A. Merero ye Bohlokwa Seemong sa Bjale

1. Phetogo ya Klaemete

1.1. Kabinete e amogetše ketelo ya go tla ka mo Afrika Borwa ka Morena Alok Sharma, Mopresidente wa Samiti ya bo-26 ya Phetogo ya Klaemete ya Ditšhabakopano (UN), go thoma ka la 19 go fihla ka la 21 Phupu 2022, gotee le phetleko ya gagwe ya gore Afrika Borwa e laeditše boikgafo bja mošito o godimo ga diphetogo tša go diriša mohlagase wa go hlweka. 

1.2. Ka 2021, Mopresidente Cyril Ramaphosa o bile le baetapele ba bangwe ba dinaga go tsebagatša tšhomišanommogo ye bohlokwa le mebušo ya Fora, Germany, United Kingdom le Amerika gotee le Kopano ya Yuropa, go thekga diphetogo tša go se tšee lehlakore tša ikonomi ya khabone ya maemo a fase le setšhaba sa go tielela kgahlanong le diphetogo tša klaemete. 

1.3. Afrika Borwa e be e šoma ga boima go itokišetša sefala sa diphetogo tša rena goya mohlagaseng wa go hlweka le go thoma go šomiša methopo ya mohlagase wa go hlweka go swana le haedrotšene ya tlhago, dilahlwa, mohlagase wa go fehlwa ka moya, mohlagase wa seetša sa letšatši le mohlagase wa go fehlwa ka meetse, magareng ga mehuta ye mengwe ya go mpshafatšega. Mehutahuta ye e tswakanego ya mohlagase e hlola tekatekano magareng ga methopo ya mohlagase go netefatša mohlagase wa go botega wa go kgona go fihlelela dinyakwa tša mohlagase tša naga ye tšeo di golelago godimo.

2. Go Hlaba Meento ya Bolwetši bja Coronavirus (COVID-19)

2.1. Kabinete e amogetše phuhlamo ye kgolo ya diphetelo tša COVID-19 tšeo di gatišitšwego ka mo Afrika Borwa mo dibekeng tše mmalwa tša go feta ebile e hlohleleditše batho ka moka bao ba nago le maswanedi go tšwelapele go entela, ka ge seo se thuša go efoga malwetši a šoro, go amogelwa maokelong le go bolawa ke COVID-19. 

2.2. Palo ya go feta seripa ya batho ba bagolo ba MaAfrika Borwa go fihla gabjale ba amogeditšwe selekanyo sa moento wa COVID-19 se ka bago se tee. Mmušo o ikemišeditše go diriša dikadimo tša tswala ya fase tšeo di sa tšogo dumelelwa ke Panka ya Lefase go reka dilekanyo tša tlaleletšo tša moento wa COVID-19 le go netefatša gore setšhaba se šireletšegile ka fao go lekanego kgahlanong le diphetelo tše dingwe tše ka bago gona.

2.3. Kabinete e lebeletše gape merero ya go amana le dikgatelopele tša go laola leuba la COVID-19, kudukudu ka kgatelopele ye fihleletšwego ya go boela sekeng ka botlalo ga ditiragalo tša setlwaedi tša ikonomi maphelong a rena. Tona ya Maphelo, Ngaka Joe Phaahla, o tla fa tshedimošo ka moka ka botlalo.

3. Letšatši la Bosetšhaba la Baswa 

3.1. Kabinete e lebogile MaAfrika Borwa ka moka ge ba tsenetše meketeko ya naga ye ya Letšatši la Bosetšhaba la Baswa ka Labone, 16 Phupu 2022 ka fase ga morero wo: “Go hlohleletša mekgwa ya go iphediša ya go tšea nako ye telele le tielelo ya baswa go fihlelela bokamoso bjo bo kaonafatšego.” Moya wa lethabo le go se boele morago wo o laeditšwego ke baswa go ralala setšhaba ka moka ke lona lebakabaka la meketeko le tshepho ya bokamoso bjo bo kaonafetšego.

3.2. Ge Kgwedi ya Bosetšhaba ya Baswa e ya mafelelong, a re ntšheng ka ga tšhwene mo maitekelong a rena go netefatša gore baswa ba kgona go ikhweletša mananeo a mantši a go ba thekga ao a tlago ka mmušo le go ba kgontšha go kgatha tema ka mafolofolo ikonoming. 

3.3. Kgoro ya Ditirelo tša Setšhaba, bjalo ka mongmošomo wa go thwala batho ka bontši, e arabetše tlhotlo ye ka go kgontšha dialoga tša go se šome go hwetša maitemogelo ka Lenaneo la Dialoga la Boithutelamaitemogelo la Ditirelo tša Setšhaba le la Boithutelamošomo. Mmušo o phethagatša gape le Sekhwama sa Mešomo Setšhabeng (SEF) ebile o tsošološitše masolo a tlhomo ya mešomo a Ditirelo tša Bosetšhaba tša Baswa (NYS) ao ka bobedi ga ona a tlo batametšago baswa ba go lekana 50 000 ka gare ga ditiragalo tša ikonomi.

3.4. Masolo a a ka se thuše fela ka go aba maitemogelo a mošomo ao a tsomegago kudu eupša a tla thuša gape le ka go tsošološa mohola wa gore badudi ba kgathe tema ka mafolofolo. SEF e šomišana le mekgatlo ye sego ya mmušo (di-NGO) mola NYS e ngwala fase maina a baswa gore e be bona ba khumanago mešomo mo ditirelong tša go hola batho setšhabeng go ralala naga ka bophara.  

4. Dinamelwa

4.1. Kabinete e amogetše Leano la Magato la Dintlha tše 11 go swaragana le go thibiwa ga ditsela le go goketšwa ga batšwantle bjalo ka baotleladilori. Leano le, la go hlangwa ke Komiti ya Ditona tša ka Nageng (IMC) yeo e Šoganago le Mešomo ya Legoro la Difatanaga tša go Rwala Merwalo le ya Ditsela ka moka le bakgathatema ba intasteri ya merwalo le ya ditsela, magareng ga tše dingwe, le go hlohleletša go phethagatšwa ga dinyakwa tša VISA le go obamela melao ya bašomi. 

4.2. IMC e hlametšwe go kalokana le palo ye nyologelago godimo ya go thibiwa ga ditsela le ya megwanto ka baotleladilori ba MaAfrika Borwa bao ba sa kgotsofalago. Megwanto le go thibiwa ga ditsela e ama gampe go sepela ga dinamelwa ka thelelo, e tšhoša babeeletši ba dinagadišele le gape go ama gampe dilo tše bohlokwahlokwa go swana le ikonomi le magatokamano a kabo ya dilo tše bohlokwa tša go šomiša tšona ditsela tšeo di amegilego.

5. Tlhaelelo ya Meetse Mmasepaleng wa Metsesetoropo wa Boemakepe bja Nelson Mandela (NMB)

5.1. Kabinete e amogetše magato a go tla ka Kgoro ya Meetse le Tlhwekišo (DWS) Mmasepaleng wa Metsesetoropo wa NMB gola Kapa Bodikela go efoga Letšatši la go Hloka Lerothi la Meetse ka ge profense ye e lebagane le tlhaelelo ye šoro ya meetse yeo e thomilego ka 2015. DWS e šoma le profense go phethagatša magato a nakwana, a magareng le a nako ye telele go šogašogana le go fediša ditlamorago tše ka bago gona tša komelelo.

5.2. Kabinete e hlohleleditše gape badudi ba NMB go latela ditaelo tšeo ba di filwego tša go fokoletšwa meetse tšeo ba di filwego ke mebasepala ya fao go netefatša gore meetse a ga a fele. Ka kakaretšo, tšhomišo ya meetse e swanetše go fokotšwa ka dilithara tše 50 milione ka letšatši, go tloga maemong a gona bjale a dilithara tše 280 milione ka letšatši go theošetšwa fase go dilithara tše 230 milione ka letšatši.

6. Bosenyi le bomenetša 

6.1. Kabinete e amogetše go golegwa malobanyana mo ga mohlankedi wa Kgoro ya Merero ya Selegae wa go šomela kantorong ya Benoni mabapi le go gatiša pasporoto ya bofora go mofaladi wa go tšwa Bangladeshi. Mohlankedi yo, Mme Sibongile Simelane, o filwe peile ya R5 000 kua Kgorotsheko ya Maseterata ya Benoni ka Labobedi, 21 Phupu 2022. Motšwantle yo wa Bangladeshi, Morena Fahim Kazi, o golegilwe a le gare a leka go tšwa ka mo nageng ka la 12 Mopitlo 2022 a šomiša leina la gagwe la bofora la ‘Lebogang Ndlovu’.

6.2. Kgoro ya Merero ya Selegae (DHA) malobanyana mo e bušeditše morago mmapadi wa Lithuania, Mohumagatšana Leva Andrejevaite, yo a bego a leka go šomiša bošaedi melao ya Afrika Borwa ya taolo ya bafaladi ge a ihlamela maaka a matala a gore o be a nyaka go dira kgopelo ya asaelamo ka baka la ntwa ye kgatlampanago gola Ukraine.

6.3. Kabinete e lebogiša mošomo wo o dirwago ke Yuniti ya go Lwantšha Bosenyi ya DHA. E opela diatla le go hlohleletša MaAfrika Borwa go tšwelapele go bega ditiragalo tša mohuta wo tša bosenyi. Magato ao a sego molaong a MaAfrika Borwa ba go rekiša dipasa tša bona a nale ditlamorago tše mpe kudu tša go fihla kgole godimo ga tšhireletšo ya naga ye le seemo sa ikonomi maphelong.

6.4. Mmušo o tla tšwelapele go tšea magato a go tiišetšwa letsogo kgahlanong le motho mang goba mang yo a amegago ditiragalong tše sego molaong tša go nyatša melao ya rena ya bofaladi, ntle le poifo goba sepitša.

6.5. Kabinete e amogetše gape sephetho sa go phara molato le go ahlolelwa ga morutiši wa Durban Mohumagatšana Nomusa Precious Gabuza (37) – yo a ahloletšwego kotlo ya mengwaga ye meraro ya go bewa leihlo ke ba tshokollo ya bagolegwa le go golegwa tekano ya mengwaga ye mene, yeo e fegilwego ka botlalo lebaka la mengwaga ye meraro kua Kgorotsheko ya Selete ya Umlazi gola KwaZulu-Natal ka baka la go gataka Pušoselegae: Molao wa Dikgetho tša Mebasepala, 2000 (Molao 27 wa 2000). Bjalo ka morutiši sekolong seo se bego se šomišetšwa bjale ka setiši sa dikgetho nakong ya Dikgetho tša Mebasepala ka Diphalane 2021, Mohumagatšana Gabula o ipone molato ka go lahlela ka dipaloto tša bofora tše 24 ka lepokisaneng la dikgetho, go akaretšwa tše 12 tša dipaloto tša Dikgetho tša Mebasepala le tše 12 tša dipaloto tša Dikgetho tša Wate.

6.6. Go pharwa molato ga gagwe le kahlolelo ye a e filwego di tloga di laetša boikgafo bja Khomišene ya Dikgetho ya Afrika Borwa bja go tsena gare seemo seo ka bonako le go diriša magato a taolo ya ditlamorago. Ye ke kgonthišišo ya go tiišetšwa letsogo ya dipeakanyo tša dikgetho, yeo go tloga kgale e bego e matlafetše nakong ya ge go be go tsebagatšwa Metšhene ya Sebjalebjale ya go Ngwadiša Bakgethi ya go kgona go thibela bakgethi go bouta gabedi.

6.7. Kabinete e netefaditše gore dikgetho ke motheo wa temokrasi ya gaborena le gore di swanetše go šireletšwa ka fao go ka kgonagalago. 

7. Khonferense ya Ditona ya bo-12 (MC12) ya Setheo sa Dikgwebišano Magareng ga Dinaga tša Lefase (WTO)

7.1. Kabinete e amogetše dipoelo tša WTO MC12 ye bego e swaretšwe kua Geneva, Switzerland go thoma ka la 12 go fihla ka la 17 Phupu 2022, kudukudu sephetho sa gore dinaga tše nago le maloka di ka kgona go fekeetša dilaesense tša maswanedi a tšhireletšosemolao ya nako ye rileng ya meento ya COVID-19 go fihla ka ngwaga wa 2027. Sephetho sa ge eba go swanetše go oketšwa mekgwa ya go alafa le go phekola COVID-19 se diegišitšwe ka dikgwedi tše tshela.

7.2. Afrika Borwa e be e eteletše pele boipiletšo bja WTO bja go beelathoko maloka a botlhami le boikgopolelo ao a tlemaganego le meento ya COVID-19 ao a tlo netefatšago gore go ba le khumanego ya go lekalekana ya meento le go kgontšha dinaga tša go ba le mabokgoni a go itirela meento go dira bjalo.

7.3. Khonferense ye e ikgafetše gape go latela tshepedišo ya go se ute selo le ya go akaretša bohle ya go hlama leswa mediro le mehola ya yona ka moka le go dumelelana go tsenela sekgoboko sa dikwanelo tša dikgwebišano tša go swaragana le magoro a go etša maphelo, go thea magomo go diphokoletšo tša boreahlapi, kiletšo ya dikgwebišano ka mokgwa wa elektroniki gotee le tšhireletšego ya dijo. 

B. Diphetho tša Kabinete

1. Kgatelopele Lenaneong la go Fetogela Kgašong ya Titšithale (BDM)

1.1. Kabinete e amogetše tshedimošetšo ka Lenaneo la BDM le go lemoga kgatelopele ye dirilwego ka go lokelwa ga mapokisana a dithelebišene bjalo ka karolo ya go fulara kgašo ya dieriele go fetogela kgašong ya titšithale.

1.2. Kabinete e gateletše gapegape nyakego ya ka pelapela ya go ruma BDM go kgona go bulela tsela maphoto ao a nyakegago a dikgokagano tša gohle tša motlalanaga, gotee le tshedimošo ye nngwe le theknolotši ya dikgokagano ya go amana le morero wo. 

1.3. Tona ya Dikgokagano le Theknolotši ya Titšithale Khumbudzo Ntshavheni o tla swara kopano ya tshedimošetšo ya babegaditaba gosasa (Labohlano, 24 Phupu) go fana ka tshedimošo ka botlalo.

2. Pego ya Ngwaga ka Ngwaga ka Seemo sa Bosetšhaba sa Ditokelo tša Bana 

2.1. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga Pego ya Bobedi ya Ngwaga ka Ngwaga ya Bosetšhaba ya Ditokelo tša Bana. Pego ye e tsebiša ka seemo sa ditaba ka phethagatšo ya Leano la Magato a Bosetšhaba la bana go lebeletšwe nako ya magareng ga 2019-2024. 

2.2. Pego ye e laetša diphenyo tšeo di gatišitšwego mengwageng ya magareng ga 2020-2021. E laetša gape le magoro ao a santše e lego tlhotlo, go akaretšwa le polokego ya bana le dithulano tšeo di tšwetšego pele magareng ga bahloki le bahumi go lebeletšwe bana. Pego ye e laetša ka fao leuba la COVID-19 le amilego bana ka yona mengwaga ye boletšwego. 

2.3. Magato a go namola seemo ao a phethagatšwago ke mmušo a nepile go lemoša batho ka moka ka ditokelo tša bana, go ya le ka fao go hlalošitšwego ka gare ga Molaotheo wa Rephabliki ya Afrika Borwa wa 1996. Magato a a thekga gape le ditlamego tša naga ye godimo ga Dikwano tša UN ka Ditokelo tša Bana (UNCRC) le Tumelelano ya Afrika ka Ditokelo le Boiketlo bja Bana (ACRWC). Afrika Borwa ke ye nngwe ya naga ya go saenela kwano go bobedi UNCRC le ACRWC. 

2.4. Pego ye e hlamilwe ka go rerišana pele le dikgoro tša mmušo le palo ye bonagalago ya bakgathatema ba maleba maemong a bosetšhaba le a profense. Pego ye feletšego ka botlalo e tla phatlalatšwa websaeteng ya Kgoro ya Tlhabollo ya Leago mo go: www.dsd.gov.za.

3. Pego ye Kopantšwego ya Kgafetšakgafetša ya Afrika Borwa ya lekga la boraro go fihla go la boselela yeo e hlagišeditšwego UNCRC

3.1. Kabinete e dumeletše go hlagišetšwa UNCRC Pego ya Kgafetšakgafetša ya boraro go fihla go ya boselela. Pego ye e latela Pego ya bobedi ya Kgafetšakgafetša yeo e hlagišeditšwego UNCRC ka 2014.

3.2. Pego ye e hlamilwe ka go tsamaišana le Kgatišo 44 ya UNCRC, ebile e akaretša mebono le ditšhišinyo tšeo di dirilwego go tšwa pegong ya mafelelo. UNCRC e rometše mebono le ditšhišinyo tša yona tša naga ye ka 2016.

3.3. Go hlangwa ga pego ye go dirilwe ka go rerišana pele le dikgoro ka moka tšeo di amegago le bakgathatema ka moka go ralala le naga. Pego ye feletšego ka botlalo e tla dirwa phatlalatša ge e šetše e hlagišeditšwe UNCRC.

4. Pego ya Bosetšhaba phethagatšong ya Lenaneothero le Leswa la Metsesetoropo

4.1. Kabinete e dumeletše go hlagišwa ga pego ya bosetšhaba ya mathomo ya Afrika Borwa ka phethagatšo ya Lenaneothero le Leswa la Metsesetoropo go Lenaneo la UN la Madulo a Batho (UN-Habitat). UN-Habitat e amogetše Lenaneothero la yona le Leswa la Metsesetoropo kua Khonfereseng ya yona ka Dintlo le Tlhabollo ye Swarelelago ya Metsesetoropo ka Diphalane 2016. Mebušo ye lego maloko a lenaneo le go be bo letetšwe gore e romele dipego ka boithaopo tša gore mošomo o tlela kae.

4.2. Afrika Borwa e thekgile go amogelwa ga Lenaneothero le Leswa la Metsesetoropo le go le phethagatša ka morago ga gore le amogelwe ka go šomiša Tlhako ya naga ye ya Mohlakanelwa ya Tlhabollo ya Metsesetoropo (IUDF). Nepo ya IUDF ke go hlahla go hlabollwa ga madulo a metsesetoropo a go akaretša batho ka moka, a go tielela le a go phelega. 

4.3. Pego ye ya kgatelopele ya mošomo e hlamilwe ka go rerišana pele le didiko tša mmušo tša bosetšhaba, tša profense le tša selegae gotee le di-NGO tše maleba.

5. Leanopeakanyo la Mohlakanelwa la Tlhabollo ya Baswa (IYDS)

5.1. Kabinete e dumeletše go phethagatšwa ga IYDS. Leanopeakanyo le le kgontšha Pholisi ya Bosetšhaba ya Baswa ya 2020 go fihla ka 2030. Yona e hlatholla magato, diprotšeke le mananeo ao a tlo dirwago ke bakgathatema ba go fapafapana go tšwa dihlophaneng tša baswa.

5.2.  E swaragana gape le ka go fokotša go ipušeletša gantši ga magato a mmušo le go fa tlhahlo ya ka fao mekgatlo ye lego setšhabeng le lefapha la praebete e ka thekgago baswa gore ba ka ikhweletša bjang menyetla ya mešomo. Ge go be go hlangwa leanopeakanyo le, mafapha a go fapafapana a setšhaba a amegile go lona go fa dikgopolo le go ntšha sa bona sa mafahleng.

6. Sengwalwa sa Makgoraditsela ka Pabalelo le Tšhomišano ye Swarelelago ya Diphedi tša go Fapafapana tša Afrika Borwa

6.1. Kabinete e dumeletše seakanywa sa Mokgoraditsela ka Pabalelo le Tšhomišo ye Swarelelago ya Diphedi tša go Fapafapana tša Afrika Borwa gore setšhaba se fe ditshwayotshwayo tša sona. Diphedi tša go fapafapana tša Afrika Borwa di fana ka motheo wo bohlokwa wa go kgontšha kgolo ya ikonomi le tlhabollo, ebile wona motheo wo o tloga o le bohlokwa kudu go lebeletšwe mekgwa yeo batho ba iphedišago ka yona. 

6.2. Sengwalwa se sa makgoraditsela ke sona se kgontšhago ditšhišinyo tšeo di dirilwego ke Sehlopha sa Maemo a Godimodimo sa Ditsebi tšeo di thwetšwego ka 2019 go fetleka dipholisi tša rena tša bjale, melao le ditlwaedi ka merero ya go amana kudu le diphedi tše tša mohuta wa moswananoši. 

6.3. Pego ye e šišintše gore go hlangwe pholisi ye akaretšago tšohle ka pabalelo le tšhomišo ye swareleago ya diphedi tša go fapafapana tša naga ye. Pholisi ye e tla phethagatšwa go ralala didiko ka moka tša mmušo. Pabalelo e tloga e le bohlokwa lesolong la naga ye la go akgofiša kgolo ya ikonomi le tlhomo ya mešomo.

7. Leanopeakanyo la Nama ya Diphoofolo tša Lešoka 

7.1. Kabinete e dumeletše go phatlalatšwa ga seakanywa sa Leanopeakanyo la Nama ya Diphoofolo tša Lešoka gore setšhaba se fe ditshwayotshwayo tša sona. Leanopeakanyo le le šeditše go botsefatša le go fetoša gabotse intasteri ya nama ya diphoofolo tša lešoka. Le šetšane gape le go kgatha tema tšhireletšegong ya dijo ka mokgwa wo o swarelelago.

7.2. Intasteri ya nama ya diphoofolo tša lešoka ka boati ke intasteri ya go se lefišwe metšhelo ya go šoma thokwana e le noši. Leanopeakanyo le le šišintšwego le fana ka leano la phethagatšo leo le tla botsefatšago le go matlafatša intasteri ye bjalo ka bobedi moabi wa tšhireletšego ya dijo le lefapha la kgolo ya ikonomi leo le tla thušago go hloma menyetla ya mešomo.

C. Melaokakanywa

1. Molaokakanywaphetošwa ka Kakaretšo wa 2022 wa Merero ya Setšo

1.1. Kabinete e dumeletše go hlagišwa Palamenteng ga Molaokakanywaphetošwa wa 2022 wa Merero ya Setšo gore Palamente e go sekaseke goya pele. Diphetošo tše di šetšane le go fetleka Molao wa Setšo le wa Boetapele bja maKhoi-San, 2019 (Molao 3 wa 2019), wo o tsentšwego tirišong ka la 1 Moranang 2021.

2. Molaokakanywaphethošwa wa 2022 wa Tšhireletšo ya Temokrasi ya Molaotheo Kgahlanong le Ditiragalo tša Matšhošetši le tše dingwe tša go amana le tšona

2.1. Kabinete e dumeletše go hlagišwa Palamenteng ga Molaokakanywaphetošwa wa 2022 ka Tšhireletšo ya Temokrasi ya Molaotheo Kgahlanong le Matšhošetši le tše dingwe tša go amana le ona gore Palamente e go sekaseke goyapele. Ge o šetše o amogetšwe, Molaokakanywa wo o tla fetoša Molao wa bjale wa Tšhireletšo ya Temokrasi ya Molaotheo Kgahlanong le Matšhošetši le Ditiragalo tša go Amana le ona, 2004 (Molao 33 wa 2004).

2.2.    Molaokakanywa wo o fetile pele ditherišanong tšeo di tseneletšego tša setšhaba morago ga gore o dumelelwe ke Kabinete ka Mopitlo 2021. Diphetošo tše di šetšane le go bea madulong didirišwa tšeo di tšweleditšwego ka nageng ye tša go lwantšha matšhošetši gotee le magato a lefaseng ka bophara ao a hlomilwego. Diphetošo tše di šogašogane gape le ditemana tšeo go tšeerwego sephetho ke Kgorotsheko ya Molaotheo sa gore ga di gate ka mošito o tee le Molaotheo.

2.3. Bjalo ka ye nngwe ya naga ye lego leloko la Khansele ya UN ya Tšhireletšego, Afrika Borwa e tlamegile goya ka mohola wa yona go batametša kgauswi melao ya boditšhabatšhaba yeo e šetšanego le go maatlafatša magato le go lwantšha matšhošetši lefaseng ka bophara. 

D. Ditiragalo tše di Tlago

1. Samiti ya bo-14 ya Brazil, Russia, India, China le Afrika Borwa (BRICS)

1.1. Mopresidente Ramaphosa o tla eta pele go kgatha tema ga Afrika Borwa Samiting ya bo-14 ya go swarwa ka dikgokagano tša bidio ya Baetapele ba BRICS yeo e swerwego ke Rephabliki ya Bohle ya China go thoma ka Labone, 23 go fihla ka Labohlano, 24 Phupu 2022. 

1.2. Maloko a rena a BRICS ba tšwelapele go hola naga ye. Ngwageng wa go feta, diromelwantle tša go feta 17% tša Afrika Borwa di be di nepišitšwe dinageng tše dingwe tša BRICS, le gona palomoka ya go feta 29% ya ditšwantle tša rena di be di e tšwa go tšona dinaga tše. Boleng bja theko ya kgwebišano ye bo tšwelapele go golela godimo, ka palomoka ya dikgwebišano tša Afrika Borwa le dinaga tše dingwe tša BRICS e batamela R702 bilione ka 2021, morago ga gore e golele godimo go tloga go R487 bilione ka 2017. 

1.3. Tšhomišanommogo gare ga dinaga tše lego maloko a BRICS magorong a go fapafapana go swana le maphelo le dikgwebišanong tše kaonafetšego e godišitše intasteri ya ka mo nageng, le go hola dinaga ka moka tše lego maloko a BRICS. Dipeeletšo tša rena diprotšekeng tša tlhabollo ya mananeokgoparara le matsapa a go fokotša go raragana ga magatotshepedišo a mmušo ge go dirwa kgwebo di nepile go oketša diromelwantle go bagwebišani ba rena ba BRICS.

2. Sekolo sa Marega sa Tshepedišo ya Ikonomi Mmušong

2.1. Sekolotlhahlo sa Bosetšhaba sa Mmušo (NSG) se tla be se swere Lenaneo la sona la Boraro la Balaodiphethiši ba tša Dipolotiki gola Johannesburg go thoma ka la 27 Phupu go fihla ka la 1 Mosegamanye 2022. Thuto ye go yona go tla tla Ditona go tšwa Côte d'Ivoire; Borwa bja Sudan le Afrika Borwa gotee le Balaodipharephare ba go tšwa Lesotho, Zambia, DRC, Tanzania le Ghana. Dimeyara tša Afrika Borwa, gotee le maloko a dikomiti tša meyara le makgotlaphethiši le bona ba tla ba gona. 

2.2. Go letetšwe gore baetapelephethiši ba sepolotiki go tšwa dinageng tša go fapafapana ba ngwathelane dikgopolo le tšeo ba ithutilego go tšwa go tšona maemong a go fapafapana a ditiragalo ao ba itemogetšego ona mešomong ya bona ya tšatši ka tšatši.

2.3. NSG e hlamile lenaneo la ngwaga ka ngwaga go maloko a lekgotlakhuduthamaga ka 2020, bjalo ka karolo ya thekgo ya lona ya boikgafo bja mmušo bja go hlola mmušo wo o kgonago. Lenaneo le, magareng ga tše dingwe, le šetšane le go tlabela lekgotlakhuduthamaga ka tsebo mo didikong tše tharo tša mmušo ka boetapele bjo bjo kaonafetšego le mabokgoni a go bea leihlo mošomo wo dirilwego gore go kgonagale go lekolaleswa ditlhotlo tša pušo tšeo di šitišago go akaretšwa ga bohle le kgolo yeo e swarelelago ya ikonomi.

3. Letšatši la Boditšhabatšhaba la Nelson Mandela

3.1. Letšatši la Boditšhabatšhaba la Nelson Mandela la lenyaga ka Mošupologo, 18 Mosegamanye le tla ketekelwa ka fase ga morero wa lefase ka bophara wo latelago: “Dira se o se kgonago, ka seo o nago le sona, kae goba kae mo o lego gona”.

3.2. Bjo ke boipiletšo bjo bo kwalakwaditšwego gore batho ba thekge le go kgatha tema lesolong le ka go logišana maano a magato ao a swarelelago nako ye telele a go ba le ditlamorago tša go tšea telele.

3.3. Ye nngwe ya magato a mohuta wo ke Dipoledišano tša Baswa tša Nelson Mandela le Lenaneo la Boetapele bja Potego leo le lebeletšego kudu merero ye e diragalago gona bjale ya go ama baswa ka mo Afrika Borwa le go potologa lefase ka bophara.

4. Sehla sa Metšhelo 

4.1. Sehla sa go faela metšhelo ya 2022 se tla bulwa go thoma ka la 1 Mosegamanye go fihla ka la 24 Diphalane 2022. Balefametšhelo ba hlohleletšwa go faela bohlatse bja bona bja tefo ya metšhelo mo go eFiling (www.sarsefiling.co.za(link is external)) goba mo go MobiApp, elego sedirišwa sa Ditirelo tša Metšhelo tša Afrika Borwa (SARS). 

4.2. Ngwaga wo SARS e tla tšwelapele ka go sekaseka balefametšhelo ka o tee ka o tee ka mokgwa wa go itiriša ka noši, e lego mokgwa wa go lefiša metšhelo ya letseno wo o tlabetšwego pele ga nako go thuša go nolofatša tshepedišo ye ya go romela bohlatse bja tefo ya metšhelo. Ka 2021 balefametšhelo ba go feta dimilione tše tharo ba sekasekilwe ka ona mokgwa wo wa go itiriša ka noši.

4.3. Thomelo ya bonako le ye nepagetšego ya bohlatse bja metšhelo ga e netefatše fela gore balefametšhelo ba dula ba latela molao eupša e thuša mmušo go abela MaAfrika Borwa ditirelo tšeo ba di hlokago kudu.

E. Melaetša

1. Ditebogišo

Kabinete e lebišitše ditebogišo tša yona le go lakaletša bao ba latelago mahlogonolo: 

- Moahlodi Owen Lloyd Rogers morago ga gore a thwalwe malobanyana mo bjalo ka Moahlodi wa Kgorotsheko ya Molaotheo ya Afrika Borwa.

- Kabinete e bile le Mopresidente Ramaphosa go lakaletša Mopresidente wa peleng Thabo Mbeki Letšatši le Lethabo la Matswalo a Mengwaga ye 80 leo a le ketekilego ka la 18 Phupu 2022. Morena Mbeki ke wo mongwe wa go bonelapele bokamoso bjo bjo gadimago bja šebešebe bja MaAfrika Borwa ka moka.

F.    Bao ba Thwetšwego Mešomong

Batho ka moka bao ba thwetšwego mešomong mangwalo a bona a thuto a tlo tiišetšwa le go netefatšwa ka tsela ye maleba.

1. Balaodi bao e sego ba Lekgotlaphethiši ba Lekgotlataolo la Afrika Borwa la Diphofo:
a. Ntate Ernest Khosa;
b. Mme Bulelwa Koyana;
c. Ntate Surendra Sooklal; le
d. Mme Rejoice Edith Phewa.

2. Maloko a Kantoro ya Kutullo ya Dikadimo tša Magae le Kutullo ya Dipeelo: 
a. Mme Kenosi Pearl Louisa Selane (Modulasetulo);
b. Mme Catharina Maria Van der Sandt;
c. Ntate Errol Vincent Magerman;
d. Moadbokheiti Mandla Dludlu;
e. Morena Matsobane Gabriel Mello;
f.  Mme Palesa Mawasha;
g. Mme Penelope Anne Beck-Paxton;
h. Mme Sphiwe Dorris Mayinga;
i. Mme Tshifhiwa Victor Mphigalale; le
j. Ntate Zuko Ncemane.

Dinyakišišo: Mme Phumla Williams – Seboleledi sa Kabinete 
Mogala: 083 501 0139