Pego ya Kopano ya Kabinete yeo swerwego ka Laboraro la 27 Hlakola 2019

A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale

1. Dipeeletšo

1.1 Kabinete e amogela katološo ya kgato ya bobedi ya Dizounu tša Moswananoši tša Ikonomi (SEZ) tša Boemakepe bja Kgwebo bja Dube gola KwaZulu-Natal. Dipeeletšo tša go bitša R18 bilione di tliša dihektara tše 45 tša tlaleletšo tša mafelo a intasteri ka gare ga SEZ. Di tla šoma bjalo ka motheo wa go goketša dipeeletšo tša go balelwa go R20 bilione mo mengwageng ye mehlano ye tlago.

1.2 Kabinete e amogela gape dipeeletšo tša go bitša R72 milione ka khamphani ya Matšhaena ya Hisense ya go dira didirišwa tša elektroniki ka ditshepedišong tša tšweletšo ya ditšidifatši le dithelebišene kua femeng ya Atlantis gola Kapa Bodikela, yeo e hlotšego dibaka tša mešomo tše 150. Dipeeletšo tše di hlatlošetša palomoka ya dipeeletšo tša Hisense go fihla go R440 milione mo polanteng ye ya Atlantis.

2. Pušetšo ya Naga

2.1 Mopresidente Cyril Ramaphosa o neelane ka pušetšo ya naga ya mathomothomo go maloko a setšhaba sa Griqua (setšhaba sa Ebenhaeser) gola Vredendal kua Kapa Bodikela. Neelano ye ya naga e tšwetšapele Lenaneo la Peakanyolefsa ya Naga la go kaonafatša maemo a batho setšhabeng bao kua morago ba bego ba phaetšwe thoko.

2.2 Kabinete e amogela thekgo ya ka morago ga ge polasa e rekilwe ya go tla ka Kgoro ya Tlhabollo ya Dinagamagae le Peakanyolefsa ya Naga ka ditrekere tša mehutahuta tše tlo šomišwago ke balemi lefelong le, tšeo di tlo netefatšago gore naga ga e tšwe ka matsogong le gore e šomela beng ba yona ba bjale le bao ba tlago kamoso.

3. Ditekolonyakišišo tša kotara ka kotara tša Palo ya Bašomi (QLFS)

3.1 Kabinete e amogela go lokollwa ga dipalopalo tša moragorago tša mešomo bekeng ye go tšwa go ba Dipalopalo tša Afrika Borwa (StatsSA), tšeo di kgonthišišago kgolo ya palomoka ya mešomo ngwageng wa 2018. Ditekolonyakišišo tša Kotara ka Kotara tša Mešomo, ye tee ya tšona e dirilwe ke StatsSA, di laeditše gore mešomo lefapheng la semmušo e goletše godimo ka 158 000 mo dikgweding tše 12 tša ngwaga wa 2018. Mo dikgweding tše tharo tša mafelelo tša 2018, mešomo e goletše godimo ka 87 000. Ditekolonyakišišo tše ga di akaretše dipalopalo go tša temo le ikonoming ya mekgotheng.

3.2 Kgolo ye ya go leša di wela a latela tokollo ya kgwedi ya go feta ya Ditekolonyakišišo tšeo di feletšego ka botlalo tša QLFS tšeo di akaretšago mafapha ka moka a ikonomi, lefapha la go lefišwa metšhelo le la go se lefišwe metšhelo ka bobedi ga ona, tšeo gape di laeditšego kgolo ya godimo ya mešomo ka ngwaga wa 2018.

3.3 Kgolo ya mešomo e laetša ka boripana tshepho ye golelago godimo ya babeeletši le tlhatlogo ya dipeeletšo tša thwii go tšwa dinageng tše šele ka ikonoming, gomme tše ka moka di šupa go atlega ga matsapa a Mopresidente a go kaonafatša Afrika Borwa bjalo ka naga ya dipeeletšo. Khonferense ya Mopresidente ya Dipeeletšo yeo e swerwego ka Diphalane ngwageng wa go feta e gokeditše maikano a dipeeletšo a go lekana R300 bilione. Mo mengwageng ye mene ye tlago, mmušo o tla šoma mmogo le babeeletši, batho setšhabeng ba go tšwa ka mo nageng le bašomi bao ba ipopilego go kgontšha gore dipeeletšo tšeo babeeletši ba ikannego ka tšona di diragale, le go thuša gape go hlola dibaka tša tlaleletšo tša mešomo le menyetla ya ikonomi.

3.4 Ga e sale go tloga mola mmušo wa bjale o thomago, QLFS e laetša gore palomoka ya mešomo e goletše go fihla 16,5 milione, ka 1,5 milione ya mešomo ye mefsa yeo e hlotšwego mo nakong ya mengwaga ye mehlano.

4. Tshenyo ya go hlolwa ke Ledimo la go bitšwa Idai

4.1 Kabinete e lebiša mahloko a yona go ba malapa a batšwasehlabelo ba Ledimo la Idai leo le amilego dikarolo tša Mozambique, Malawi le Zimbabwe. Ledimo le mo le fetilego gona le tlogetše mohlala wa tshenyo, la huduša makgolokgolo a diketekete tša batho, la senya mafelo a kgoparara, la ripa megala ya dikgokagano le go dira gore ditsela di seke tša sepelege.

4.2 Ka moya wa Ubuntu (Botho), Mopresidente Ramaphosa o kwele boipiletšo bja go kgopela thušo go tšwa baagišaneng ba rena ka go dumelela magato a go fapafapana, go akaretšwa le bokgoni bja go dira diphuruphutšo le bja go hlakodiša.

4.3 Kabinete e thabela mošomo wo dirilwego ke Sešole sa Bosetšhaba sa Afrika Borwa (SANDF), Ditirelo tša Maphodisa tša Afrika Borwa (SAPS) le Kgoro ya Maphelo. Difofane tša SANDF di thušitše go hlakodiša batho bao ba bego ba kgakgetše ke mafula ebile SAPS e rometše dimpša tšeo di filwego tlhahlo ya moswananoši gotee le bahlokomedi ba tšona mo morerong wa go phuruphutšwa le go hlakodiša batho ba. Kabinete e leboga gape le mekgatlo ye sego ya mmušo le ba Gift of the Givers ka go aba thušo ya moya wa botho le ya kimollo nakong ya masetlapelo.

5. Eskom

5.1 Motlatšamopresidente David Mabuza o begetše Kabinete ka dikgatelopele mabapi le Eskom le tlhaelelo ya mohlagase. Kgatelopele ye kgotsofatšago e šetše e dirilwe ka go hwetša malahla ao a lekanego le kabo ya tisele, le ka meetse a tlaleletšo diteišeneng tša go pompa meetse a matee go boloka mohlagase mo dipolanteng tša go fehla mohlagase.

5.2 Sehlopha sa Tshekatsheko sa Sethekniki seo se thwetšwego ke Tona ya Dikgwebo tša Mmušo Pravin Gordhan le Lekgotla la Eskom ka la 4 Hlakola 2019, se tla fetša o mongwe wa mošomo wa sona mathomong a beke ye tlago ebile se tla ba le dipoelo tša sona tša mathomothomo go tšwa tshekatshekong ya sona ya diteišene tša mohlagase tša Eskom. Se se tla thuša Eskom le mmušo go hloma lenaneo leo le tiilego la tlhokomelo ya dipolante tša mohlagase, tšeo di tla thušago go bea ka fase ga seemo peakanyo ya go fehlwa ga mohlagase mo dibekeng le mo dikgweding tše mmalwa tše tlago.

5.3 Kabinete e swaragane gape le seemo sa ditšhelete sa Eskom. Magato a go ya pele a sekegelwa tsebe go thekga moabi wo wa mmušo wa mohlagase. Go fehlwa ga mohlagase ga wa fetogafetoga bekeng ye ka kgonagalo ya fase ya kgaotšo ya mohlagase. Le ge go le bjalo, go santše go nale palo ya godimo ya dikgaotšo tše sa rulaganywago tša mohlagase tšeo di hlolago dipoelo tša tšhwalanyo peakanyong ka kakaretšo.

5.4 Kabinete e retile balaodi ba Eskom le bašomi ba yona ka matsapa a bona a go aba mohlagase wo tieletšego, wa go se fetogefetoge le wa go botega mo ikonoming ya rena le baduding ka fase ga maemo a boima a mošomo.

5.5 Kabinete e gateletše gore MaAfrika Borwa ka moka ba swanetše go šomišana mmogo le go tla ka dikgopolo tše difsa gotee le ditlwaedi tša go seketša mohlagase tšeo di bego di šomišwa kgale ka nepo ya go fokotša nyakego ya mohlagase. Se se akaretša go tima dikisara, dipompo tša matamo a boruthelo le mabone ao a sa šomišwego. Dikgatelopele tše dingwe mabapi le Eskom le go fehlwa ga mohlagase, goya ka fao Tona ya Dikgwebo tša Mmušo a laeditšego ka gona, e tla fiwa mo bekeng ye tlago.

6. Go hlokagala ga Kgošigatšana Irene Thandekile Buthelezi

6.1 Kabinete e lebiša mahloko a yona ka pelo ye bohloko go ba lapa le bagwera ba Kgošigatšana Irene Thandekile Buthelezi, mosadi wa Morwakgoši Mangosuthu Buthelezi. Kgošigatšana Irene o be a nyetšwe ke moetapele wa Inkatha Freedom Party Morwakgoši Buthelezi lebaka la mengwaga ye 67.

Kgošigatšana e be e le yena seikokotlelo sa Morwakgoši Buthelezi nakong ya gagwe bjalo ka moetapele wa sepolotiki mo dipolotiking tša Afrika Borwa. Kgošigadi Irene o šia bana ba gagwe e lego Morwakgoši Ntuthukoyezwe Zuzifa,Kgošigatšana Phumzile Nokuphiwa le Kgošigatšana Sibuyiselwe Angela, gotee le ditlogolokhukhu tša gagwe.

7. Setlamo sa Bosetšhaba sa Thušo ya Ditšhelete tša Thuto go Baithuti (NSFAS)

7.1 Tona ya Kgoro ya Thuto ya Godimo le Tlhahlo Naledi Pandor o tsebagaditše kabo ya R967 milione ya tlaleletšo go NSFAS. Seroto se se tla fetšiša dikoloto tša kgale sa baithuti ba 52 514 bao ba thekgilwego ke NSFAS ka ditšhelete ka diyunibesithing ebile ba sale gare ka go tšwetša dithuto tša bona pele. Kabaganyo ye ya tšhelete ga e akaretše baithuti bao ba šetšego ba filwe thekgo ya ditšhelete ka botlalo ka seroto seo se sekasekilwego sa letseno la fasefase la mohlakanelwa la batswadi.

7.2 Kabinete e thekga matsapa ka moka a go dira gore thuto e khumanege kudukudu go baithuti ba go tšwa malapeng a go ihlokela. E tla tšwelapele go thekga mošomo wo o šeditšego go tswalela sekgoba se lego gona sa hlokego ya tekanotekano setšhabeng sa rena. Kabinete e dira boipiletšo go baithuti go šoma mmogo le dikgoro go hwetša ditharollo mererong yeo e sa šaletšego morago yeo ba lebaganego le yona.

8. Lekgotlakgašo la Mmušo la Afrika Borwa (SABC)

8.1 Kabinete e bone le go amogela mošomo wo o dirwago go thuša SABC go kgoboketša R3,2 bilione bjalo ka thekgo ya ditšhelete ya lebakanyana go tšwa dipankeng tše kgolo tša kgwebo. Se se tla netefatša gore lekgotlakgašo le la setšhaba le kgona go fihlelela dinyakwa tša ditšhelete magareng ga lebaka la bjale le Lewedi 2019.

8.2 Kabinete e santše e ikgafetše go thekga SABC ebile se se latela dikwalakwatšo tša pele ga mo tša go dirwa ke Tona ya Ditšhelete Tito Mboweni mo Polelong ya gagwe ya Tekanyetšokabo ka Dibokwane 2019 ya go thekga dikhamphani tše laolwago ke mmušo (di-SOC) tlalelong ya tšona ya ditšhelete, go akaretšwa le SABC, gore di fiwe thekgo ya mašeleng yeo gabjale e abetšwego mo tšheleteng yeo e beetšwego ka thoko ditiragalong tše sa letelwago.

9. Khonferense ya Kemonokeng ya Ditšhaba tšeo di Hlabologago tša Borwa bja Afrika (SADC)

9.1 Kabinete e thabišitšwe ke gore Afrika Borwa e bile monggae wa Khonferense ya Kemonokeng ya SADC yeo e atlegilego gotee le Sahrawi Arab Democratic Republic mo mathomong a kgwedi yona ye.

9.2 Western Sahara ke naga e le noši mo Afrika yeo e sa lego ka fase ga pušo ya bokoloniale. Khonferense ya SADC ya Kemonokeng gotee le Western Sahara e šeditše, magareng ga tše dingwe, go kgonthišiša maloka a batho ba Western Sahara gore ba ikeme ka bobona. Se se tsamaišana le metheo ya Tšhatha ya Ditšhabakopano (UN) gotee le Mokgatlo wa maloba wa Kopano ya Afrika le Kgwerano ya Afrika (AU).

B. Diphetho tša Kabinete

10. Moetapele wo mofsa wa Ditirelo tša Metšhelo tša Afrika Borwa (SARS)

10.1 Kabinete e amogela ka atla tše pedi go thwalwa ga Morena Edward Christian Kieswetter bjalo ka Moetapele wo mofsa wa SARS go thoma ka la 1 Mopitlo 2019.

10.2 Morena Kieswetter o hweditše lengwalo la gagwe la thuto la Honours degree ya Education Science ka 1988, a amogela lengwalo la Master of Science Education ka 1996 a buša a amogela lengwalo la thuto la Master of Business Administration ka 2001, gare go tše dingwe tša dithuto tša gagwe. Mo go SARS o tliša maitemogelo ao a tseneletšego a bolaodi ao a hweditšego go tšwa lefapheng la praebete le lefapheng la mmušo ka bobedi ga ona. Go rungwa ga thwalo ye ya gagwe go phethagatša tšhišinyo yeo e dirilwego ke Khomišene ya Dinyakišišo Tsamaišong ya Metšhelo le Pušong ya SARS, yeo modulasetulo wa yona e lego Moahlodi yo a rotšego mošomo Robert Nugent.

11. Khomišene ya Dinyakišišo Tsamaišong ya Metšhelo le Pušong ya SARS (Pego ya Nugent)

11.1 Kabinete e sedimošitšwe ka ditlamorago tša mošomo wa Khomišene ya Dinyakišišo Tsamaišong ya Metšhelo le Pušong ya SARS. Mopresidente Ramaphosa o thwetše khomišene ye ka la 24 Mopitlo 2018 gore, gare ga tše dingwe, e tiišeletše tshepedišo ya SARS, e bušetše sekeng potego ya yona le go maatlafatša mabokgoni a yona gore e kgone go fihlelela dinepo tše beilwego tša matlotlo. Pego ya mathomo ya khomišene ye e rometšwe ka la 27 Lewedi 2018 mola pego ya mafelelo e tlo romelwa ka la 11 Manthole 2018.

11.2 Kabinete e amogetše dipoelo tša khomišene ye gore tše ntši tša ditšhitego tša SARS di tšwa godimo ga go folotša wo nabilego wa pušo le potego ka fase ga Moetapele wa yona wa maloba. Khomišene ye e dirile ditšhišinyo tša go phošolla seemo se tše 27 tša go ikgetha go phošolla diphetho tše dirilwego kua morago tša go senya, ka go akaretša tatelano ya ditshepedišo tša kgwebo go akaretšwa thekišetšano, moakanyetšo wa kgoro le go maatlafatša boetapele bja kgoro ye. Ye nngwe ya ditšhišinyo tše kgolo e bile thwalo ya potlako ya Moetapele wa SARS.

11.3 Kabinete e laetša thekgo ya yona ya phatlalatša ditšhišinyong tše dirilwego ke Khomišene le gona Tona ya Ditšhelete o tla bealeihlo phethagatšo ya ditšhišinyo tše, go akaretšwa go etapele tshepedišo ya ditherišano go fetoša Molao wa SARS go kaonafatša pušo le boikarabelo, le mošomo wo ka bago gona wa Mohlahlobipharephare ge o bapetšwa le wa Lekgotla.

11.4 Kabinete e lebiša ditebogo tša yona go Moahlodi Nugent, maloko a sehlopha le sehlopha sa thekgo sa Khomišene ka pego ya sona maemo a godimo, le lebelo le bokgoni bja go e tšweletša. Pego ye e sa le e le phatlatša go tloga mola e lokollwago, ebile e hwetšagala wepsaeteng ya Mopresidente mo go: www.thepresidency.gov.za

12. Tshekatsheko ya Leanokgolo la Bosetšhaba la Diokobatši (NDMP) la 2013-2018

12.1 Kabinete e amogetše pego ya tshekatsheko ya NDMP ya 2013 – 2018 bjalo ka taetšo ya maikgafo ao a tšwelago pele a mmušo go lwantšha ditlamorago tša diokobatši mo setšhabeng go potologa naga.

12.2 Tshekatsheko ye e leka go hwetša se mola ka go le lengwe NPMP e fana ka tlhako ya tlhahlo lefapheng le, phethagatšo ya yona e feditšwe maatla ke go bewasekeng wo o fokolang wa maano a dikgoro tša go fapafapana tše maleba.

12.3 Yona e šišinya palo ye bonagalago ya magato a bjalo ka go lokafatša maano a dikgoro le go šišinya gape sehlongwa seo se ikemego ka noši sa go thekgwa ka botlalo ka ditšhelete go etapele tlaišo ya diokobatši le thibelo ya tšona setšhabeng sa rena, kudukudu magareng ga bafsa.

12.4 Kabinete e dumela gore go nale ditlhotlo tšeo di lebaganego le setšhaba sa gaborena go etša setlwaedi sa go se kgone go phela ntle le diokobatši. Ditšhišinyo tšeo di dirilwego ke tshekatsheko ye di tla fihla kgole go rarolla bothata bjo gore bo felele ruri. Kabinete e dumeletše gape go thewa ga Khansele ya Kgahlanong le Diokobatši, ya sebopego sa go swana le sa Khansele ya Afrika Borwa ya Bosetšhaba ya AIDS, go sepediša twantšho ya go se kgone go phela ntle le diokobatši. Leanokgolo leo le sekasekilwego le tla thoma go bitšwa Leanokgolo la Kgahlanong le Diokobatši.

13. Tlhako ya Thulaganyo ya Karabelo ya Bong, Tekanyetšokabo, Tekolotshekatsheko le Botlhakiši

13.1 Kabinete e dumeletše Tlhako ya Thulaganyo ya Karabelo ya Bong, Tekanyetšokabo, Tekolotshekatsheko le Botlhakiši. Tlhako ye e bea go otlollwa ga bong mo gare ga pholisi ya mmušo ka go bea pele leanopeakanyo le thulaganyo ya phethagatšo mo go karabelo ya bong ya thulaganyo ye lego gona, go lekanyetša, go lekola le dipeakanyo tša botlhakiši.

13.2 Tlamego goya ka molaotheo ya go fediša kgethollo goya ka bong, le gape go lemoga ditokelo tša basadi le tša bana, e nyaka diphetogo tše tseneletšego tše nago le mohola le tša go se boele morago go ralala dikgoro ka moka tša mmušo.

14. Dipego tša tshekatsheko

14.1 Kabinete e dumeletše gape palo ye bonagalago ya dipego tša tshekatsheko tšeo di thomilwego ke Kgoro ya Borulaganyi le Tekolo ya Phethotiro (DPME) tša go akaretša tše latelago:

• Tshekatsheko ya Tlhako ya Dithulaganyo tša Leanophethagatšo le Bodiragatši bja Ngwaga ka Ngwaga (FSAPP) tšeo di lebelelago ge eba FSAPP e bile le mohola ka go hlahla dikgoro kabong ya tšona ya ditirelo, kudukudu ka go arabela ditlamorago tšeo di beilwego pele tša mmušo, le go dira gore dikgoro di ikarabele ka fao di phethago mošomo ka gona. Tshekatsheko ye e kgonthišiša go ba maleba ga lemanoga le, le ge go le bjalo e laetša gore moakanyetšo o bile le mabošaedi le gore lemanoga le ga le tswalane, ga le tsenelane ebile ga le tsamaišane le dipholisi ka moka tša go amana le dipholisi le melao. Pego ye e šišinya magato a mantšinyana a go tiišeletša lemanoga le.
• Tshekatsheko ya Moakanyetšo wa Seakanywa sa Pholisi Dikholetšeng tša Setšhaba, yeo e šetšago moakanyetšo wa seakanywa sa pholisi go rarolla tlhokego ya thuto le dibaka tša tlhahlo bathong ba bagolo le bafsa bao ba feditšego dikolo le go šitega ga bona go fihlelela dinyakwa tša batho ba bagolo le bafsa tša go ikhweletša mebaraka ya bašomi le mabokgoni a go iphidiša. Pego ye ya tshekatsheko e laetša tlhokego ya didirišwa tše lekanego go kgontšha lenaneo le go fihlelela ditlamorago tšeo di holofetšwego.
• Tshekatsheko ya Diputseletšo tša Dikgwebo tša Mmušo, tšeo di fanago ka tshekatsheko ya ka fao peakanyo ye ka botlalo e šomago go thekga dikgwebo le go hola setšhaba. Mmušo o šomiša mehutahuta ye fapanego ya diputseletšo go hlohleletša difeme go tšea magato le go beeletša ditiragalong tše ikgethilego goba go kgatha tema mo dipoelong tše itšego tša bophelo goba tša ikonomi. Pego ye e hlaola dikamano le ditsenelano mo diputseletšong tša go fapafapana tša kgwebo. Gare ga tše dingwe, e šišinya go hlongwa ga Komiti ya Magareng ga Dikgoro tša Mmušo ya Peakanyo ya Diputseletšo.
• Tshekatsheko ya Leanopeakanyo la Mohlakanelwa Tlhohleletšong ya Bogwebi le Dikgwebo tše Nnyane, yeo e sekasekilego go ba le mohola ga phethagatšo ya leanopeakanyo le, leo le dumeletšwego ka 2005 go šetša dilo tše bohlokwahlokwa go etša tlholego ya mešomo, tekatekano le go fihlelela mebaraka. Dikgwebo tše di kgatha tema ye bohlokwa tlholegong ya mešomo, boihlamelong le kgolong ya ikonomi. Thulaganyo yeo e šišintšwego ya kaonafatšo e akaretša kaonafatšo, peakanyo le go fahlela ka mabaka go ralala dikgoro ka moka tša mmušo le go tiišeletša pušo le mošomo wa go lekola.

14.2 Ditshekatsheko tše di šeditše go maatlafatša Ditirelo tša Mmušo le ka fao mmušo o bušwago ka gona. Tšona ditshekatsheko tše di thomilwe ke baabaditirelo ba go ikema ebile di tlo phatlalatšwa wepsaeteng ya Kgoro ya Peakanyo, Tekodišišo le Tshekatsheko ya Phethagatšo ya Mošomo (DPME) mo go: www.dpme.gov.za.

15. Magato a bosetšhaba a tsamaišo ya UN, AU le SADC

15.1 Ka go tsamaišana le Leanotlhabollo la Bosetšhaba (NDP), leo le nepilego go hlohleletša tlhabollo yeo e swarelelago ka go hlasela ditlhotlo tša selete, tša kontinente goba tša lefaseng ka bophara, Kabinete e e dumeletše go hlongwa ga magato a tsamaišo a bosetšhaba go rulaganya merero ya tlhabollo yeo e swarelelago ya UN, AU le SADC.

15.2 Magato a bosetšhaba a tsamaišo a tla šoma bjalo ka tshepedišo ya bakgathatema ka bontši le ya mafapha ka bontši go nolofatša ditherišano le thulaganyo ka gare le ka ntle ga mmušo mo maikgafong a Afrika Borwa a ditlhabollo tše swarelelago tša boditšhabatšhaba.

15.3 Tshepedišo ye e tla bewa leihlo ke Komiti ya Magareng ga Ditona IMC), yeo e sepetšwago go tšwa mmušong, ebile e tla netefatša gore merero ya tlhabollo (Morero wa UN wa 2030 wa Tlhabollo ye Swarelelago, Morero wa AU wa 2063 le Leano la Selete la SADC la go Laetša Tlhabollo ya Leanopeakanyo) e laeditšwe ka botlalo ka dithulaganyong tša bosetšhaba tša naga ye, le gore e tla laetša tlhahlo ka kakaretšo ya go fihlelela tekolo le dinyakwa tša go bega.

16. IMC mo Tšhomišong ya Theknolotši ya Sebjalebjale (4IR)

16.1 Morago ga kwalakwatšo ya Mopresidente Ramaphosa mo Polelong ya gagwe ya 2019 ka ga Maemo a Setšhaba, Kabinete e dumeletše go hlongwa ga IMC yeo e tla šomago ka merero ya 4IR.

16.2 Khomišene ye e tla fa dikeletšo ka maanopeakanyo le dipholisi tša go arabela dikgatelopele tše difsa tša theknolotši tšeo di hlohleleditšwego ke diphetogo tša ditšithale le gape tša 4IR. Maikarabelomagolo a IMC ke go beakanya thulaganyo le phethagatšo ya magato a 4IR, go akaretšwa le go tlaleletša mošomo wa Khomišene ya Mopresidente.

17. Bofelo bja paka

17.1 Ge Kabinete e ruma lenaneo la yona la tshepedišo ya mmušo ya bohlano, e lebogile badirišanimmogo setšhabeng le badudi. E dirile boipiletšo go maAfrika Borwa go ema senna go aga naga yeo e atlegilego.

17.2 Kabinete e laeditše lethabo la yona Palamenteng le Lekgotleng la Baahlodi ka go itsetsepela le metheo ya molaotheo le go dira gore Lekgotlaphethiši le ikarabele go lebeletšwe dikgahlegelo tša bophelo bjo kaone baduding ka moka.

17.3 Kabinete e laeditše gape lethabo la yona go bagwebišani ba Afrika Borwa mo go SADC; AU; Brazil, Russia, India, China le Afrika Borwa (BRICS); Group of 20 (G20), UN le dihlopha tše dingwe tše ipopilego ka go thekga Afrika Borwa go kaonafatša maemo a ka mo nageng, le go šoma mmogo le yona go fihlelela Afrika Borwa ye kaone, Afrika ye kaone le lefase le kaone.

17.4 Kabinete e gopotše maloko Komiti ya Bosetšhaba bao ba hlokagetšego mo nakong ya mmušo wa bohlano, elego Tona Collins Chabane le Tona Edna Molewa, gotee le baetapele dikgorong tše dingwe tša mmušo bao ba hlanketšego naga ye ka botswerere le go tšwetšapele dikgahlegelo tša Afrika Borwa ka mo nageng le lefaseng ka bophara.

C. Ditiragalo tše Tlago

18. Dikgaruru tša go Ikala ka Bong (GBV) le Polao ya Basadi

18.1 Kgatelopele ye nngwe mo twantšhong ya kgahlanong le GBV e tlo lemogwa ka Labone, 28 Hlakola 2019 ka go bulwa ga Kgorotsheko ya Masetrata ya Booysens gola Johannesburg. Kgorotsheko ye ya Masetrata ya Booysens ya maemo a godimodimo e fana ka ditirelo tša go fapafapana ebile e tlabetšwe ka botlalo go thekga batšwasehlabelo ba GBV le polao ya basadi.

18.2 Go bulwa ga kgorotsheko ye go tla dira gore Mopresidente Ramaphosa, gotee le mekgatlo ye mengwe ya go fapafapana ya go tšwa setšhabeng, e sware Tsebagatšo ya Mopresidente ya GBV le ya Polao ya Basadi yeo e thomago ka boikgafo bja phethagatšo ya diphetho go tšwa Samiting ya Bosetšhaba ya GBV le ya Polao ya Basadi yeo e bego e swerwe ka Dibatsela 2018.

18.3 Dikgorotsheko tšeo di latelago tša Dikgorotsheko tša Melato ya Thobalano di tla neeletšanwa mo dikgweding tše tharo tšeo di tlago:

• Kgorotsheko ya Masetrata ya Boemakepe bja Plettenberg gola Kapa Bodikela e tla ba le diphaphoši tša kgorotsheko tša go balelwa senyane, ye tee ya tšona e lego Kgorotsheko ya Melato ya tša Thobalano.
• Dikgorotsheko tša Masetrata tša Dimbaza le Bitji di tlo tsebagatšwa go la Kapa Bohlabela.
• Kgorotsheko ya Godimo ya Mpumalanga go la Mbombela le Kgorotsheko ya kgale ya Masetrata ya Middleburg yeo karolo ya yona e mpshafaditšwego ke bašomi ba bagolegwa e tla šoma bjalo ka bodulo bja lefelo leo bja Kgorotsheko ya Godimo.

18.4 Pele ga mmušo wa bohlano, palomoka ya dikgorotsheko tše difsa tše 59 e tla be e agilwe ga e sale go tloga ka 1994, go fetiša nepo ya mmušo ya go aga bonyenyane bja dikgorotsheko tše ka bago tše pedi ka ngwaga.

19. Mosepelo wa Bobedi wa Ngwaga ka Ngwaga wa Bafsa ka gare ga Pontšho ya Dibaka tša Ikonomi

19.1 Tona ya Dikgokagano, Dithelefomo le Ditirelo tša Poso ka tšhomišano le dikgoro tše dingwe tša mmušo, di-SOC le bakgathatema ba bangwe e tla swara Mosepelo wa Bobedi wa Ngwaga ka Ngwaga ka gare ga Pontšho ya Dibaka tša Ikonomi ka la 13 Moranang 2019 Mmasepaleng wa Selegae wa Ntabakhulu Seleteng sa Alfred Nzo kua Kapa Bohlabela.

19.2 Mosepelo wa bafsa wa tokologo, go gopola mengwaga ye 25 ya tokologo, o nepile go bafsa, batho ba go se šome le boradikgwebo ka gare ga motšhiši wa dibaka tša dithuto, kgetho ya mošomo le tša dikgwebo tše lego gona lefapheng la mmušo le la praebete.

20. Dikgetho tša Bohle tša Bosetšhaba tša 2019

20.1 Ge naga e le gare e batamela dikgetho tša yona tša boselela tša temokrasi, Kabinete e dira boipiletšo go bakgethi bao ba nago le maloka go šomiša ditokelo tša bona tša molaotheo go bouta ka la 8 Mopitlo. Go bouta ga bakgethi ke selo se bohlokwa go lebeletšwe go šoma gabotse ga temokrasi le gona ka dikgetho tša kgafetšakgafetša, badudi ba ka kgetha baemedi ba bona le go dira gore ba ikarabele.

20.2 Kabinete e dira boipiletšo Khomišeneng ye Ikemego ya Dikgetho, baemedi ba mmušo le setšhaba ka kakaretšo ka Letšatši la Dikgetho gore ba itshware ka mokgwa wo tla netefatšago dikgetho tše lokologilego le tša go se tšee lehlakore. Dikemedi tša rena tša phethagatšo ya molao di tla tšea magato a maleba kgahlanong le motho ofe goba ofe yo a hwetšwago a tšhošetša, a thoma goba dira ditiragalo tša dikgaruru ka tšatši la dikgetho.

D. Melaetša

21. Mahloko

Kabinete e lebišitše mahloko a yona go:

21.1 ba lapa le go bagwera ba Sefepisegolo sa African National Congress, Morena Jackson Mthembu, yo morwediagwe Khwezi a hlokofetšego a nale mengwga ye 25.

21.2 Mmušo le badudi ba New Zealand bao ba lahlegetšwego ke bao ba ba ratago nakong ya dihlaselo tša matšhošetši tša dipolayano kua Christ Church.

21.3 Mmušo le batho ba Rephabliki ya Indonesia morago ga mafula a go tla ka nakwana. Afrika Borwa le Indonesia ke dinaga di le noši mo Afrika le BorwaBohlabatšatši bja Asia ka go latelana tšeo e lego maloko a G20, ebile dinaga tše ka bobedi di swarišana mošomo wa bodulasetulo bja Kgwerano ye Mpsha ya Leanopeakanyo ya Afrika le Asia.

22. Ditebogišo

Kabinete e lebogiša:

22.1 Moprofesara Ncoza Dlova, ngaka ya go tuma kudu maemong a boditšhabatšhaba go tšwa Yunibesithing ya KwaZulu-Natal, yo a thušitšego go utolla lešika le lefsa leo e lego lona le hlolago go lahlegelwa ke meriri goyagoile magareng ga basadi ba setlogo sa Afrika. Phišegelo ya thuto ya Moprofesara Dlova e dirile gore go ngwalwe puku ye tšwago ka mo nageng ka ga maemo ao a swanago a letlalo yeo e nepišitšwego baithuti ka moka ba tša bongaka ka mo nageng, gotee le diphamfolete tša thuto le dimatheriale tša dibidio go ruta balwetši ka maemo a matlalo a bona.

22.2 Sehlopha bosetšhaba sa kgwele ya maoto, Bafana Bafana, ge ba khwalifaetše Mogopo wa 2019 wa Ditšhaba tša Afrika. Sehlopha se se tla kopana le dihlopha tše dingwe tše nne tša Afrika Borwa e bago sa Banyana Banyana; sa Khrikhete; sa Rakbi le sa Amajita, bao le bona ba hweditšego maloka mo dipapading tša bona tša go khwalifaela mogopo wo. Kabinete e dira gape boipiletšo go maAfrika Borwa go thekga sehlopha se sa bosetšhaba mo diphadišanong tša dipapadi tšeo di tlago. Kabinete e reta gape thekgo yeo e filwego ke UN molatong wa Caster Semenya kua Difedereišeneng tša Boditšhabatšhaba tša Mokgatlo wa Boramabelo.

E. Bao ba Thwetšwego Mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.

1. Ngaka Fiona Tregenna – ge a thwetšwe gape bjalo ka leloko la nakwana la Lekgotla la Diphadišano.

2. Morena Cecil Khosa – Mohlankediphethišimogolwane (CEO) wa Molebeledi wa Afrika Borwa wa Ditaemane le Dimetale tša Dibenyabenyane.

3. Morena Themba Cyril Dlamini bjalo ka CEO ya Lefapha la Tšhireletšo le Thuto Lekgotleng la Thuto le Tlhahlo.

4. Morena Mduduzi Eric Zakwe bjalo ka CEO ya Lefapha la Bobegaditaba, Tshepetšo ya Tshedimošo le Dikgokagano Lekgotleng la Thuto le Tlhahlo.

5. Maloko ao e sego ba karolo ya lekgotlaphethiši Lekgotleng la Etšensi ya Tlhabollo ya Dikgwebopotlana lebaka la mengwaga ye meraro:

5.1 Morena Mbulelo Sogoni (Modulasetulo goya ka ditšhišinyo);
5.2 Mohumagadi Suzan Nyakale;
5.3 Mohumagadi Matshediso Ndlovu;
5.4 Mohumagadi Nomsa Kana;
5.5 Moadbokheiti Derick Block;
5.6 Morena Jim Matsho;
5.7 Mohumagadi Beatrice Nkambule (Morwediakgoši Tsakani);
5.8 Morena Charl de Kock;
5.9 Moadbokheiti Mthokozisi Xulu; le
5.10 Morena Mduduzi Sibeko.

6. Mohumagadi Thutukile Skweyiya bjalo ka Modulasetulo wa Koporasi ya Dibetša ya Afrika Borwa (Armscor) go fihla ka la 30 Moranang 2020.

7. Morena Malusi Stanley Motimele bjalo ka leloko la Lekgotla yo e sego karolo ya lekgotlaphethiši ebile e le Motlatšamodulasetulo wa Armscor lebaka la mengwaga ye meraro.

8. Morena Sipho Abednego Mosai – CEO ya Rand Water lebaka la mengwaga ye mehlano.

9. Lekgotla la Etšensi ya Inkomathi-Usuthu la Taolo ya Boageletšo bja Meetse:

9.1 Mohumagadi Tokozani Patience Nyakane-Maluka (Modulasetulo);
9.2 Morena Mandlakayise Sam Mthembu (Motlatšamodulasetulo);
9.3 Mohumagadi Shivon Desiree Wiggins;
9.4 Moadbokheiti Muzikayise Bernard Shabangu;
9.5 Ngaka Thavamoney M Kelly;
9.6 Mohumagadi Lungile Linda Carol Zulu;
9.7 Mohumagadi Lungile Miranda Sikhakhane;
9.8 Morena Mashudu Gangazhe; le
9.9 Morena Pillay Absalom Tshabangu.

Dipotšišo: 
Mohumagadi Phumla Williams
Mogala: 083 501 0139