Kabinete e kopane ka Laboraro, 20 Phupu 2018, ka Union Buildings, Pretoria.

A.  Merero seemong sa bjale

1. Khansele ya Tšhireletšo ya Kopanoditšhaba (UNSC) 

1.1. Kabinete e rata go leboga maloko a Kopanoditšhaba (UN) ka thekgo ye kgolo go Afrika Borwa go thuša bjalo ka leloko leo e sego la sa ruri mo go UNSC mo nakong ya 2019 go fihla ka 2020.

1.2. Dikgetho di tla ka morago ga sephetho seo se kopanetšwego sa go swara Samiti ya Khutšo ya Lefase go hlompha Mopresidente Nelson Rolihlahla Mandela ka Lewedi 2018, yeo e lego ngwaga wa meketeko ya mogale wo wa Afrika Borwa. Boleloko bja rena mo go UNSC bo gafetšwe go hlompha bohwa bja Madiba.

1.3. Afrika Borwa e tla šomiša boleloko bja yona go kaonafatša tše bohlokwa tša Lenaneo la Kopano ya Afrika la 2063, yeo e lego tlhako yeo e beakantšwego ya phetogo ya ekonomi ya leago ya lefase mo mengwageng ye 50 ye e latelago.

2. Ditherišano tša mogolo tša Eskom

2.1. Kabinete e amogela tsenogare yeo e dirilwego ke Tona ya Dikgwebo tša Mmušo Pravin Gordhan mo ngangišanong ya ditherišano tša mogolo gare ga taolo ya Eskom le mekgatlo ya bašomi. Kabo ya mohlagase ke ye nngwe ya didirišwa tše bohlokwa tša go godiša ekonomi le go hlola mešomo ye mentši.

2.2. Kabinete e dira boipiletšo go mahlakore ka moka go šoma gabotse ka lebelo go rarolla ditherišano tša koketšo ya mogolo gore go be le boemotia le go šoma gabotse ga ekonomi ya naga. 

3. Ditšhupetšo mo ditseleng tša maphefo 

3.1. Kabinete e kgala ka bogale go thiba ga ditsela tša maphefo kgauswanyana ke baipelaetši mo dikarolong tše dingwe tša naga. Ditsela tša maphefo ke dikarolo tše bohlokwa tša lenaneokgoparara la dinamelwa leo le thekgago go sepedišwa ga dithoto le ditirelo tša dikarolo tša go fapana tša ekonomi. Temokrasi ya Molaotheo wa rena e aba difala moo batho ba ka tšweletšago mathata a bona ntle le go hlola ditšhitišo. 

3.2. Ditiro tša bosenyi tša go tlhasela le go hlola ditšhitišo di ka se kgotlelelwe gomme Kabinete e ipiletša go bahlankedi ba phethagatšo ya molao go tšea dikgato tšeo di hlokegago, gomme ba dire seo ka fase ga Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa wa 1996, go kgonthiša gore basenyi ba tlišwa pele ga molao. 

B. Diphetho tša Kabinete 

4. Beke ya Tshedimošo ya Lenaneotiro 

4.1. Kabinete e tsebišitšwe ka dipego tša tšwelopele ya phethagatšo tšeo di tšwelelago gabedi ka ngwaga tša go thoma ka la 1 Diphalane 2017 go fihla ka la 30 Hlakola 2018. Kabinete e leboga tšwelopele yeo e dirilwego mo dipoelong tše nnyane tše mmalwa tša dilebanywa tše bohlokwa tše 14 gomme e dumelela gape ditsenogare tše di akantšwego mo dikarolong tše dingwe tšeo di bontšhitšego tšwelopele ye nnyane. Dihlopha ka moka di tla swara ditsebišo tša bobegaditaba go hlatholla tšwelopele le dikarolo tšeo di nyakago ditsenogare.

4.2. GCIS e tla kgokaganya ditsebišo tša bobegaditaba gomme ba phatlalatša lenaneo go www.gov.za mo nakong ye e sa fetšego pele.

5. Tsebišo ka dipoledišano tša meepo 

5.1. Kabinete e tsebišitšwe ke Tona ya Methopo ya Diminerale Gwede Mantashe ka ga kopano ya matšatši a mabedi yeo e swerwego ka Hlakola 2018 le badirišani ba leago bao ba emetšwego ke dikgwebo tšeo di beakantšwego le mešomo yeo e beakantšwego. Badirišani ba leago ka moka ba dumelelane ka tlhokego ya go tliša poledišano ya leago mo karolong ya meepo gomme ba utolle ditsenogare tše bohlokwa tšeo di nyakegago go kgonthiša gore karolo ya meepo e bewa mo tseleng ya kakaretšo le kgolong ye e swarelelago.

5.2. Badirišani ba leago ba bontšhitše gape ka go palelwa ga kotara ya mafelelo mo tšweletšong ya meepo gammogo le dikaonafatšo tše dikgolo malebana le dipeeletšo tša meepo, tšweletšo le mešomo. Ba kwane ka tlhokego ya go bontšha pono ya go abelanwa ya karolo ya meepo, gomme ba dumelele gape dikaonafatšo tša mahlakore a mabedi le tsenelano gare ga phetogo le phadišano.

5.3. Kabinete e tsebitšwe gape ka dihlopha tše pedi tša bakgathatema bao ba kopanego tšeo di hlomilwego go phetha Lengwalo la Tumelelo ya Meepo. Ge ditshepedišo tša dipoledišano ka moka di phethilwe, lengwalo la tumelelo le tla abja go Kabinete gore e fe tumelelo ya mafelelo.

6. Kakanyo ya Tlhako ya Tekanetšo ya Setšhaba ya 2019 (Letlakala la Toalelo) 

6.1. Kabinete e dumeletše go lokollwa ga Tlhako ya tše Bohlokwa ya Tekanetšo mabapi le Tekanetšo ya 2019 le gape dinako tša go fetša Tlhako ya tše Bohlokwa ya Tekanetšo mabapi le Tekanetšo ya 2020. 

6.2. Tlhako e akanya mananeo a bohlokwa a Tekanetšo ya 2019 yeo e tla kgontšhago mmušo go šogana le ditlhohlo tše tharo tša bohloki, go hloka mešomo le go se lekalelekane mo methopong yeo e lego gona.

7. Enetši

7.1. Kabinete e dumeletše maikarabelo a Go fediša le Go hlwekiša tšeo di lego go Mokgwa wa Dinolofatši tša Nyuklea tšeo di se sa Šomišwago (Legato la 1) le dinolofatši tšeo di šomago gonabjale (Legato la 2) mo lefelong la Phelindaba. Gonabjale maikarabelo a tšweleditšwe ka dipukung tša Koporasi ya Enetši ya Nyuklea ya Afrika Borwa. Kabinete e dumeletše gore tshepetšo e swanetše go išwa pele ka dipoledišano le Kgoro ya Matlotlo a Setšhaba.

C. Ditiragalo tše di tlago 

8. Kopano ya Foramo ya Ekonomi ya Lefase (WEF) 

8.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla swara Kopano ya WEF mo Hoteleng ya Park Hyatt ka Rosebank ka la 28 Phupu ka fase ga morero: “Go thoma Tsošološo ya Ekonomii ya Afrika Borwa.” Tiragalo e tla kopanya batho ba kgwebo ba gae le ba boditšhabatšhaba ba e ka bago ba 100 le bahlankedi ba Mmušo wa Afrika Borwa go kgatha tema go dibaka tša dipeeletšo le ditirišano.

8.2. Kopano le beng ba dikgwebo ba WEF ke motheo wa Khonferense ya Dipeeletšo ya mmušo yeo e beakanyeditšwego morago ngwageng wo, yeo maikemišetšo a yona e lego go beakanya dipeeletšo tša US$100 bilione mo mengwageng ye mehlano.

9. Samiti ya Mokgatlo wa Lekgetho la Dinaga tša Borwa bja Afrika (SACU) 

9.1. Mopresidente Ramaphosa o tla eta pele kemedi ye e tla tsenelago Samiti ya SACU yeo e tlogo swarwa ka la 29 Phupu 2018 ka Botswana. Mopresidente o tla šomiša kopano go fihlelela Ofisi ya Taolo ya sa Ruri ya Dinaga tše di Hlabologago tša Borwa bja Afrika (SADC) go boledišana ka phethagatšo ya mananeo a selete. 

9.2. Bjale ka Modulasetulo wa gonabjale wa SADC, Afrika Borwa nako le nako e thekgile ka bophara kopanyo ya dilete ka SACU le SADC, gomme ya thekga tlhabollo ya diintasteri le kopanyo ka ditsela tša kgolo tšeo di kgonagalago tša go fapana. 

10.  Khonferense ya Institute ya Meetse ya Afrika Borwa (WISA) 

10.1. Khonferense le Phontšho tšeo di swarwago Gabedi ka Ngwaga di tla swarwa go tloga ka la 24 go fihla ka 27 Phupu 2018 ka Motse Kapa. Selete sa Borwa bja Afrika se lebane le koketšego ya go se be le bonnete le go ba kotsing malebana le kabo ya meetse, gomme dikarolo tše dintši tša Afrika Borwa kgauswanyana di itemogetše maemo a komelelo a nako ye telele.

10.2. Go letetšwe gore khonferense e tla goka dikemedi tše 2 000 tšeo di tla boledišanago ka ditsela tša go kgonthiša katlego ya Maikemišetšo a Tlhabollo ao a Swarelelago a UN a botshela, ao a lebišitšego go aba phihlelelo ya meetse a go hlweka le tlhwekišo go batho ka moka ka 2030. 

D.  Melaetša 
11.  Mahloko

Kabinete e romela melaetša ya mahloko go tšwa boteng bja pelo go: 

11.1. Balapa le bagwera ba Mohlomphegi Sibusiso Radebe, Leloko la Palamente la African National Congress go tšwa Palamenteng ya Mpumalanga, yoo a bolailwego maitekong a go amogwa sefatanaga ka Gauteng. Mohlomphegi Radebe o tla gopolwa bjalo ka mofsa wa molwela ditokelo yoo a šomilego ka maatla go kaonafatša maphelo a maAfrika Borwa. 

11.2. Balapa le bagwera ba Mohumagadi Joyce Mashamba, yoo ka nako yeo a hlokofalago e bego e le Molekgotlaphethiši wa Temo ka Limpopo. Molwela tokologo wo wa maloba o šomile bjalo ka Molekgotlaphethiši mo dipotfoliong tša go fapana ka profenseng go tloga mathomong a temokrasi. 

11.3. Balapa le bagwera ba Morena Billy Modise, yoo e bego e le Mohlankedimogolo wa Ditshepedišo tša Mmušo le moamogedi wa Sefoka sa Setšhaba sa Lithuli. O tsebega kudu ka mošomo wa gagwe ka go aga mokgatlo wa go lwantšha mmušo wa kgatelelo mo dinageng tša go fapana tša Yuropa nakong ya bo 1960.

11.4. Malapa a bašomi ba moepong ba bararo bao ba hlokofetšego mo Moepong wa Kloof Ikamva wa Sibanye-Stillwater kgauswi le Westoneria ka Gauteng gomme o ipiletša go bakgathatema ka moka mo karolong ya meepo go tšwela pele go bea pele polokego mo meepong ya rena.

11.5. Setšhaba sa Amampondo ka go hlokofala ga Mmago Kgoši ya bjale ya Amampondo aseNyandeni, Kgošigadi Fikelephi ‘Bongolethu’ Ndamase.

11.6. Malapa le bagwera ba Morena Ismail Bassa le Morena Sayaad Hitig, bao ba bolailwego nakong ya tlhaselo mo lefelong la go rapela la Mamoselemo la Malmesbury ka Kapa Bodikela. 

12. Ditebogišo 

Kabinete e lebogiša batho ba ba latelago:

12.1. Ngaka Robert Gess, ketapele ya monyakišiši wa Afrika Borwa ka ga ditikologo tša lewatle tša mollwane wa Devon le diphedi tša go ba le lerapo la mokokotlo tša pele goba hlapi ya bogologolo le diphoofolo tša maoto a mane tša pele. O utollotše seo go dumelwago gore ke folisi ya mengwaga ye 360 milione. Diphedi tše pedi tše difsa, tšeo di bitšwago Tutusius le Umzantsia, ke diphedi tša kgauswanyana tše pedi tša go ba le lerapo la mokokotlo tša maoto a mane tšeo di lebišwago morago mengwageng ye 70 milione. Kutollo ye gape e matlafatša maemo a naga ya rena bjalo ka ketapele ya lefase ka saenseng le ka dinyakišišong. 

12.2. Bongumusa Mthembu go šireletša thaetlele ya gagwe ya Lebelo le letelele la Comrades le Ann Ashworth go thopa lebelo la basadi. Kabinete e lebogiša gape Xolani Luvuno ka nepo ya gagwe le boikgafo go fetša lebelo la gagwe a šomiša dipatla.

12.3. Ngaka Siyabonga Cwele, Tona ya Kgoro ya Mananeokgoparara a Dikgokagano le Ditirelo tša Poso, go latela go kgethwa ga gagwe bjalo ka Modulasetulo wa Mokgatlo wa Boditšhabatšhaba wa Sathalaete ya Mananeokgoparara a Dikgokgano (ITSO). Afrika Borwa ke modulasetulo wa ITSO la mathomo gomme e tla swara maemo a mengwaga ye mebedi. Naga e tla šomiša bodulasetulo bja yona go hlabolla dikgahlego tša lefase la Afrika le dinaga tšeo di hlabologago mo mekgatlong ye e kopanego. 

Dipotšišo:
Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete sa Motšwaoswere
Selefouno: 083 501 0139