A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale

1. Go hHaselwa le go Bolawa ga Maphodisa go Kgadilwe ka Bogale

1.1. Kabinete e kgadile go hlaselwa le go bolawa ga maphodisa gomme seo ga e se bitše bohlokapelo feela, empa le gore ke botšhošetši go thireletšo ya bosetšhaba. Maloko a Tirelo ya Maphodisa a Afrika Borwa (SAPS) mmogo le makala a mangwe a go hlokomela go latelwa ga molao, go balwa le dikhamphani tša tšhireletšo, a bea maphelo a ona kotsing tšatši ka tšatši gore ba re šireletše; gomme ba swanetšwe ke thekgo le tšhireletšo ya rena.

1.2. Kabinete e amogetše nyakišišo ya botsarogaphoka yeo e hlotšego go swarwa ga mogononelwa yoo a amantšhwago le polao ya maphodisa a mabedi a ka Kapa Bodikela ka Lamorena la 28 Dibokwane 2021 bao ebile ba utsweditšwego le dithunya tša bona. Ditiro ka moka tša bosenyi, go balwa le polao, di ka se amogelege, gomme badiri ba tšona ba tla tsongwa gomme ba lebana le molao.

1.3. Kabinete e retile gape mošomo wa SAPS wa go utolla khokheini ya boleng bja mmileng bja R500 milione go tšwa sekepeng sa go thea dihlapi lebopong la Saldanha. Mošomo wo o be o etilwe pele ke mafokisi go tšwa Yuniting ya Melato ya Bosenyi bja mabapi le Ditagi ka tšhomišano le diyuniti tše dingwe tša SAPS.

1.4. SAPS e retilwe gape tabeng ya go tšea mabotlelo a 400, ao a lekanago le ditšhwaana tše 2 400 tša meento ya maaka ya Bolwetši bja Kokwanahloko ya Khorona (COVID-19) go tšwa bobolokelong bja ka Germiston go la Gauteng. Maphodisa a ile gape a humana dimaske tša maakasego gomme a swara batho ba bararo.

1.5. Kabinete e hlohleletša setšhaba go se reke meento ya maaka go tšwa baabing bao esego ba maleba bao ba beago maphelo a badudi kotsing. Ka Kgoro ya tša Maphelo, mmušo o šetše o thomile ka phethagatšo ya lenaneo la moento wa mahala woo o tlo fihlelelago maAfrika Borwa ka moka ao a ithaopago go entelwa. Go fihla gabjale, Legato 1 la lenaneo la go entela mafelong ao a kgethilwego go phatlalala le naga le šetše le fihleletše batho ba go feta 100 000.

2. Lehu la Masetlapelo la Monna go la Braamfontein, Johannesburg

2.1. Kabinete e nyamišitšwe ke lehu la masetlapelo la monna yoo a bolailwego Nakong ya megwanto ya baithuti ba Yunibesithi ya Wits go la Braamfontein ka Johannesburg ka Laboraro la 10 Hlakola 2021, gomme e lebiša matshidišo go ba lapa le bagwera ba mohu.

2.2. Bolaodi bja Dinyakišišo tša Maitshwaro a Maphodisa bo šetše bo thomile ka dinyakišišo tša go humana bonnete bja seo se hlotšego lehu.

2.3. Kabinete e hlohleletša maphodisa go ba le maitshwaro ge a netefatša gore go ba le toka nakong ya megwanto le gore a se ke a šomiša dikolo tša nnete.

3. Bolwetši bja Letadi la Dikolobe tša SeAfrika (ASF)

3.1. Go begilwe go phulega ga ASF dipolaseng tše pedi go la Mfuleni, ka Kapa Bodikela. Kgoro ya tša Temo ka Kapa Bodikela e ileditše go rekišwa le go sepetšwa ga dikolobe tšeo di phelago go tšwa Mfuleni go thibela go phatlalala ga bolwetši.

3.2. ASF ke bolwetši bjoo bo fetelago bjoo bo amago dikolobe tša gae le tša lešoka, empa ga bo ame batho. Le ge go le bjalo, Kabinete e ipiletša gore go be le tlhokomelo e kgolo gore go thibelwe go phatlalala ga bolwetši go ya dikarolong tše dingwe tša naga.

3.3. Balemi ba eletšwa go apea dijo tša dikolobe, tšeo di bego di dutše kgauswi le nama ya botala, iri ka moka pele ba ka di fa dikolobe e le ba netefatša gore kokwanahloko ya ASF le malwetši a mangwe ga a be gona.

4. Dipalopalo tša Palomoka ya Boleng bja Ditšweletšwa tša Naga Mo Ngwageng (GDP)tša Kotara ya Bone ya 2020

4.1. Kabinete e lemogile dipalopalo tša GDP tša kotara ya bone ya 2020 tšeo di lokolotšwego ke ba Statistics South Africa ka Labobedi la 9 Hlakola 2021. GDP yan nete e gotše ka 6.3%, gomme seo se hlotšwe ke go fokotšwa ga dikiletšo tša mosepelo tša go amana le COVID-19. Dipoelo di bontšhitše kgolo e kgolo ge go etla tšhomišong ya ditšweletšwa ke malapa mmogo le tšweletšontšhi ya ditšweletšwa. Ka baka la seo, mo ngwageng wa 2020, GDP ya nnete e fokotšegile ka 7.0%, elego poelo yeo e bego e se ya letelwa.

4.2. Lekala la tšweletšo le gotše ka 21.1% ka kotareng ya bone ya 2020. Makalana a senyane go tšwa go a lesome a bontšhitše kgolo (a etilwe pele ke lekala la dijo le dino, la difatanaga le dikarolo tša difatanaga, le la ditšweletšwa tša tšhipi), mola lekalana la kgolo ya kgwebišano le gotše ka (9.8%) le etilwe pele ke thekišo ya difatanaga, kheitharing le tša madulo a go lefelwa. Temo e laeditše kgolo e kgolo ya ngwaga (13.1% ka 2020) yeo e hlotšwego ke maemo a boso ao a kgahlišago mmogo le kgolo e botse ya makalana a lefela, dirapana le leruo.

4.3. Ge go etla tabeng ya ditshenyegelo, ditshenyegelo go tšwa tšhomišong ya ditšweletšwa ke malapa e oketšegile ka palo ya 7.5%, gomme e etilwe pele ke diresturente le dihotele; dijo le dino; gape le makalana a tša boitapološo le setšo. Peeletšokakaretšo ya dithoto tša go se šute e oketšegile ka 12.1%, gomme e etilwe pele ke peeletšo yeo e oketšegilego go didirišwa tša mabapi le dinamelwa mmogo le mešomo ya go aga ka ge tšhomišo ya ditsela ka dinamelwa tša batho le tša dithoto e oketšegile gape le mošomo wa bointšinere bja kago o thomišišitše gape.

4.4. Kabinete e tšwela pele go ba le tshepo ya gore ikonomi e tla tsoga ka dikimollo tša maphelo tšeo di beilwego pele mmogo le maitekelo ao a tšwelago pele a tšhomišanommogo magareng ga mmušo, kgwebo, bašomi le ditšhaba phethagatšong ya Leano la Kagoleswa le Tsošološo ya Ikonomi.

5. Samiti le Pontšho ya Proudly South African Buy Local

5.1. Mopresidente Cyril Ramaphosa o adile Polelokgolo ka bidio inthaneteng ka Labobedi la 9 Hlakola 2021 samiting le pontšhong ya bo senyane ya Proudly South African Buy Local yeo e bego e swerwe ka tlase ga hlogo ye e rego “Localisation as a driver of Economic Growth”. Proudly South African ke lekala la Kgoro ya Kgwebišano, Intaseteri le Phadišano.

5.2. Samiti e be e gašwa thwii go tšwa dikgokaganong tša go fapafapana tša inthanete le leago go kgontšha kgathotema yeo e nabilego dipoledišanong. Pontšho ye e swerwego ka inthanete e kgontšhitše dikhamphani go kwalakwatša ditšweletšwa le ditirelo tša tšona ka bideo e nnyane gape e kgontšhitšego gore go be le kopano ye e swerwego ka inthanete magareng ga bakgathatema bao ba bego ba na le kgahlego ya go tsenela kgwebišano le kgwebo e itseng.

5.3. Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa le dikgwebo go thekga ditšweletšwa le ditirelo tšeo di hlamilwego ka mo nageng, kudu mo nakong ya tsošološo ya ikonomi, go tšwetša pele kgolo ya ikonomi le tlhamo ya mešomo.

6. Ketelo Lefelong la Bobolokelo la Biovac

6.1. Motlatšapresidente David Mabuza o etetše lefelo la bobolokelo la Biovac go la Midrand, Gauteng, ka Labobedi la 2 Hlakola 2021 bjalo ka karolo ya mošomo wa Komiti ya Ditona go Meento ya COVID-19, yeo e hlokometšego gore go phatlalatšwa ga lenaneo la go entela go a atlega.

6.2. Setheo sa Biovac, elego khamphani ya tša bokhemese yeo elego Cape Town, beng ba yona ke mmušo le lekala la poraebete. Yona e hlamilwe ka 2003 gomme e rwele maikarabelo a mananeo a go hlabela mo tlhabollong ya meento, mmogo le go lota le go phatlalatša meento go ya mafelong ao a fapafapanego a go entela.

6.3. Mo mengwageng yeo e fetilego, Biovac e dirile sekgoba seo se lekanego sa go lota le go ABA meento. Kabinete e kgotsofaditšwe ke go tšea karolo ga yona ge go etla lenaneong la kabo ya meento gape le mošomo woo e o dirago mmogo le dikhemese tše dingwe go tšweletša meento ya COVID-19.

6.4. Kabinete e ipiletša go batho ka moka gore ba ntšhe mahlo dinameng le go tšwela pele go latela melao ya tša maphelo ka go apara maske ge ba le mafelong a bohle, go hlapa diatla nako le nako ka sesepe le meetse goba go šomiša sanithaesa ya go ba le alkhohole ya 70%, go bula sekgoba sa mitara o tee le seripa gape le go efoga go ya fao go kopanego batho ba bantšhi.

B. Diphetho tša Kabinete

1. National Student Financial Aid Scheme (NSFAS)

1.1. Kabinete e theeleditše polelo go tšwa go Tona ya Thuto ya Godimo, Saense le Theknolotši, Ngaka Blade Nzimande, mabapi le dihlohlo tša gabjale tša tlhaelo ya mašeleng yeo NSFAS e itemogelago yona. Dihlohlo tše di ditetše go phethwa ga boingwadišo bja baithuti ba ngwaga wa mathomo ka diyunibesithing.

1.2. Leuba la COVID-19 le gakaditše dihlohlo tša sekema sa NSFAS. Tše dingwe tša dihlohlo tše ke go oketšwa ga ngwaga wa dithuto le palo ya baithuti bao ba nago le maloka a go humana mašeleng a dithuto ka ge batswadi ba lobile mešomo. Go rarolla se, Kabinete e fetišitše mašeleng a tlaleletšo, gomme dintlha mabapi le seo di tla hlaloswa ka botlalo ke Tona Nzimande ka pela ka morago ga polelo ye.

1.3. Kabinete e laetše gore mošomo wa tlaleletšo o swanetše o dirwe gore go humanwe tsela ya maleba ya saruri ya go lefela baithuti dithuto tša bona tša yunibesithi. Kabinete e tšwela pele go ikgafa go netefatša gore baithuti ka moka bao ba nago le maloka a go lefelwa dithuto ga ba tlogelwe ka ntle ka baka la go hlaela ga mašeleng.

2. Sengwalwa sa Mathomo sa Pampiri ya Seemo Bakeng sa Tshepetšo ya Naga le Tlhabollo ya Madulo ka Nageng ka Mafelong ao Abelanago kgoro, Ditsela le Mekgotha

2.1. Kabinete e fetišitše sengwalwa sa mathomo sa Pampiri ya Seemo bakeng sa Tshepetšo ya Naga le Tlhabollo ya Madulo ka Nageng ka Mafelong ao abelanago kgoro, ditsela le mekgotha gore e kgone go ba le dipoledišano le batšeakarolo ba maleba. Ditlhabollo tšeo di šišintšwego di tla ka tsela ya semolao ya go thoma tsela ya go aba naga yeo e abelanwago go batho goba ditšhaba tšeo madulo a tšona nageng yeo a sego a šireletšega go ya ka semolao.

2.2. Ditlhabollo tše di tla oketša gape motheo wa mananeo a bohlokwa a setšhaba go matlafatša ditšhaba go boledišana ka mešongwana yeo ba e kgethilego ya mabapi le tša setšo, tša leago le tša ikonomi. Dipoledišano tše di tla hlola go rulaganywa ga Samiti ya Bosetšhaba ya mabapi le Naga.

3. Go Reka Meento

3.1. Kabinete e amogetše polelo ka Tona ya Tša Maphelo Zwelini Mkhize le Tona ya Ditšhelete Tito Mboweni ka ga dipoledišano le dikhamphani tša dikhemese mabapi le dikonteraka tša go reka meento.

3.2. Diphapano tšeo di bilego gona di akaretša go lefela meento e sa le ka pela go netefatša gore maAfrika Borwa a humana meento ka pela ka moo go kgonegago. Kabinete e thekgile maitekelo a Kgoro ya Matlotlo ya Bosetšhaba le Kgoro ya Tša Maphelo ya Bosetšhaba a go tšwela pele ka dipoledišano go netefatša gore go ba le phihlelelo ya ka pela ya meento bakeng sa bohle.

4. Maemo a Masetlapelo a Bosetšhaba

4.1. Kabinete e fetišitše koketšo ya Maemo a Masetlapelo a Bosetšhaba go ya go la 15 Moranang 2021. Se se dirwa go ya le ka Karolo 27(5) (C) ya Molao wa Taolo ya Masetlapelo wa 2002 (Molao wa bo 57 wa 2002). Setšhaba se hlohleletšwa go tšwela pele go latela ka moka melao le dikiletšo tša maphelo tša mabapi le COVID-19 gore go thibelwe go phatlalala ga kokwanahloko.

C. Melaokakanywa

1. Molaokakanywa wa tša Maphelo le Polokego Mešomong (OHS) wa 2020

1.1. Kabinete e fetišitše phatlalatšo ya Molaokakanywa wa OHS wa 2020 gore o humane dikakanyo go tšwa setšhabeng. Molaokakanywa o lebeletše go fetoša Molao wa OHS wa 1993 (Molao wa bo 85 wa 1993) le go o dira gore o sepedišane le ditshepedišo tša boditšhabatšhaba. O lebeletše gape go matlafatša mekgwa ya polokego ya bašomi mafelong a bona a mošomo.

1.2. Molaokakanywa o tsebagatša ditsela tša go matlafatša bašomi gore ba emiše ka mošomo ge ba ekwa okare lefelo la bona la mošomo le kotsi ebile ga se le bolokege, gomme ba dire seo ntle le go hlokofatšwa ke bengmošomo.

2. Molaokakanywa wa Tšhireletšo ya Bareki ba Dintlo

2.1. Kabinete e fetišitše Molaokakanywa wa Tšhireletšo ya Bareki ba Dintlo gore o yo alwa ka Palamenteng. Molaokakanywa wo o phumola Molao wa Mekgwa ya Tšhireletšo ya Bareki ba Dintlo wa 1998 (Molao wa bo 95 wa 1998). Diphetošo tšeo di šišintšwego di akaretša go oketšwa ga tšhireletšo yeo e fiwago bareki ba dintlo, go balwa ditokišo, mpshafatšo, diphetošo le go oketšwa ga ntlo yeo e sego e mpsha. Molaokakanywa o šišinya gape mananeo a tlhabollo ka intasetering ya go aga dintlo.

2.2. Dikakanyo tša palo yeo e bonalago di šetše di amogetšwe go tšwa go batšeakaro ba ka intasetering ka tsela ya dipoledišano le setšhaba. Molaokakanywa o tla ya ditshekatshekong ka tsela ya Palamente pele o ka fetišwa go ba molao.

D. Ditiragalo tšeo di sa Tlago

1. Letšatši la Lefase la Tsheketšo ya Meetse

1.1. Afrika Borwa e tla ema le setšhaba sa lefase ketekong ya Letšatši la Lefase la Tsheketšo ya Meetse ka Mošupologo wa la 22 Hlakola 2021. Letšatši le ke la go lemoša bothata bja tlhokego ya meetse gomme le lebišitše phihlelelong ya Nepo ya Tlhabollo ya Saruri ya bo-6: Meetse ao a hlwekilego le Kelelatšhila go bohle ka 2030.

1.2. Kgoro ya Meetse le Kelelatšhila e tsebagaditše lesolo la #SaveWater go gopotša maAfrika Borwa ka moka gore lerothi le lengwe le le lengwe le bohlokwa. Ntle le dipula tšeo di nelego pejana, naga ye ya go hloka meetse e sa le kotsing ya go itemogela dikomelelo tšeo di gakatšwago ke go fetogafetoga ga boso.

1.3. Kabinete e ipiletša go maAfrika Borwa go šomiša meetse ka tsheketšo ka ge tshenyo ya meetse ya lehono e ka ama meloko yeo e sa tlago. A re beng moloko woo o nago le maikarabelo gomme re beye bokamoso bja rena matsogong a rena ka go tima pompi yeo e senyago meetse.

E. Melaetša

1. Ditebogišo

Kabinete e lebišitše ditebogišo go:

Mme Tshepho Faith Koopa, Modiradiphatišišo wa tša saense wa mo gae go tšwa Pathology LabOne yoo a utolotšego anthitšene ya diteko tša COVID-19. Anthitšene yeo ke karolo ya mekotlana ya diteko tša COVID-19 yeo e abjago ke dilaborathori tša LabOne go la Khayelitsha ka Kapa Bodikela, le ka Midstream, ka Gauteng.

Pathology LabOne e rekile mekotlana ya diteko ka tšhomišano le Kgošana Amon Moagi wa setšhaba sa Bakgatla ka profenseng ya Leboa Bodikela, Africapacity Investment Group mmogo le Brawne Capital.

2. Matshedišo

• Kabinete e rometše matshidišo go malapa le bagwera ba:
• Mme Karima Brown (54), mmegaditaba wa maemo a godimo wa mahlwaadibona
• Morena Peter Matlare (61), rakgwebo gape e be e le Motlatša-Hlogophethiši ya Absa yoo a kilego a swara maemophethiši ao a fapafapanego dikgwebong tše ntšhi mmogo le go Lekgotlakgašo la Afrika Borwa (SABC).
• Morena Azwifarwi Dick Ralushi (71) molwelatokologo. Ralushi e be e le leloko la mokgatlo wa Black Peoples Convention (BPC) gomme o bile Mongwaledi wa Bokwalakwatši. O bile leloko la Northern Transvaal Action Committee, yeo e bego e le karolo ya United Democratic Front (UDF), gape e le molwelatokologo wa sešole sa African National Congress (ANC), sa Umkhonto WeSizwe ka tlase ga Northern Transvaal Rural Machinery.

F. Go thwalwa  

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a dithuto a tla tiišetšwa le go netefaletšwa ka maleba..

1. Mme Mamogala Jennifer Musekene – Motlatša-Molaodipharephare: lekaleng la Dikhemikhale le Taolo ya Ditšhila, Kgorong ya Tikologo, Dithokgwa le Boreahlapi.

Dipotšišo:
Phumla Williams
Mogala: 083 501 0139