A. Merero Seemong sa Bjale
1. Polelo ya Maemo a Naga (SoNA)
1.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o tla fa SoNA ya 2021 ka Labone, 11 Dibokwane 2021 go thoma ka 19:00. SoNA e tla ka nako yeo ka moka re swanelago ke go ba ngatana ye tee go fenya ditlamorago tša leuba la bolwetši bja Coronavirus (COVID-19), go kaonafatša maphelo a maAfrika Borwa le go godiša ikonomi. Kabinete e hlohleletša mafapha ka moka a setšhaba go šoma mmogo go netefatša tumelelano ye mpsha ya setšhaba yeo e tla re beago maemong a go dira Afrika Borwa lefelo le le kaone go bohle.
1.2. MaAfrika Borwa ka moka ba kgopelwa go šomiša polelo ya Mopresidente bjalo ka hlohleletšo ya go ipopa ngatana ye tee go fetoša ikonomi ya gaborena, go fediša dikgaruru tša go ikala ka bong le polao ya basadi (GBVF) le go itebanya le ditlhotlo tše tharo e bago bohloki, go se lekalekane le tlhokego ya mešomo. Ditshedimošetšo tša babegaditaba tša ka morago sa SoNA di tlo hlatholla Lenaneotiro la Mmušo la 2021/22.
2. Dipeeletšo
2.1. Kabinete e amogela dipeeletšo tša R16 bilione ka Khamphani ya Afrika Borwa ya Difatanaga ya Ford kua polanteng ya yona ya Silverton. Dipeeletšo tše di tla oketša kelo ya thomelontle ya difatanaga tša ka mo nageng ye le go hlola mešomo ya thwi ya go balelwa 1 200.
2.2. Dipeeletšo tše di bopa karolo ya Lefelo la go Ikgetha la Dikgwebo tša go Dira Difatanaga (SEZ) la Tshwane leo le tsebagaditšwego ka 2019 go hlola senthara ya kgoparara ya go dira difatanaga ka mo Afrika. Lefelo le la go ikgetha le gokeditše baabi ba 12 ba diphatse tša difatanaga le gona kago ya difeme tša bona e thomile, ka boleng bja go fihla R4.33 bilione. Dipeeletšo tše di kgonthišiša ka fao Afrika Borwa e goketšago ka gona bjalo ka naga ya dipeeletšo le go laetša boitshepho bjo batšweletši ba difatanaga lefaseng ka bophara ba nago le bona ka mo nageng ya gaborena.
3. Lesolo la go Hlaba Moento wa COVID-19
3.1. Mmušo o bea pele lenaneo la moento la naga ye go efoga go phatlalala ga COVID-19. Kabinete e netefaletša maAfrika Borwa gore lenaneo le le santše le sepela gabotse. Moento wa Johnson & Johnson o tla thoma go šomišwa legatong la moento wa AstraZeneca.
3.2. Diphetogo tše di tlile ka morago ga dinyakišišo tšeo di nabilego ka boramahlale ba tša bongaka tšeo di laeditšego gore AstraZeneca ga ena mohola kudu kgahlanong le mohuta wo fapanego wa COVID-19 501Y.V2. Moento wa Johnson & Johnson o laeditše bohlatse bja ka fao o nago le mohola ka gona kgahlanong le mohuta wo fapanego wa 501Y.V2 wo o hwetšagalago ka boati ka mo nageng.
3.3. Kabinete e retile mošomo wa boramahlale le badiradiphatišišo bao ba kgonnego go utolla ka fao meento ye e nago le mohola ka gona kgahlanong le mohuta wo o fapanego wa 501Y.V2. Se se kgonthišiša mabokgoni a re nago le ona ao a tseneletšego a tša saenthefiki ao a tsebagalago lefaseng ka bophara.
3.4. Go rekwa ga moento wa AstraZeneca go be go ithekgile ka mohola wo o hlatsetšwego pele go utollwa mohuta wo o fapanego wa 501Y.V2 ka mo nageng. Morwalo wo o amogetšwego go tšwa Serum Institute of India ka la 1 Dibokwane 2021 ga wa felelwa ke nako ebile o sale mo nakong ya neeletšo ya karolo ya mathomo ya lenaneo la meento.
3.5. Kabinete e laeditše boitshepho mo lesolong la go hlaba moento gomme go tla thoma go hlabelwe pele bašomedi ba tlhokomelo ya maphelo ba go kopana le balwetši nako le nako ba go feta 1.2 milione. Kgoro ya Maphelo, ka go šomišana le ba Matlotlo a Bosetšhaba, e tla tšwelapele go reka meento ye mengwe ye mentši go netefatša gore naga ye e fihlelela palo ya yona ya batho ka meento.
3.6. Go netefatša gore go hlaba moento go sepela ka thelelo, Kgoro ya Maphelo e tsebagaditše Peakanyo ya Elektroniki ya go ngwadišetša go Hlaba Moento leo le ka hwetšagalago mo go https://sacoronavirus.co.za/evds/tscs/(link is external). Kabinete e hlohleletša bao ba nago le maloka a go entwa kgatong ya mathomo gore ba ingwadiše ka bobona go hwetša meento ye.
3.7. Kabinete e hlohleletša batho ka moka mo Afrika Borwa go tšwelapele go latela magato a polokego go thibela go phatlalala ga diphetelo tša COVID-19 ka go efoga dikgobokano tše dikgolo, go hlapa matsogo ka meetse le ka sesepe goba ka sanithaesa ya alekhohole ya go feta 70%, go apara dimaseke mafelong a bohle le go šielana sekgala ka tekano ya mithara o tee le seripa.
4. Sekhwama sa Magato a go Lwantšha GBVF
4.1. Kabinete e amogetše go tsebagatšwa ga Sekhwama sa Magato a go Lwantšha GBVF seo se hlomilwego ke lefapha la praebete. Sekhwama se se tlo maatlafatša magato a naga ye go lebeletšwe GBVF le phethagatšo ya Leano leo le amogetšwego la Togamaano la Bosetšhaba (NSP) mo go GBVF.
4.2. Sekhwama se se kgontšha ye nngwe ya ditharollo go tšwa go Samiti ya Tsebagatšo ya GBVF yeo e swerwego ka 2018, yeo e dirago boipiletšo go bagwebišani ka moka setšhabeng ka mo nageng, go akaretšwa mmušo, mekgatlo ye lego setšhabeng le bakgathatema ba bangwe, go šoma mmogo go hwetša magato a bonamodi a go tšea nako ye telele go fediša GBV.
4.3. Kabinete e amogetše dikotlo tše pedi tša go tswalelelwa kgolegong bophelo ka moka tšeo di ahloletšwego Lungile Nxelelwa kua Kgorotsheko ya Maseterata ya Palm Ridge ka baka la go kata le polao ka 2019 ya Keneilwe Pule wa mengwaga ye 27 wa go tšwa Sebokeng.
4.4. Kabinete e retile gape le ditheo tša phethagatšo ya molao ka mošomo wa tšona wo mobotse morago ga gore Kgorotsheko ya Selete ya Lebowakgomo e ahlolele monna wa mengwaga ye 27 wa go tšwa motsaneng wa Ga-Tamatis gola Limpopo bophelo ka moka ka kgolegong morago ga go bonwa molato wa go kata mosetsana wo a golofetšego wa mengwaga ye 14.
4.5. Kabinete e gateletše gore e tla tšwelapele go šoma bošego le mosegare go maatlafatša peakanyo ya toka ya naga ye go swaragana ka bogale le babonwamolato ba GBVF, go netefatša gore batšwasehlabelo ba hwetša toka ye potlakilego le gore setšhaba se dule se bolokegile. Kabinete e dirile boipiletšo mafapheng ka moka a setšhaba go ba karolo ya phenkgišano ye go fediša boipušeletšo bja dikgaruru kgahlanong le basadi le bana ka go bega badirabobe maphodiseng.
5. Kopano ya Afrika (AU)
5.1. Paka ya Afrika Borwa bjalo ka Modulasetulo wa AU e fihlile mafelelong morago ga ngwaga wo o bego o sa letelwa kontinenteng ye le lefaseng ka bophara. Paka ya Afrika Borwa e amilwe kudu ke COVID-19, yeo e amilego dinaga ka moka mo kontinenteng. Ntle le ditlhotlo ka moka tšeo di tlišitšwego ke leuba le, Afrika Borwa e atlegile ka go iša pele lenaneothero la AU, kudukudu ka fao kontinente ye e tšeerego magato ka leuba la COVID-19.
5.2. Nakong ya ge Afrika Borwa e le modulasetulo, re phethagaditše Lefelo la Kgwebo ye Lokologilego la Kontinente ya Afrika, gomme seo ya ba sešupo sa go tswalwa leswa ga kgwebišano magareng ga dinaga tša Afrika le ikonomi ye kopantšwego. Afrika Borwa e kgathile tema ka mafolofolo masolong a AU a go hlola moya wa khutšo kua South Sudan le Ethiopia.
5.3. Kabinete e lebogišitše Mopresidente Ramaphosa ka boetapele bja gagwe nakong ya ge Afrika Borwa e bego e le modulasetulo le go retwa ke maloko ka moka bjalo ka Konokono ya Sekhwama sa Magato a AU go lebeletšwe COVID-19. Le ge Afrika Borwa e sa hlwele e le modulasetulo e tla tšwelapele go thekga maatlafatšo ya basadi mo Afrika go ralala Mengwaga ye Lesome ya go Akaretšwa ga Basadi ba Afrika Mererong ya Ditšhelete le ya Ikonomi go fihla ka ngwaga wa 2030.
6. Boso bjo šoro
6.1. Kabinete e lomilwe tsebe ka phethagatšo ya leanotšhoganyetšo la sehla ka sehla la bosetšhaba la taolo ya masetlapelo gotee le magato a mohlakanelwa go Ledimo la Mawatle la go bitšwa Eloise le dipula tša matlorotloro tša go šika le ledimo le. Kabinete e lebiša mahloko a yona ka pelo ye bohloko go batho ka moka bao ba lahlegetšwego ke baratwa ba bona nakong ya madimo a boima a moragorago le go lakaletša bao ba gobetšego pholo ya ka pejana. Mmušo o santše o tšwelapele go šoma mmogo le setšhaba le mekgatlo ye sego ya mmušo (di-NGO) go thuša bao magae a bona a senyegilego nakong ya dipula tša matlorotloro.
6.2. Dipula tše tša matlorotloro di hlotše go senyega ga mananeokgoparara diprofenseng tša go fapafapana. Ba Ditirelo tša Boso ba Afrika Borwa (SAWS) ba file temošo ya mafula ao a ka bago gona goya pele gola Limpopo, Freistata le Lebowa Bodikela mo matšatšing ao a tlago. Kabinete e hlohleleditše gape le batho go ntšha mahlo dinameng ka nako ya maemo a boso a mašoro. Maloko a setšhaba ba eletšwa gore ba upše ba itulele ka magaeng a bona nakong ya dipula tša matlorotloro le seemo sa boso sa madimo.
6.3. SAWS e tla tšwelapele go romela ditemošo tša boso tša tšatši ka tšatši le beke ka beke, le go lemoša Senthara ya Bosetšhaba ya Taolo ya Masetlapelo (NDMC) ka maemo a boso afe goba afe a mašoro. NDMC e tla phatlalatša tshedimošo ye go bakgathatema ba maleba go lemoša batho ka moka setšhabeng.
6.4. Mmušo o šomammogo le di-NGO, sehlopha sa Ditona, maloko a makgotlaphethiši le baetapele ba mafelo a kgauswi – go akaretšwa le NDMC – go sepediša ditirelo tša tšhoganyetšo tše ka tšwelago batho mohola mo diprofenseng tšeo di amegilego.
B. Diphetho tša Kabinete
1. Seemo sa Bosetšhaba sa Masetlapelo
1.1. Kabinete e dumeletše go oketšwa ga nako ya go ba mošomong ya Seemo sa Bosetšhaba sa Masetlapelo go fihla ka la 15 Hlakola 2021, goya ka Karolo 27(5) (c) ya Molao wa Taolo ya Masetlapelo, 2002 (Molao 57 wa 2002).
C. Melaetša
1. Anibesari
1.1 Kabinete e ketekile anibesari ya bo24 ya Molaotheo wa temokrasi wa Rephabliki ya Afrika Borwa wa 1996, wo o thomilego go tsenywa tirišong ka la 4 Dibokwane 1997 morago ga gore o tsebagatšwe ke Mopresidente wa peleng Nelson Mandela. Wona Molatheo wo wa go opelwa magoswi lefaseng ka moka o tiišeleditše tokologo ya rena yeo e fihleletšwego ga boima le temokrasi yeo ka moka ga rena re swanelago ke go e thabela.
2. Kabinete e lebiša ditebogišo tša yona le go lakaletša bao ba latelago mahlogonolo:
2.1. Moadbokheiti Dumisa Ntsebeza SC ge a kgethilwe go ba Moahlodi wa Kgorotsheko ya Afrika ya Ditokelo tša Botho le tša Batho.
3. Mahloko
Ka baka la ge ye e le kopano ya yona ya mathomothomo ka 2021, Kabinete e lebiša mahloko a yona ao a diegilego go ba malapa le bagwera ba:
3.1. Morena Jackson Mphikwa Mthembu, yo e bego e le Tona Kantorong ya Mopresidente wa pušo ya boselela. E be e le molwelatokologo wa boikgafo ebile o hlanketše dikantoro tša mmušo ka bothakga.
3.2. Morena Jonas Gwangwa, moemedi wa tša setšo yo e bego e le mongwadi wa dikoša wa go tsebega lefaseng ka bophara, mmeakanyi wa tša mmino, motšweletši le moletši wa porompeta ya trompone.
3.3. Ngaka Sibongile Khumalo, modiragatši wa mmino ya go fapafapana le morutiši wa mmino yo a kgathilego tema tlhabollong ya bokgabo le setšo sa Afrika Borwa magorong a mmino a jazz le a opera.
3.4. Mme Rebecca Kotane, wa go tsebega ka leina la gagwe la go ratega bjalo ka MmaKotane, yo a kgathilego tema ye bohlokwa kudu diphenkgišanong tša naga ye tša tokologo. O gopolwa ka tema yeo a e kgathilego Mogwantong wa Basadi wa 1956 go ya Union Buildings ebile e be e le mosadi wa moetapele yo a hlokofetšego wa SACP (South African Communist Party), Morena Moses Kotane.
3.5. Justice Khayelihle Kenneth Mthiyane, yo a šomilego bjale ka Motlatšamopresidente wa maloba wa Kgorotsheko ye Phagamego ya Boipobolo.
3.6. Mme Thoko Ndlozi, leloko le tee fela leo le bego le sa phela la sehlopha sa basadi sa bahlabeletši ba mmino sa Joy seo se dirilego histori ka košana ya bona ye bego e le sehloweng go tša mmino, ya Paradise Road.
3.7. Morena Wandi Nzimande, yo mongwe wa bao ba thomilego leibole ya Afrika Borwa ya diaparo tša Loxion Kulca, yo a re filego diteki tša mathomo tša Mzansi.
3.8. Morena Knowledge Simelane, yo a bego a ikgafetše go lota maleme a ka mo nageng. O tlogetše sekgoba lefapheng la phatlalatšo ya dikuranta.
3.9. Morena Welcome ‘Bhodloza’ Nzimande, yo a thomilego go šoma Ukhozi FM ka 1978 le lerato la gagwe la mmino wa Maskandi leo le utolotšego borammino ba bantši ba Afrika Borwa ba go opela ka maleme a ka mo nageng.
3.10. Morena Kabelo ‘KB’ Molopyane, mogaši wa go tuma kudu yo mošomo wa gagwe o thomilego go tloga ka ngwaga wa 1996 a buša a tsebega kudu ge a thoma go šomela Motsweding FM.
3.11. Ngaka Sam Phillips, mmapadi wa thelebišene wa go thopa difoka le go tsebega kudu maemong a boditšhabatšhaba, mongwadi, mohlami wa dikoša le molaodi.
3.12. Morena Edwin De Lille, monna wa Tona ya Mešomo ya Setšhaba le Mananeokgoparara, Patricia de Lille.
3.13. Kgošikgolo Thulare Victor Thulare III, Kgoši ya setšhaba sa Bapedi, yo a amogeditšwego sethifikeithi sa go kgonthišiša gore ke yena Kgoši go tšwa go Mopresidente Ramaphosa ka 2020.
D. Bao ba Thwetšwego Mešomong
Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba.
1. Moadbokheithi Doctor Mashabane – Molaodipharephare wa Kgoro ya Toka le Tlhabollo ya Molaotheo.
Dipotšišo:
Mohumagadi Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete
Mogala: 083 501 0139