Mmušo gore setšhaba se fe ditshwayotshwayo tša sona. Molaokakanywa wo o šetšane le go hloma Sekhwama sa NHI sa Afrika Borwa bjalo ka kgwebo ya setšhaba e le gona go aba khumanego yeo e swarelelago ya gohle ya maphelo ya go rekega le ya maemo a godimo. Molaokakanywa wo o thea gape mehola, maatla le maikarabelo a sekhwama se.

Molaokakanywa wo o fana ka tlhako ya theko ye mafolofolo ya ditirelo tša tlhokomelo ya maphelo ka sekhwama se legatong la badiriši le go hlola magato a tšhomišo ya go lekalekana, ya mohola le ya tsheketšo ya didirišwa tša sekhwama go fihlelela dinyakwa tša maphelo tša badiriši. Tona ya Maphelo o tlare bekeng ye tlago a swara sedimošo ya botlalo le babegaditaba go hlatholla Molaokakanywa wo.

19. Kabinete e dumeletše go tsebagatšwa ga Molaokakanywa wa Phetošo ya Melao ya Saense le Theknolotši wa 2017 Palamenteng. Molaokakanywa wo o gata ka mošito o tee le ditiro le pušo ya dikgwebo tša mmušo tšeo di begago thwii go Tona ya Saense le Theknolotši. Se se tla netefatša go dira dilo ka tsela ye swanago mo dinyakweng ka moka tšeo di tla fihlelelwago le ditshepedišo tšeo di tla latelwago.

D. Ditiragalo tšeo di Tlago

20. Samiti ya G7

Kabinete e amogela taletšo ya Afrika Borwa ya go ya Samiting ye tlago ya G7 gola Canada. Afrika Borwa e kgathile tema samiting mengwageng ye šupa ya go feta gomme taletšo ye ke taetšo ya boitshepho bjo bo tsošološitšwego ikonoming ya Afrika Borwa.

Mmušo wa rena o tla sekegela go šomiša monyetla wo go laletša babeeletši go tsenyeletša tšhelete ka ikonoming ya rena. Dipeeletšo di maleba kgolong ya ikonomi le tlholegong ya mešomo mo kelong yeo e tla fokotšago kudu maemo a bjale a tlhokego ya mešomo.

21. Tiragalo ya Anibesari ya mengwaga ye 125 ya Afrika Borwa le India

Bjalo ka karolo ya meketeko ya mengwaga ye lekgolo ya Nelson Mandela le Albertina Sisulu, Kabinete e amogela meketeko ka la 7 Phupu 2018 e lego letšatši la go ntšhwa ga Mahatma Gandhi go tšwa setimeleng kua Seteišeneng sa Pietermaritzburg mengwageng ye 125 yeo e fetilego. Tiragalo ye e hlohleleditše dikgopolo tša maphefo tša Satyagraha (meeno ya nnete), tšeo di bilego le khuetšo ye kgolo go baetapele ba rena ba dipolotiki le go kgatha tema phenkgišanong ya rena ya tokologo.

22. Ketelo ya Semmušo ke Rephabliking ya Temokrasi ya Saharawi Arab

Mopresidente Cyril Ramaphosa o kopane le molekani ka yena wa Rephabliki ya Temokrasi ya Saharawi Arab, ebago Brahim Ghali,ka la 4 Phupu 2018 nakong ya Ketelo ya Semmušo nageng ye.

Kabinete e rata go laetša thekgo ya yona gotee le batho ba Saharawi mo twantšhong ya bona ya go ikema ebile e dira boipiletšo setšhabeng sa boditšhabatšhaba go fana ka thekgo ye maleba go batho ba Saharawi.

E. Melaetša

23. Mahloko

23.1. Kabinete e tlaba le Mopresidente Ramaphosa ge a romela melaetša ya mahloko ka pelo ye bohloko go ba lapa le bagwera ba bašemane ba bahlano bao ba hlokagetšego ka gare ga kgabo ya mollo mekhukhung ya Masiya gola Philippi, Motsekapa.

Mollo wo o khudušitše gape badudi ba 30 ba lefelo le la mekhukhung. Mmušo o šoma ka thata go netefatša gore go nale dintlo, tšhireletšego le boiketlo go MaAfrika Borwa ka moka.

24. Ditebogišo

24.1. Kabinete e lakaletša mogale wa African National Congress Baba Andrew Mokete Mlangeni letšatši leo le fetilego la matswalo a lethabo. Baba Mlangenio ketekile matswalo a gagwe a mengwaga ye 93 ka Laboraro, 6 Phupu 2018.O be a le magareng ga batho ba mathomothomo ba go romelwa tlhahlong ya sešole ka ntle ga Afrika Borwa le gona morago ga gore a golegwe ge a goroga ka nageng, o ile a bonwa le go ahlolelwa kgolego ya bophelo ka moka gola Robben Island.

24.2. Kabinete e lebogiša sebapadi sa go betša kgwele ka lebelo la godimo sa sehlopha sa Proteas Kagiso “KG” Rabada, yo a dirilego semaka Difokeng tša Afrika Borwa tša Khrikhete tšeo di bego di swerwe malobanyana mo gola Sandton, Gauteng. Yena o abetšwe difoka tše tshela, go akaretšwa sefoka sa Mmapalakhrikhete le Sefoka sa Sebapadi sa Dibapadi sa Ngwaga. Ebile ngwaga wo makatšago go Rabada yo e sa lego yo mofsa kudu yo magareng ga diphenyo tša gagwe, a nanogetšego maemong a pele a go betša kgwele mo lefaseng mo papading ya segwera ya khrikhete. Gabjale ke mmitšatholo yo a di swerego pele wa go betša kgwele ngwageng wa 2018 ebile o maemong a Bošupa go khrikhete ya Boditšhabatšhaba ya Tšatši le tee.

24.3. Kabinete e amogela thwalo ya Siya Kolisi bjalo ka mohlahli wa mathomo wa mothomoso wa sehlopha sa Springbok dipapading tše tharo tša go latelana tša diteko kgahlanong le England. Re na le boitshepho bja gore o tla dira gore Afrika Borwa e ikgantšhe bjalo ka mohlahli wa rena, le gore o tla hlohleletša ba bangwe ka dipapading le bao ba sego ka dipapading ka magato a gagwe le boetapele bja gagwe.

24.4. Kabinete e amogela thwalo ya Tona ya Ditšhelete Nhlanhla Nene bjalo ka Modulasetulo wa Lekgotla la Babuši la Panka ye Mpsha ya Tlhabollo (NDB). NDB ke panka ya tlhabollo ya dinagantši yeo e hlomilwego ke Brazil, Russia, India, China le Afrika Borwa (BRICS) ka 2014. Yona e nale maikarabelo a go beakanya didirišwa tša mananeokgoparara le diprotšeke tša tlhabollo yeo e swarelelago, go tlaleletša maitekelo a mafapha ka bontši le dihlongwa tša selete tša ditšhelete bakeng sa kgolo ya lefaseng ka bophara le tlhabollo.

F. Bao ba thwetšwego mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

25. Go thwalwa gape ga Morena Ebrahim Mohamed bjalo ka Mokomišinara wa Khomišene ya Bosetšhaba ya Badiriši.

26. Lekgotla la Peakanyo ya Tumelelo ya Semmušo la Afrika Borwa:
a. Mohumagadi Fezile Flip Wetes;
b. Morena Lulama Lloyd Mayedwa;
c. Morena Tom Tshitangano;
d. Morena Samuel Mlangeni;
e. Mohumagadi Lerato Herriette Mothae;
f. Ngaka Matshwenyego Sarah Mohlala;
g. Mohumagadi Patricia Lindi Tlou; le
h. Mohumagadi Anna-Marie Lotter (o thwetšwe gape bjalo ka moemedi wa dti).

27. Sehlongwa sa Dikelo sa Afrika Borwa (NMISA):
a. Morena Ndwakhulu Samuel Mukhufhi (o thwetšwe gape bjalo ka Mohlankediphethišimogolwane).

28. Maloko ao e sego balaodi a lekgotla la NMISA:
b. Morena Molelekoa Petrus Mohlomi;
c. Morena Odirile Welcome Dingoko;
d. Mohumagadi Bavelile Gloria Hlongwa;
e. Mohumagadi Nobom Gcinashe Mfabana;
f. Mohumagadi Lindie Lankalebalelo;
g. Mohumagadi Jabu Vuyiswa Mogadime (o thwetšwe gape);le
h. Ngaka Tshengedzeni Demana (moemedi wa dti).

29. Go thwalwa gape ga Morena Rakesh Garach bjalo ka Modulasetulo yo e sego wa Lekgotlataolo wa Lekgotla la Sekhwama sa Bosetšhaba sa Maatlafatšo sa Babolokedi.

30. Lekgotla la Afrika Borwa la Kamano ya Inšorense ya Dikotsi tša go Ikgetha:
a. Morena Norman Tinyiko Baloyi (Molaodi yo E sego wa Lekgotlataolo e bile gape e le Modulasetulo);
b. Mohumagadi Priscilla Onkgodisitse Mokonyane (Molaodiphethiši yo E sego wa Lekgotlataolo e bile gape e le Motlatšamodulasetulo);
c. Mohumagadi Bajabulile Luthuli (Molaodiphethiši); le
d. Morena Christiaan Johannes van Dyk (Molaodiphethiši yo E sego wa Legotlataolo).

Dinyakišišo: Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere
Mogala: 083 501 0139